موکورمایکوزیس که به نام "قارچ سیاه" نیز شناخته می شود، عفونتی نادر اما بسیار خطرناک است. این شرایط به واسطه گروهی از قارچ ها به نام موکورمایسیت ها ایجاد می شود و اغلب سینوس ها، ریه ها، پوست و مغز را تحت تاثیر قرار می دهد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "وب ام‌دی"، افراد می توانند هاگ های قارچ را استنشاق کرده یا از طریق چیزهایی مانند خاک، محصول یا نان فاسد، یا توده های کمپوست در معرض آنها قرار بگیرند.
اخیرا اخباری مبتنی با درگیری بیماران کرونایی در هند با این عفونت قارچی منتشر شده که نگرانی های بسیاری را در این رابطه ایجاد کرده است.
قارچ سیاه در بین بیماران مبتلا به کرونا رو به افزایش است. به نظر می رسد مهم‌ترین دلیل این عفونت در بدن بیماران کرونایی، استفاده بی رویه از داروهای استروئیدی و سطح قند خون بالا باشد.
عفونت موکورمایکوزیس می تواند برای هر فردی در هر سنی رخ دهد. بیشتر افراد در برهه ای از زندگی خود با قارچ ها در تماس خواهند بود. اما اگر به دلیل دارویی که مصرف می کنید یا به دلیل شرایط سلامت مانند مواردی که در ادامه به آنها اشاره شده است از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار باشید، احتمال این که بیمار شوید نیز بیشتر می شود:
- دیابت به ویژه زمانی که این بیماری زیر کنترل نباشد
- اچ‌آی‌وی یا ایدز
- سرطان
- پیوند عضو
- پیوند سلول های بنیادی
- نوتروپنیا (تعداد کم گلبول های سفید خون)
- استفاده بلند مدت از استروئید
- استفاده از مواد مخدر تزریقی
- سطوح بالای آهن در بدن (هموکروماتوز)
- وضعیت بد سلامت ناشی از تغذیه نامناسب
- سطوح نامتعادل اسید در بدن (اسیدوز متابولیک)
- تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد
همچنین، اگر پوست دارای آسیب دیدگی مانند سوختگی، بریدگی یا زخم باشد، احتمال ابتلا به موکورمایکوزیس بیشتر می شود. همانگونه که قبلا نیز اشاره شد مواردی از ابتلا به این عفونت قارچی بین بیماران مبتلا به کرونا نیز گزارش شده است.
موکورمایکوزیس شرایطی واگیردار نیست.
علائم موکورمایکوزیس به قسمتی از بدن که قارچ در آن رشد می کند، بستگی دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- سرفه
- سینه درد
- تنگی نفس
- تورم در یک سمت صورت
- سردرد
- گرفتگی سینوس
- ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
- شکم درد
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی گوارشی
- خون در مدفوع
- اسهال
اگر پوست آلوده شده باشد، بخش تحت تاثیر قرار گرفته می تواند تاول زده، قرمز، یا متورم دیده شود. همچنین، ممکن است این بخش سیاه رنگ شده یا گرما یا درد احساس شود.
عفونت می تواند از طریق خون به بخش های دیگر بدن گسترش یابد. این شرایط به نام موکورمایکوزیس منتشر شناخته می شود. زمانی که این اتفاق رخ می دهد، قارچ می تواند اندام هایی مانند طحال و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. در موارد شدید، فرد ممکن است تغییراتی در وضعیت روانی خود را تجربه کرده یا وارد کما شود. این شرایط حتی می تواند مرگبار باشد.
اگر در مورد ابتلا به موکورمایکوزیس مشکوک هستید، پزشک یک معاینه بدنی از شما خواهد داشت و پرسش هایی درباره سابقه پزشکیتان مطرح می کند. اگر در تماس با غذاهای فاسد یا مکان هایی بوده اید که گرده های قارچ اغلب در آنها یافت می شود، به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر این گونه به نظر می رسد که به یک عفونت ریه یا سینوس مبتلا هستید، پزشک ممکن است نمونه ای از مایع بینی یا گلوی شما گرفته و برای بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال کند. همچنین، ممکن است نمونه برداری از بافت انجام شود و یک بخش کوچک از بافت عفونی برای آزمایش برداشته شود.
