فیبروئیدها و کیست ها هر دو شرایطی شایع در بانوان، به ویژه پیش از یائسگی هستند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، فیبروئید نوعی تومور غیرسرطانی است که در دیواره عضلانی رحم شکل می گیرد. در مقابل، کیست های تخمدان کیسه های حاوی مایع هستند که در یا روی تخمدان ها شکل می گیرند.
در ادامه نگاهی به شباهت ها و تفاوت های بین فیبروئید رحم و کیست تخمدان خواهیم داشت.
فیبروئیدها و کیست ها همواره موجب بروز علائم نمی شوند. شما ممکن است تا زمانی که پزشک آنها را طی معاینه روتین لگن کشف می کند متوجه ابتلا به آنها نشوید. از سوی دیگر، اگر تعداد آنها زیاد باشد یا اندازه ای بزرگ داشته باشند، می توانند موجب بروز یکسری علائم شوند.
فیبروئیدها می توانند به اندازه دانه های سیب کوچک باشند یا رشد کرده و به بزرگی یک گریپ فروت شوند. از علائم آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لگن درد
- نفخ، شکم بیرون زده
- قاعدگی های سنگین که می تواند به کم خونی منجر شود
- تکرر ادرار
- فشار رکتومی
- شکم بزرگ شده
فیبروئید ممکن است طی بارداری سریع‌تر رشد کرده یا بزرگ‌تر شود و پس از یائسگی یا در صورت مصرف برخی داروهای هورمونی به کوچک شدن تمایل داشته باشد.
کیست ها اندازه های مختلفی دارند، اما به طور معمول نیم اینچ تا 4 اینچ (1.27 تا 10 سانتیمتر) هستند و می توانند موجب علائم زیر شوند:
- درد تیز یا مبهم شکم، اغلب در یک سمت
- نفخ، شکم بیرون زده
- درد در قسمت کمر یا ران ها
- درد هنگام رابطه جنسی
- قاعدگی های دردناک
- حساسیت به لمس در پستان
- تکرر ادرار یا دشواری در تخلیه مثانه
- خونریزی غیر طبیعی رحم
- مشکلات دفع مدفوع
- افزایش وزن
یک کیست می تواند پاره شده یا موجب پیچ خوردن تخمدان اطراف ساختاری های پشتیبان خود شود که به موارد زیر منجر می شود:
- شکم درد ناگهانی و شدید
- تب یا استفراغ
- سرگیجه یا غش کردن
پارگی کیست یک فوریت پزشکی است. اگر این علائم را دارید در پی دریافت کمک پزشکی فوری باشید.
فیبروئید و کیست می توانند موجب لگن درد و نفخ شکم شوند. دو علامت کلیدی می تواند سرنخ هایی درباره این که با کدام شرایط مواجه هستید، ارائه کنند. نخست، شکم درد در یک سمت به احتمال زیاد در نتیجه کیست های تخمدان شکل گرفته است تا فیبروئید رحمی. در مقابل، مشکلات خونریزی شدید قاعدگی به احتمال زیاد در نتیجه فیبروئید رحمی شکل گرفته اند و نه کیست های تخمدان.
بسیاری از این علائم می توانند به واسطه مشکلات سلامت دیگر نیز شکل بگیرند. از این رو، مراجعه به پزشک و بررسی دقیق شرایط بهترین رویکردی است که می توانید انتخاب کنید.
فیبروئیدها و کیست ها می توانند در هر زمانی شکل بگیرند. فیبروئیدها در دهه چهارم و اوایل دهه پنجم بیشتر شایع هستند و ممکن است به صورت خوشه ای رشد کنند. بیشتر کیست ها از نوع کیست های عملکردی هستند که به طور معمول در افرادی که به سن یائسگی نرسیده اید، شکل می گیرند.
