غلامعلی رجایی، فعال سیاسی اصلاح طلب، با اشاره به دیدارش با اسحاق جهانگیری گفت: آقای جهانگیری گفت در میان گزینه های فعلی هیچ کس مثل من کشور را نمی شناسد و مثل من هم نمی تواند اداره کند. من هم گفتم شما چون نماینده مجلس، استاندار، وزیر و معاون رئیس جمهور بوده اید قاعدتا در این قضیه مشکلی ندارید و اطلاعات شما از کشور به روز است.
غلامعلی رجایی در گفت و گو با جماران با اشاره به دیدارش با اسحاق جهانگیری اظهار داشت: من سه شنبه بعد از ظهر وقت ملاقاتی با آقای جهانگیری داشتم که از قبل هماهنگ شده بود. ایشان از من پرسید که نتیجه دیدار آقای ظریف با آقای خاتمی را نمی دانی؟ گفتم نمی دانم؛ من در راه بودم که شنیدم ایشان امروز بعد از ظهر آنجا بوده ولی می پرسیم. ولی در ملاحظاتی که داشت معلوم بود که {ظریف} نمی آید.
نکته ای که کمتر مطرح شد این بود که {ظریف} گفت اگر من بیایم رقیبان به سختی از مردم انتقام خواهند گرفت و من نمی خواهم مردم را وجه المصالحه کنم. اگر خودم و خانواده ام هزینه بدهیم مسأله ای نیست ولی مردم نباید زیر فشارهای اینها بعد از انتخاب من له شوند.
مشاور آیت الله هاشمی افزود: آقای جهانگیری نگران بود و حتی گفت قرار است بعد از اینکه آقای ظریف را دیدند آقای خاتمی و دوستان جلسه ای در منزل ما داشته باشند و من نمی دانم که این جلسه برگزار شد یا نشد. می گفت من شهریور پارسال آمادگی داشتم و به آقایان هم اعلام کردم که اگر لازم باشد وارد عرصه می شوم. بعد حرفی زد که به نظر من حرف درستی است.
گفت در میان گزینه های فعلی هیچ کس مثل من کشور را نمی شناسد و مثل من هم نمی تواند اداره کند. من هم گفتم شما چون نماینده مجلس، استاندار، وزیر و معاون رئیس جمهور بوده اید قاعدتا در این قضیه مشکلی ندارید و اطلاعات شما از کشور به روز است.
وی با اشاره به نگرانی جهانگیری در خصوص عدم وقت کافی برای تشکیل ستاد انتخاباتی، گفت: احساس کردم نگران است و گفتم اگر دیدیم که آمدن آقای ظریف منتفی است از آقای ظریف استفاده کنیم و پیشنهاد معاون اولی ایشان را دادم و گفت خود ایشان هم گفته هر جور کمکی لازم باشد به شما خواهم کرد.
اما به نظر من آقای جهانگیری با توجه به وضعیت نظرسنجی ها نگران درصد رأی بود. من گفتم شما مشکلی از این بابت ندارید. در مناظره های قبل آنقدر خوب پیش رفتید که یک عده گفتند ترمز ایشان کشیده شود؛ چون از روحانی پیش افتاده است. در کلاب هاوس هم با اطلاعات و آماری که دادید طوفانی ظاهر شده اید. اینها به شما کمک خواهد کرد.
رجایی افزود: من گفتم باید دولت فعلی را نقد کنید و گفت انصاف نیست و من هم جزو اینها بوده ام. چنین ملاحظات اخلاقی هم دارد. گفتم این دولت در ناراحت کردن مردم سهمی دارد و شما این سهم را بپذیر و اگر لازم شد به اندازه سهم خودتان از مردم هم عذرخواهی کنید.
به هر حال این دولت جوان نبود و فرسوده بود و در بعضی جاها ناکارآمد ظاهر شد. اینها جای عذرخواهی نیست. گفت مردم می گویند شما اگر اینها را قبول نداشتید چرا با آنها کار کردید و من گفتم باید دلایل را بگویید. البته من قبل گفته بودم که ای کاش نمی ماندید و گفت نظر آقای هاشمی این بود که ما کمک کنیم. گفتم بله؛ ولی کمک لزوما معاون اولی نیست.