همچنین، پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی را برای بررسی گسترش عفونت به مغز یا دیگر اندام های بدن تجویز کند.
در صورت تشخیص موکورمایکوزیس، درمان باید بلافاصله با داروهای ضد قارچ تجویزی آغاز شود. دارو رشد قارچ را متوقف کرده، آن را نابود می کند و عفونت را کنترل می کند.
داروهای زیر ممکن است تجویز شوند:
- آمفوتریسین B
- ایزاوکونازول
- پوزاکونازول
این داروها از طریق تزریق درون سیاهرگی وارد بدن شده یا به صورت قرص مصرف می شوند. پزشک ممکن است روند درمان را با دوزهای بالا از طریق تزریق درون سیاهرگی آغاز کند تا زمانی که عفونت کنترل شود که این می تواند چند هفته طول بکشد. سپس، روند درمان به استفاده از قرص تغییر یابد.
اگر دارویی دارای عوارض جانبی مشکل‌ساز مانند معده درد، سوزش سردل، یا دشواری در تنفسی است، به پزشک خود اطلاع دهید. وی ممکن است قادر به تغییر برنامه درمان شما باشد.
در موارد شدید، پزشک شما ممکن است عمل جراحی برای برداشتن بافت عفونی یا مرده را به منظور پیشگیری از گسترش قارچ توصیه کند. این ممکن است شامل برداشتن بخشی از بینی یا چشم بیمار شود که می تواند بر زیبایی فرد تاثیر بگذارد، اما برای درمان عفونتی تهدیدکننده زندگی بسیار مهم است.
از جمله عوارض موکورمایکوزیس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نابینایی
- لخته های خون یا رگ های خونی مسدود شده
- آسیب عصبی
عدم درمان موکورمایکوزیس می تواند به مرگ بیمار منجر شود.
احتمال مرگ به این که کدام قسمت بدن تحت تاثیر قرار گرفته است، بستگی دارد.
چشم انداز برای افرادی که دارای عفونت های سینوسی هستند، نسبت به آنهایی که به عفونت های ریوی یا مغزی مبتلا می شوند، بهتر است.
راهی برای پیشگیری از تنفس هاگ های قارچ وجود ندارد. اما شما می توانید برخی اقدامات را برای کاهش احتمال ابتلا به موکورمایکوزیس انجام دهید. اگر به شرایطی مبتلا هستید که خطر ابتلا به موکورمایکوزیس را افزایش می دهد، این اقدامات از اهمیت بیشتری برخوردار می شوند.
از مناطقی با گرد و غبار یا خاک زیاد، مانند سایت های ساختمان سازی یا حفاری دور بمانید. اگر باید در این مناطق حضور داشته باشید، از یک ماسک مانند ماسک N95 استفاده کنید.
از آب آلوده پرهیز کنید. این می تواند شامل سیلاب یا آب ساختمان های آسیب دیده، به ویژه پس از بالایای طبیعی مانند سیل و توفان شود.
اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است، از فعالیت هایی که شامل تماس با گرد و غبار و خاک می شوند، مانند باغبانی یا رسیدگی به حیاط خودداری کنید. اگر نمی توانید از این موارد پرهیز کنید، از پوست خود با پوشیدن کفش، دستکش، شلوار بلند، و پیراهن های آستین بلند محافظت کنید. بریدگی ها یا خراشیدگی ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن با آب و صابون شستشو دهید.
اگر به موکورمایکوزیس مبتلا شده اید، داروهای خود را بر اساس دستور پزشک مصرف کنید. اگر عوارض جانبی مشکل‌ساز شده اند یا عفونت بهبود نیافته است، بلافاصله پزشک خود را در جریان این شرایط قرار دهید.
ترجمه: محمد مهدی حیدرپور
-------------------------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید:
*دانستنی‌هایی درباره عفونت قارچی پا
*کتوکونازول؛ دارویی برای مبارزه با عفونت‌های قارچی
*قارچ سیاه؛ دستیار جدید کرونا برای قتل‌عام بیشتر/ یک همه‌گیری جدید از هند (فیلم)