عربستان سعودی با اعلام تصمیم غیرمنتظره خود برای کاهش یکجانبه تولید در اوایل ژانویه، بازارهای نفت را غافلگیر کرد تا حمایت بیشتری از رشد قیمتهای نفت فراهم کند اما آغاز افزایش تولید ایران با انتظار برای بهبود صادرات، شرایط را برای این کشور پیچیده کرده است.
به گزارش ایسنا، آژانس بین المللی انرژی دورنمای تقاضا برای نفت را همچنان بدبینانه می بیند. با این حساب، تصمیم عربستان سعودی برای کاهش بیشتر تولید نفت اقدام درستی بوده است اما تولید کمتر به معنای صادرات کمتر و صادرات کمتر به معنای درآمد کمتر است.
طبق جدیدترین آمار که مربوط به نوامبر است، صادرات عربستان سعودی بیش از ۲۵ درصد کاهش داشت و به ۱۵.۵ میلیارد دلار در مقایسه با ۲۱.۵۴ میلیارد دلار در مدت مشابه سال ۲۰۱۹ رسید اما اوضاع صادرات نفت این کشور بسیار بدتر بوده و در نوامبر بر مبنای سالانه ۴۰ درصد کاهش داشته است.
اگر منصفانه تر نگاه کنیم، دورنمای تقاضا برای نفت از نوامبر تا حدودی بهبود پیدا کرد که تحت تاثیر عرضه واکسنهای کووید ۱۹ بود. این امر از قیمتها و متعاقب آن از بودجه عربستان سعودی پشتیبانی کرد. با این حال این خوش بینی کم کم رنگ باخت زیرا معلوم شد که عرضه واکسن به آن سرعتی که انتظار می رفت اتفاق نخواهد افتاد. درست وقتی که قیمتها در حال عقب نشینی بودند، اعلام تصمیم عربستان سعودی برای کاهش تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز در ماههای فوریه و مارس، روند کاهش قیمتها را معکوس کرد.
مانند موارد مشابه کاهش تولید عربستان سعودی و اوپک، این بار هم صحبتهایی درباره احتمال بهره برداری تولیدکنندگان شیل آمریکا برای افزایش تولیدشان و تضعیف تلاشهای سعودی مطرح شد اما فعلا به نظر می رسد که شرکتهای حفاری شیل آمریکا برای افزایش تولید با نرخ پیش از شیوع ویروس کرونا محتاط بوده اند. قیمتها بالا رفته اما هیچ کس نمی داند چه مدت بالا خواهد ماند.
اما این وضعیت هم ممکن است تغییر کند. فاتح بیرول، مدیر آژانس بین المللی انرژی اوایل ماه جاری اظهار کرد: نفت شیل زیادی با قیمتهای فعلی سودآور است. ممکن است احتیاط وجود داشته باشد اما برخی از شرکتهای حفاری شیل بحثهایی درباره کاهش بدهی دارند که ممکن است برخی از آنها را وادار کند تولیدشان را افزایش دهند.
در این بین، هند که یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت جهان است، نسبت به سیاست تولید اوپک اعتراض کرده است. هند که بیش از ۸۰ درصد نفت مورد نیازش را وارد می کند خواهان قیمتهای بالاتر نیست. بخش زیادی از این نفت از عراق وارد می شود اما عربستان سعودی هم دومین صادرکننده بزرگ نفت به هند است. با این حال عربستان سعودی قیمت فروش نفت به هند و سایر بازارهای کلیدی خود در آسیا را افزایش داده است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، رویکرد "هر آنچه لازم باشد (برای حمایت از بازار انجام می دهیم) " از گذشته تاکنون به خوبی موثر واقع شده اما از این به بعد ممکن است علیه مبدع خود عمل کند. عربستان سعودی با کسری بودجه فزاینده، حرکت جهانی به سوی گذار به انرژس سبز که نفت را کالای مطرود می کند و بازگشت کامل نفت ایران به بازار جهانی روبروست و در این باره کار چندانی از دستش برنمی آید.