مدیرعامل ایلنا درباره چالش هایی که پس از گذشت یک سال از شیوع کرونا رسانه ها همچنان با آن دست و پنجه نرم می کنند، معتقد است: اعتماد به رسانه ها، تولید پیام های تکراری و بی اثر شدن پیام ها، از بحث های اساسی است که رسانه ها با آن مواجه اند.
مسعود حیدری ـ مدیرعامل ایلنا ـ در گفت و گو با ایسنا، در پاسخ به این پرسش که تلاش رسانه ها در یک سال گذشته تا چه میزان به مهار شیوع کرونا در کشور کمک کرده است؟ اظهار کرد: در ابتدای اعلام رسمی خبر ورود کرونا به کشور که اسفند ماه سال گذشته بود، رسانه ها تمام تلاش خود را کردند تا بازنمایی درست و دقیقی از تبعات و اثرات این بیماری داشته باشند و در حوزه های مختلف به مردم هشدار بدهند که با چه خطرات احتمالی مواجه خواهند بود.
این مسوول رسانه برخط در ادامه با یادآوری همبستگی مردم با رسانه ها در بدو ورود کرونا، اظهار کرد: در ابتدا همبستگی ملی خوبی شکل گرفت؛ شاهد آن هم این بود که در نوروز که یک ماه از شیوع کرونا گذشته بود، مردم به خوبی از پیام هایی که رسانه ها تولید می شد، تبعیت و مراعات می کردند. منتهی رفته رفته در درجه اول به دلیل مسائل معیشتی ـ چراکه نگران بودند و بخشی از مشاغل آسیب دیدند و حرفه هایی تعدیل و نیمه تعدیل شدند و هنوز هم که هنوز است به روال عادی بازنگشته اند ـ و در درجه بعد بحث های اجتماعی و مسائلی از این قبیل که انسان ها نیاز دارند در جمع حضور پیدا کنند ـ انزوا و تنهایی و ایزوله شدن به خودی خود، فشارهای روانی را وارد می کرد ـ و همه اینها مزید بر علت شد تا پیام های رسانه ها اثرگذاری قبل را نداشته باشد.
او ادامه داد: ضمن اینکه مردم فکر می کردند با گذشت سه ـ چهار ماه از ورود ویروس به کشور، بتوان تمهیدی فراهم کرد که آسیب های اجتماعی، اقتصادی، روانی و سایر موارد که مرتبط با این موضوع بود، کمتر بشود اما متاسفانه اینگونه نشد. ما فراز و فرودهای زیادی داشتیم، الان هم به جایی رسیدیم که با همه توقعاتی که هم رسانه ها و هم مسوولان از مردم دارند، تا جایی که توانستند این رعایت را کردند. به غیر از عده محدودی در مناطق خاص مثل شهرها و استان های مرزی که شرایط خاص خود را دارند و امکانات محدودی دارند، این همراهی را مردم داشتند.
مسعود حیدری سپس خاطرنشان کرد: ما در حال حاضر به نقطه ای رسیده ایم که انتظار می رفت از ساخت واکسن نسبت به کشورهای مختلف عقب نمانیم، ولی متاسفانه دلایلی از جمله بحث انتقال پول و تامین مالی خریدها به دلیل تحریم ها و ... باعث شد که نتوانیم به درستی مثل سایر نقاط دنیا از واکسن استفاده کنیم تا زنجیره اتصال قطع شود. خیلی از متخصصان در حال حاضر معتقدند که باید واکسن به شکل جدی در اختیار مردم باشد؛ به ویژه در اختیار گروه های خاص.
حیدری درباره ویروسی که رسانه های جهان را یک سال است با چالش مواجه کرده است، درباره این تجربه جدید و همچنین آزمون و خطاهای رسانه ای، اظهار کرد: شاید چالش را به دو دسته بتوان تقسیم کرد؛ یک دسته بحث های داخلی خود رسانه ها که به عنوان بنگاه فرهنگی اقتصادی و به ویژه آنهایی که در بخش خصوصی بودند و باید خودشان روی پا می ایستادند، دچار مشکل شدند و آسیب دیدند و امیدواریم با چاره اندیشی که می شود و با کنترل بیماری در ماه های آینده اینها هم بتوانند به روال عادی کارشان برگردند و آن چیزی که در واقع روال کار گذشته شان بوده است را به نوعی بازیابی کنند. چالش دیگر اینکه کم کم وقتی یک موضوع برای افکار عمومی و مخاطبان تکراری می شود و حرف جدیدی تولید نمی شود، اثرگذاری رسانه ها هم برای افکار عمومی کم می شود و خود این هم یک چالش است.
وی افزود: نکته ای که در ارتباط با رسانه های داخلی قابل تامل بود، به ویژه در بدو کرونا و زمانی که هنوز نتوانسته بودیم خودمان را جمع و جور کنیم و کشور درگیر بحران می شد، مردم در بحث آمار و تلفات به رسانه های داخلی اعتماد نمی کردند و موضوع دیگر که به این ماجرا دامن می زد، اظهارات ضد و نقیضی بود که اتفاقا در حوزه بهداشت و درمان اتفاق می افتاد و این موضوع را پیچیده تر و بی اعتمادی مردم را بیشتر می کرد که همین حالا هم اتفاق می افتد. اینها آسیب هایی است که فقط متوجه این افراد و مجموعه ای که در دستگاه قرار دارند، نمی شود، بلکه رسانه ها را هم دچار مشکل می کند و مردم هم سردرگم می شوند. این اتفاق باعث می شود رسانه های فارسی زبان خارجی در خیلی از حوزه ها سوار امواج می شوند و چه بسا خیلی وقت ها ممکن است اطلاعات غلط و یا نادرستی بدهند و چون عده ای نسبت به آنچه که در داخل اتفاق می افتد بی اعتماد شده اند، نگاهشان به آن سمت می رود و این چالش اعتماد به رسانه ها و چالش تولید پیام های تکراری و بی اثر شدن پیام ها یکی از بحث های اساسی است که رسانه ها با آن مواجه اند.
او در پاسخ به اینکه رسانه ها چه درس هایی از کرونا گرفتند و اینکه آیا اگر به یک سال گذشته برمی گشتیم، برای رسانه اش همین رویه را پیش می گرفت؟ اظهار کرد: همه رسانه ها به هر حال به تجارب جدیدی در این زمینه رسیدند. منتها آن کسی که باید درس بگیرد رسانه ها نیستند، بلکه مدیریت بحران کشور است که ما نداریم. واقعیت این است که ما درگیر یک ناهماهنگی بین مسئولان در بخش های مختلف هستیم که اثرات آن در حال پمپاژ است. هیچ وقت هم از بحران های گذشته درس نگرفته ایم.
حیدری در پایان به ایسنا گفت: رسانه ها تابعی از وضعیت کلی کشور هستند. وقتی ما نتوانیم هماهنگی بین خودمان ایجاد کنیم، حتما رسانه ها هم پیام های متناقض و سیگنال های غلطی را به افکار عمومی می دهند. اما اگر وضعیت اصلاح شود، طبیعی است هماهنگی در رسانه ها طبیعتا با نگاهی برآمده از اطلاعات عمیق و تحلیل های درست همراه خواهد بود. البته رسانه های ما ضعف بزرگی دارند و آن اینکه ما خبرنگارانی که در شرایط بحران خوب عمل کنند، پرورش نداده ایم. شرایط و فضا هم فراهم نبوده است. شاید اگر این اتفاق بیفتد در شرایط مشابه رسانه ها عملکرد بهتری داشته باشند. تا اوایل کرونا رسانه ها در بحث اطلاع رسانی همبستگی خوبی داشتند اما در ادامه متاسفانه از آنجایی که کشوری سیاست زده هستیم و همه چیز تابع نگاه سیاسی است، در این موضوع کرونا هم، راست و چپ، اصلاح طلب و اصول گرا، دولت و غیردولت داشتیم که این ضربه به خودمان است.