وی تأکید کرد: به صراحت گفتم شما نمی توانید به آقای خاتمی و دیگر دوستان جواب رد بدهید. تصور من این است که آقای جهانگیری خواهد آمد. با کناره گیری عارف تصور من این بود که نهایتا اصلاح طلبان یا دو گزینه جهانگیری و پزشکیان بیایند و حالا باید ببینیم شورای نگهبان چند نفر از اینها را تأیید می کند و گمان هم نمی کنم که اگر گزینه اصلی اصلاح طلبان باشد شورای نگهبان بخواهد روی ایشان إن قلتی بگذارد. چون مورد خاصی از ایشان نیست که باعث نگرانی رد صلاحیتش شود.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص نظرسنجی های میزان مشارکت مردم در انتخابات، اظهار داشت: علی القاعده این بحث به معیشت مردم گره خورده است. به نظر من مردم از مرحله ناراحتی و عصبانیت عبور کرده اند و به نظر می رسد نوعی بی تفاوتی و حتی تنفر نسبت به حضور دارند. نمونه آن را در مجلس دیدیم و در کلانشهرهایی مثل تهران و جاهای دیگر هم محسوس است. تصور من این است که اتفاق خاصی نخواهد افتاد.
این فعال سیاسی اصلاح طلب افزود: الآن نظرسنجی ها تا 30 و چند درصد را نشان می دهد و بعد از مناظرات بیشتر خواهد شد. به هر حال رئیس جمهوری با مجلس فرق می کند. ممکن است مردم در شهرشان خیلی مهم نباشد که آقای الف یا ب رأی بیاورد ولی در رئیس جمهوری چون عملکرد شخص رئیس جمهور و وزیران مربوط به سرنوشت کشور است قاعدتا علی رغم گلایه هایی که دارند شرکت می کنند.
وی با بیان اینکه این انتخابات به پایه های دوره قبل هم نخواهد رسید، تصریح کرد: مناظرات خیلی می تواند تأثیرگذار باشد و اینکه شورای نگهبان دست این طرف را باز بگذارد و نشود مثل بازی فوتبالی که رقیب توپ را تا دم دروازه برده و منتظر است که یک بغل پا بزند تا توپ به داخل دروازه برود. الآن در جامعه بحث این است که گزینه های اینها قطعا برنده می شوند و آمدن و نیامدن آنها چه فرقی برای مردم دارد؟ شورای نگهبان باید این را اصلاح کند و اجازه بدهد گزینه های این طرف هم بیایند تا رقابت گرم شود.
رجایی گفت: به نظر من یکی از آورده هایی که جناح اصلاح طلب می تواند برای انتخابات و کشور داشته باشد این است که اگر با ژنرال هایش بیاید، امثال آقای جهانگیری که فکر می کنم گزینه اصلی باشد، قاعدتا آراء خاکستری که به دولت فعلی رویکردی ندارند و دلخوشی هم از وضع موجود ندارند، ممکن است در فضایی که علائم مثبتی از مذاکره وین ببینند و بخشی از پول های ما آزاد شود درصدی از این آراء با صندوق های رأی آشتی کنند. البته من نمی توانم درصدش را حدس بزنم ولی می دانم که آراء خاکستری ته نشین شده این دوره نسبت به چند دوره قبل یبشتر است.
وی افزود: قشر خاکستری به هیچ جناحی وابستگی ندارند و خودشان را وابسته به کشور می دانند. اما به جناحی متمایل می شوند که به وضعیت فعلی کشور و اداره کشور و حاکمیت نقد دارد. به نظر من از دور دوم انتخابات آقای هاشمی که احمد توکلی آمد این نقش را ایفا کردند و با اینکه سابقه آقای هاشمی در کشور و پیش امام مشخص بود رقیبش توانست چهار میلیون رأی بیاورد که از استان های خاصی بود. بنابر این بحث آراء خاکستری یک بحث جدی است.
رجایی یادآور شد: به مرور زمان این آراء بیشتر شد. دوم خرداد آمدن آقای خاتمی در مقابل آقای ناطق نوری که آدم شناخته شده ای بود خیلی خودش را نشان نمی داد ولی دیدیم که نقش تعیین کننده ای پیدا کرد. به نظر من الآن این نقش به مراتب پررنگ تر شده و در هر دوره بدون تردید آراء خاکستری جزو آراء اصلاح طلبان است. البته بعضی از اینها در هیچ دولتی پای صندوق رأی نمی آیند. مثلا در رفراندوم جمهوری اسلامی هم عده ای پای صندوق رأی نیامدند.
وی تأکید کرد: آراء خاکستری از اول نقش تعیین کننده ای داشته و جوری است که در کفه هر یک از رقبا قرار بگیرد او را تقویت می کند. در این دوره چون آراء خاکستری با عواملی تهییج می شود، قاعدتا باید یک سری گشایش های بین المللی و منطقه ای ایجاد شود، روابط ما با عربستان بهتر شود، پول های ما آزاد شود، تحریم ها برداشته شود و کسانی که دست اندرکار هستند اجازه بدهند که اخبار به درستی منتشر شود و این مسائل در شورای امنیت تسریع شود. اگر نرخ ارز هم ارزان شود نقش تعیین کننده ای دارد. قیمت مسکن و ارزش پول ملی از جمله چیزهایی است که درصد ذخایر آراء خاکستری را کم می کند و اگر بد عمل شود این درصد را بیشتر می کند.
رجایی ادامه داد: ما در انتخابات مجلس دیدیم که نهایتا حدود 20 درصد آمدند. یعنی از هر پنج نفر واجد شرایط چهار نفر پای صندوق رأی نیامدند و این بسیار ناراحت کننده و تکان دهنده و برای مسئولین قابل تأمل است. بنابر این باید منتظر باشیم که مناظره ها بتواند ضخامت این قشر خاکستری کمتر شود. وقتی دولت اعلام می کند خط فقر زیر 10 میلیون تومان و حقوق یک کارگر سه میلیون و 500 هزار تومان است مقداری نارضایتی های اجتماعی ایجاد می شود. این دولت فرصت ندارد این شکاف را جبران کند ولی امیدواریم که مردم مثل همیشه نسبت به کشورشان احساس تکلیف کنند.
وی گفت: اگر رئیس جمهوری که ما بر سر کار می آوریم با رأی پایین بیاید مردم باید بدانند که هیچ قدرت چانه زنی در بیرون ندارد. مثل وزیری است که کف رأی را آورده باشد و حنای او پیش مجلس رنگی ندارد. به نظر من دولت فرصت را از دست داد و البته بخشی هم دست دولت نبود و تحریم ها به دولت ربطی نداشت و همین قدری هم که دست دولت بود، در حالی که قوه قضائیه دارد کارخانه هایی مثل هفت تپه را احیا می کند دولت می توانست از قبل شروع کند و به نظر من دولت در محافظه کاری افتاد.
این فعال سیاسی اصلاح طلب افزود: یک میلیونی که به خاطر کرونا دادند هم قرض با بهره است و یعنی از خطاهای فاحش دولت بود و نشان می دهد که دولت نتوانست در سطح قابل قبولی مشکلات مردم را درک کند. هنوز هم مثل آن یک میلیون با بهره در سیاست های دولت وجود دارد. مردم که به ادارات مراجعه می کنند کارشان با اما و اگر زیادی همراه است و طول می کشد. وقتی مردم پاسخ مناسبی نسبت به اینها نمی بینند باعث می شود که به صندوق رأی بی تفاوت شوند.
وی تأکید کرد: به نظر من یک سری مجموعه عوامل و عملکرد می تواند مؤثر باشد که فرصت بعضی از آنها از بین رفته ولی در فرصت باقی مانده امیدواریم قدرت مناظرات تأثیرگذار باشد و اینکه کاندیداها همدیگر را به چالش بکشند، البته طوری نشود که کشور به چالش کشیده شود و افکار عمومی خیال کند تمام کسانی که سر کار هستند بانی اختلافات و حیف و میل های بیت المال و هدر دادن سرمایه های کشور هستند.
رجایی گفت: می خواستم برادرانه به شورای نگهبان توصیه کنم رقیبی که دو دوره دولت تشکیل داده و 45 میلیون رأی به صندوق ها ریخته و بعد هم در دولت تدبیر و امید نقش اساسی داشته است را نمی شود نادیده گرفت و این مبانی جمهوریت را خدشه دار می کند. شورای نگهبان حتما باید در تأیید گزینه های اصلاح طلب شوراهای شهر و رئیس جمهوری تسامح به خرج بدهد که بتواند آمار بیشتری را پای صندوق رأی بیاورد و مردم حداقل از این جهت خودشان را در محدودیت نبینند.
وی افزود: به نظر من اگر شورای نگهبان خوب عمل نکند خودش یکی از عواملی است که منجر به کاهش حضور مردم می شود. چون مردم وقتی به فروشگاهی وارد می شوند و جنس مورد نظر خودشان را نمی بینند و جنس مشابه می بینند ترجیح می دهند که آن جنس را خریداری نکنند. شورای نگهبان باید مراقب این قضیه باشد که مردم نباید ببینند در یک میدان رقیب کنار خودش رقیب دیگری را ندارد. نتیجه این بازی از قبل معلوم است.
رجایی در پایان گفت: تماشای کسی که با خودش مسابقه می دهد هیچ لطفی ندارد. باید مردم احساس کنند که رقابت جدی است. حتی من در جایی گفتم حاکمیت باید از آقای خاتمی خواهش می کرد در انتخابات شرکت و تنور را گرم کند. اگر آقای خاتمی می آمد فراتر از کسانی مثل ظریف می توانست موج ایجاد کند و این به نفع کشور بود. درصدی از آراء خاکستری می گویند دست هر دو اینها به هم است. همه ما دغدغه منافع کشور را داریم ولی واقعا تفاوت های جدی بین اصلاح طلبان و اصولگرایان هست.
وی همچنین با اشاره به احتمال کاندیداتوری سید ابراهیم رئیسی، گفت: ایشان دوره پیش 15 میلیون رای آورد که بخشی از آن متعلق به آقای قالیباف بود که من شنیدم با دلخوری کنار رفته است. ایشان آقای روحانی را به چالش کشید اما خودش هم مشکلات و محدودیت هایی دارد.
این فعال سیاسی اصلاح طلب تصریح کرد: سمت هایی که ایشان داشته در حد معاون اول قوه قضائیه با دادستان کل کشور بوده که سمت های کلانی نیست که بتواند کشور را با آنها اداره کند. اینها مناصب مهمی در نظام بوده ولی معاون اولی قوه قضائیه در حد معاون اولی رئیس جمهوری نیست و من هم از این جهت حرف آقای جهانگیری را تائید می کنم که هیچ کس به اندازه ایشان و آقای عارف از اداره کشور شناخت ندارد.
وی افزود: محدودیت دوم آقای رئیسی این است که تا حالا اولین موردی است که رئیس یک قوه در مظان رقابت های انتخاباتی قرار می گیرد که بعضا بی رحمانه با ایشان مواجه خواهند شد. من حدس می زنم که بین پنج تا شش نفر این دوره تائید شوند. اگر اینها بخواهند رعایت حال آقای رئیسی را کنند که دیگر مناظرات به درد نمی خورد و اگر بخواهند رعایت نکنند، آورده نظام این بوده که ایشان به سمت شفافیت، مبارزه با فساد و بازگشت سرمایه های بیت المال می رفته، همه اینها خراب می شود.
رجایی ادامه داد: مدیریت ایشان در قوه قضائیه مورد توجه بوده، گرچه این مدیریت بسته است. در دوره آقای لاریجانی که بعضا نقد قوه قضائیه مساوی با احضار بود. الآن آن طوری نیست ولی این طور نیست که رسانه ها و فعالین سیاسی نقدی به عملکرد آقای رئیسی نداشته باشند. مثلا خود من نقد دارم که رویکرد ایشان در آستان قدس و رسیدگی به مناطق محروم کشور یک رویکرد انتخاباتی و تبلیغاتی بود. رقبا اینها را مطرح خواهند کرد و این برای رئیس یک قوه خوب نیست.
وی اظهار داشت: به نظر من بهتر بود آقای رئیسی نمی آمد. به دلیل اینکه قوه قضائیه قوه ای است که می توان گفت شاخص یک نظام است و اگر ایشان بیاید و مورد چالش قرار نگیرد، انتخابات یک واژه نمایشی می شود. اگر بخواهند به چالش بکشند هم مردم اعتمادشان به قوه قضائیه را از دست می دهند. کما اینکه الآن می گویند این چه قوه ای است که در آن طبری زیر عبای دو رئیس قوه رشد کرده است.
مشاور آیت الله هاشمی تأکید کرد: من به عنوان یک کنشگر سیاسی ترجیح می دهم که رقابت بین یک روحانی و چند غیر روحانی نباشد و عرصه در اختیار آقایان قالیباف، محسن رضایی، لاریجانی و جهانگیری می ماند و مردم انتخاب می کردند. بهتر بود آقای رئیسی در انتخابات شرکت نمی کرد.
وی ادامه داد: اگر این دوره ایشان ناکام شود دوره بعد به طریق اولی نمی تواند شرکت کند و این هم ملاحظه بعدی است.