مشخص نیست که چه عواملی موجب فیبروئید می شوند، اما سطوح هورمون جنسی زنانه و ژنتیک ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند. آنها پس از 30 سالگی تا یائسگی بیشتر شایع هستند. از عوامل خطر دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سابقه خانوادگی ابتلا به فیبروئید
- سیاه پوست بودن
- چاقی
- یک رژیم غذایی حاوی میزان زیاد گوشت قرمز
از جمله دلایل بروز کیست های تخمدان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات هورمونی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- اندومتریوز
- بارداری
- عفونت های شدید لگن
پزشک ممکن است بر اساس علائم و معاینه لگن به فیبروئید یا کیست مشکوک شود. برخی آزمایش های تصویربرداری ممکن است اطلاعات بیشتری از جمله وجود توده هایی غیرعادی و این که در کجا قرار گرفته اند را ارائه کنند. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سونوگرافی شکم
- سونوگرافی ترانس واژینال
- ام‌آرآی لگن
اگر این توده ها در یا روی دیواره رحم باشند، به احتمال زیاد فیبروئید هستند که به نام میوم یا لیومیوم نیز شناخته می شود.
اگر توده روی تخمدان باشد به احتمال زیاد یک کیست است. سونوگرافی می تواند به تشخیص این که توده جامد یا حاوی مایع است کمک کند. اگر توده حاوی مایع باشد، یک کیست تخمدان است که تقریبا همواره خوش خیم است.
با این وجود، اگر توده جامد یا نیمه جامد باشد، فرد یائسگی را پشت سر گذاشته یا در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان تخمدان باشد، پزشک ممکن است یک آزمایش خون آنتی ژن سرطانی 125 (CA-125) را تجویز کند. سطوح بالای CA-125 در خون می تواند به واسطه شرایط سلامت مختلف، از جمله سرطان تخمدان رخ دهد.
فیبروئید و کیست همواره نیازمند درمان نیستند. با این وجود، اگر آنها به اندازه ای بزرگ باشند که در بارداری تداخل ایجاد کرده یا موجب علائم شدید شوند، گزینه های درمان ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- نظارت دقیق با معاینات منظم و انجام سونوگرافی برای بررسی این که مشکل در حال برطرف شدن یا رشد است
- داروهای ضد بارداری هورمونی برای کمک به کاهش خونریزی سنگین
- انجام عمل جراحی برای برداشتن فیبروئید
- انجام عمل جراحی برای برداشتن رحم که به عنوان هیسترکتومی شناخته می شود، اگر فرد قصد باردار شدن در آینده را نداشته باشد
- آمبولیزاسیون فیبروئید رحمی برای قطع جربان خون به فیبروئید
گزینه های درمان برای کیست شامل موارد زیر می شوند:
- نظارت دقیق با معاینات منظم و انجام سونوگرافی برای بررسی این که مشکل در حال برطرف شدن یا رشد است
- داروهای ضد بارداری هورمونی برای کاهش خطر تشکیل کیست
- عمل جراحی با حداقل میزان تهاجم برای برداشتن کیست های کوچک‌تر
- عمل جراحی برای برداشتن تخمدان که به نام اووفورکتومی شناخته می شود
پولیپ ها توده هایی غیرعادی هستند. پولیپ های اندومتر در دیواره اندومتر درون رحم شکل می گیرند. آنها می توانند به اندازه ای بزرگ شوند که کل رحم را پر کنند که می تواند در بارداری تداخل ایجاد کند. و در شرایطی که آنها همواره موجب بروز علائم نمی شوند، اما می توانند طی دوره قاعدگی به خونریزی شدید منجر شوند.
پولیپ های اندومتر به پولیپ های رحم نیز معروف هستند. آنها به طور معمول خوش خیم هستند، اما می توانند سرطانی نیز باشند. به همین دلیل، پزشک ممکن است نمونه برداری (بیوپسی) را توصیه کند.
فیبروئید رحمی و پولیپ های رحمی علائم مشابهی دارند. اما فیبروئید از پوشش عضلانی رحم رشد می کند. در مقابل، پولیپ ها ابتدا در اندومتر که قسمت داخلی رحم را پوشش می دهد شکل گرفته و در داخل حفره رحم رشد می کنند.
پولیپ های کوچک رحم ممکن است خودبخود از بین بروند، اما اگر مشکل ساز شده باشند، امکان برداشتن آنها نیز وجود دارد.
ترجمه: محمد مهدی حیدرپور
----------------------------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید: