بوی بد دهان مسئله ای آزار دهنده است که افراد را درگیر خود می کند وافراد در این شرایط چاره ای جز حرف نزدن ندارند وحتی میتواند دیگران را فراری دهد.
بوی بد دهان یا تنفس بدبو مشکلی است که اگر کسی گرفتار این مشکل شود، حضور در اجتماع برای او سخت می‌شود و از مواجهه با دیگران خجالت می‌کشد، حتی در بسیاری از موارد بوی بد دهان باعث ایجاد اضطراب در فرد می شود.بسیاری از افراد برای مقابله با این بوی بد از آدامس های متفاوت ، خوشبوکننده های دهان و دهان شویه ،استفاده می کنند در صورتی که می دانند این ها راه حل قطعی نیستند و موقتی می باشندوعلت بوی بد دهان و منشأ مشکل را از بین نمی‌برند. معمولا غذاهای خاص، شرایط بهداشتی و عادات غذایی از دلایل معمول بوی بد دهان هستند.
عوامل بسیاری باعث ایجاد بوی بد دهان می شود.یکی از دلایل رایج این بوی بد، غذا ها می باشد. شدت بوی بد دهان می تواند در طول روز متفاوت باشد زیرا غذاهای خاصی وجود دارد که می توانند آن را بدتر یا تشدید کنند. غذاهایی مانند پنیر ، سیر ، پیاز ، ماهی و برخی از گوشت ها می توانند در بوی بد دهان مؤثر باشند. سیر و پیاز حاوی روغنهای تندی هستند که می توانند بازدم کنند و این می تواند باعث بوی بد دهان شود.مثلا سیر پس از هضم شدن وارد سیستم گردش خون شده و با ورود به داخل ریه ها به شکل بوی بد دهان خارج میشوند.
با این حال ، برخی از غذاها نیز وجود دارند که می توانند به بهبود بوی بد دهان مانند چای سبز ، سیب ، جعفری ، ماست ، انواع توت ها ، پرتقال ، کرفس ، خیار و برخی از انواع آجیل ها کمک کنند. همچنین کارهای دیگری مانند نوشیدن آب بیشتر ، جویدن آدامس و خوردن نعناع نیز می تواند کمک کند.
یکی دیگر از دلایل بوی بد دهان ، زبان می باشد.در واقع زبان محل مشترک برای بوی بد دهان است. باکتری های موجود در زبان می توانند ترکیبات بد بو و اسیدهای چرب را ایجاد کنند. این امر به ویژه در پشت خلفی زبان که در آن می توان مقدار زیادی از باکتری هایی که به طور طبیعی وجود دارند یافت می شود. این به دلیل موقعیت مکانی آنهاست که به آنها اجازه می دهد بدون دست خوردگی و خشک باقی بمانند.
این یک زیستگاه ایده آل برای باکتری های بی هوازی است که تحت پوشش سلول های مرده و مواد غذایی باقی مانده شکوفا می شود. این باکتری ها به دلیل دارا بودن ترکیبات گوگرد فرار مانند متیل مرکاپتان ، سولفید هیدروژن و غیره می توانند بویی شبیه به "تخم مرغ فاسد" ایجاد کنند.
از دیگر دلایل بوی بد دهان ، ورم لثه می باشد. زمانی که شکاف بین لثه و دندان ملتهب شود، ورم لثه اتفاق می افتد. این به عنوان پاسخ به بیوفیلم یا پلاک متصل به سطوح دندان اتفاق می افتد. در مراحل اولیه لثه می توان با بهداشت دهان و دندان معکوس شد. در ورم لثه، لثه ها می توانند دردناک ، قرمز و متورم شوند.
مصرف دخانیاتی مانند سیگار و قلیان میتواند سبب خشکی مخاط دهان و ایجاد بوی بد به‌هنگام تنفس شود.
یکی دیگر از دلایل بوی بد دهان ، خوابیدن با دهان باز می باشد. خشکی دهان میتواند از علل ایجاد بوی بد در تنفس باشد. وجود مشکل در غدد بزاقی دهان، خوابیدن با دهان باز و یا مصرف برخی داروها مانند داروهای مربوط به فشار خون و یا مشکلات ادراری میتواند از طریق ایجاد خشکی در دهان باعث بوی بد آن شود. مصرف آب، مایعات و مواد غذایی ترش، میتواند باعث افزایش ترشح بزاق شود.
علاوه بر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، کم شدن آب بدن هم یکی از دلایل اصلی بوی بد دهان است. وقتی به اندازه‌ی کافی آب ننوشید، مواد غذایی و باکتری‌هایی که از آنها تغذیه می‌کنند مدت زمان بیشتری درون دهان باقی می‌مانند، تکثیر میشوند و بوی زننده‌ای ایجاد می‌کنند؛ بنابراین در طول روز به اندازه‌ی کافی آب بخورید. آب ساده بهترین گزینه است، اما جویدن آدامس‌های بدون قند هم میتواند به بیشتر شدن جریان بزاق دهان کمک کند.
یکی از نشانه‌های بیماری گلودرد، بوی بد دهان است. اختلال در بینی و سینوس ها می تواند باعث بوی بد دهان شود زیرا هوای خارج شده از سوراخ بینی بوی بدی دارد که از دهان سرچشمه می گیرد. باکتری‌ای که باعث بدبو شدن دهان می‌شود همان باکتری‌ای است که لوزه‌ها را عفونی میکند و باعث گلودرد مکرر می‌شود. در عمل جراحی تانسیلکتومی یا همان لوزه برداری، دو غده‌ی پشت حلق برداشته میشوند و این کار میتواند به رفع بیماری و بوی بد دهان کمک کند.
گاهی مواد غذایی بین دندانی ، از دلایل بوی بد دهان می باشد. مواد غذایی بین دندانی می تواند در دندان های از دست رفته ، فاصله دندانها، دندانهای کج مشاهده شود. مواد غذایی به دام افتاده در معرض باکتری قرار گرفته و فرارهای ناخوشایند را آزاد می کنند. بسته بندی مواد غذایی همچنین می تواند به یک واکنش پریودنتال موضعی منجر شود که در آن درد تسکین یافته با تمیز کردن ناحیه با استفاده از یک برس یا نخ وجود دارد.
گاهی هم بوی بد دهان از بهداشت نامناسب دهان و دندان به وجود می آید. اگر مسواک نمی‌زنید یا نخ دندان استفاده نمی‌کنید، ذرات غذای به جامانده در دهان‌تان بوی بدی ایجاد می‌کنند. از طرفی معمولا جرم بی‌رنگ و چسبناکی( پلاک) که روی دندانها تشکیل می‌شود، در صورت مسواک نزدن مرتب، لثه را تحریک میکند و به مرور مابین دندانها و لثه انباشته می‌شود. دندانهای مصنوعی هم اگر به‌طور منظم تمیز نشوند یا درست سر جای خود قرار نگیرند، محل تجمع باکتریها، باقی ماندن غذا و ایجاد بوی بد میشوند.
در واقع زبان محل مشترک برای بوی بد دهان است. باکتری های موجود در زبان می توانند ترکیبات بد بو و اسیدهای چرب را ایجاد کنند. این امر به ویژه در پشت خلفی زبان که در آن می توان مقدار زیادی از باکتری هایی که به طور طبیعی وجود دارند یافت می شود. این به دلیل موقعیت مکانی آنهاست که به آنها اجازه می دهد بدون دست خوردگی و خشک باقی بمانند.
برخی از داروها چون باعث خشکی دهان میشوند، غیرمستقیم باعث ایجاد بوی بد دهان می شوند.برخی از داروها هم در بدن فعل و انفعالات شیمیایی دارند که تأثیر آن در تنفس فرد به‌صورت بوی بد بروز میکند.
برخی از اختلالات مری می تواند باعث بوی بد دهان شود. اسفنکتر تحتانی مری که بین مری و معده قرار دارد ممکن است نتواند به درستی بسته شود زیرا به دلیل بیماری ریفلاکس معده یا معده یا فتق هیاتال است. این اجازه می دهد اسید و گازها به داخل مری و دهان فرار کنند. دیورتیکول ذنکر نیز باعث می شود که غذا در مری حفظ شود و باعث بوی بد دهان شود.
چند بیماری سیستمیک وجود دارد که می تواند باعث بوی بد دهان شود. برخی از این موارد شامل بیماریهای کبد است که در آن نفس بد ناشی از نارسایی مزمن کبد، عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی، دیابت قندی، بیماری کلیوی یا نارسایی و شرایط متابولیکی وجود دارد که منجر به مقادیر زیاد دی متیل سولفید، کارسینوما و تری متیل آمینوریا می شود.
یکی دیگر از دلایل بوی بد دهان ، پروتزهای اکریلیک یا دندانهای کاذب که از پلاستیک ساخته شده اند، می باشد. مراقبت از پروتز شامل تمیز کردن و از بین بردن پروتزها هر شب است. عدم انجام این کار ممکن است در نتیجه باکتری ها باعث بدخوردی از دهان یا پلاستیک شود. مواد پلاستیکی که برای ساخت پروتز استفاده می شود متخلخل است. سطح اتصالات همچنین ممکن است در قالب بندی با آناتومی شکم دهان نامنظم باشد. همه اینها عواملی هستند که باعث افزایش مخمر و احتباس باکتریها و در نتیجه بوی بد دهان می شوند.
بوی بد دهان ممکن است ناشی از زخم‌های دهانی بعد از جراحی‌های لثه یا کشیدن دندان باشد. ممکن است از پوسیدگی‌های دندانی نشئت بگیرد یا مربوط به زخم‌ها و عفونتهای دهان و لثه باشد.
زنان باردار باید توجه ویژه‌ای به بوی بد دهان خود داشته باشند. بوی بد دهان عمده نشانه‌ی بیماری لثه است و زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، احتمال به دنیا آوردن نوزادان نارس یا کم وزن در آنها بیشتر است. به همین دلیل است که زنان در دوران بارداری باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه زیادی داشته باشند و به طور منظم برای انجام معاینه به دندانپزشک مراجعه کنند.
چاقی عوارض منفی زیادی برای افراد دارد که یکی از آن عوارض بوی بد دهان می باشد. محققان پی برده اند هر چه اضافه وزن بیشتر باشد، احتمال بدبو شدن دهان بالاتر است. البته علت این مسأله هنوز مشخص نشده است.
بوی بد دهان در اثر تکثیر باکتری‌های مضر در دهان به وجود می‌آید. اما ماستی که می‌خوریم هم پر از باکتری است، با این تفاوت که این ماده‌ی غذایی میتواند میکروب‌های مضر درون دهان را از بین ببرد و باکتری‌های مفید را جایگزین باکتری‌های مضر میکند. در تحقیقی مشاهده شد، مصرف روزانه‌ی ماست به مدت ۸ هفته، میزان هیدروژن سولفید و دیگر باکتری‌های مضر دهان را تا ۸۰ درصد کاهش داد.
تحقیقات نشان داده اند که تنفس بدبو در زنان قبل و در طول دوره قاعدگی شان افزایش می یابد .آن ها اشاره کردند که در طول قاعدگی , بوی نفس زنان به طور متوسط بیشتر از مردان است .در حالی که سطوح باکتری دهانی در هر دو جنسیت یک سان است , زنان در طول قاعدگی , سطوح بزاق کمتری دارند که ممکن است منجر به تنفس بدبو آن ها شود.
دهان شویه یکی دیگر از محصولاتی است که از آن برای کاهش بوی بد دهان استفاده می‌شود، اما حقیقت آن است که ممکن است مشکل دهان را بدتر کند. بیشتر دهان شویه‌ها باکتری‌های مضر درون دهان را به طور موقت از بین می‌برند، در نتیجه ممکن است ابتدا تصور کنید که مشکل حل شده، اما بعد از مدتی دهان شویه شروع به از بین بردن «همه»ی باکتری‌های دهان اعم از مفید و مضر میکند. از آنجایی که باکتریها دوباره به دهان هجوم می‌آورند، ریسک آن وجود دارد که باکتری‌های مضر بیش از اندازه تکثیر شوند. به علاوه، الکل موجود در دهان شویه‌ها میتواند باعث خشکی دهان شود که این مسأله خود از عوامل بوی بد دهان است. بعضی افراد هم رسیدگی مناسبی به دندانهای خود ندارند و با استفاده از دهان شویه سعی دارند کم کاری خود را پنهان کنند.
بیماریهای لثه و قلب ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، به طوری که بیماری ژنژیویت یا همان التهاب لثه یکی از نشانه‌های اولیه و هشدار دهنده‌ی مشکلات قلبی عروقی است. علاوه بر این، یکی از نشانه‌های اصلی بیماری لثه هم بوی بد دهان است؛ بنابراین برای درمان بیماری لثه‌ی خود حتما اقدام کنید، چون نه تنها بوی بد دهان تان از بین می‌رود بلکه سلامت قلبی تان هم بهبود پیدا میکند.
ورزشکار‌ها بیشتر از دیگران دچار مشکلات تنفسی میشوند. در میان کسانی که در فضای باز ورزش می‌کنند، تقریبا از هر ۱۰ نفر، یکی با مشکلات تنفسی‌ای مثل آسم، خس خس سینه و خشکی دهان دست و پنجه نرم میکند. این مشکلات در میان دوچرخه سوار‌ها رایج‌تر است. طبق تحقیقات، علت این مسأله هوای آزاد است که یکی از دلایل ایجاد بوی بد دهان محسوب می‌شود. در مفید بودن تنفس هوای آزاد شکی نیست، اما در فصل سرما هوای خیلی سرد باعث خشک شدن دهان می‌شود و در فصل گرما آلودگی‌ها و گرده‌های موجود در هوا به سلامت بدن صدمه می‌زنند. در هر دو مورد، آلرژی، گرفتگی بینی یا خشکی مزمن دهان منجر به ایجاد بوی بد در دهان می‌شود؛ بنابراین بهتر است وقتی هوا خیلی سرد است، در طی فصل آلرژی یا در مناطقی که هوای آلوده‌ای دارند، مدت زمان کمتری در فضای باز ورزش کنید.
بوی بد و پنیری معمولا ً نشان می دهد که تنفس بدبو شما دارای منشای از بینی دارد
بوی میوه ممکن است نشان دهنده دیابت کنترل نشده باشد
بوی ماهی می تواند بیماری کلیه را نشان دهد ، زیرا افزایش سطح اوره ممکن است موجب بو ماهی شود
بوی اسیدی می تواند نشانه ای از آسم و کیست فیبروسیس باشد
بوی آمونیاک می تواند مشکلات کلیوی را نشان دهد
بوی شیرین و ترشیدگی ممکن است نشان دهنده سیروز کبد باشد
بوی مدفوع ممکن است به انسداد روده اشاره کند
در پزشکی تنفس بدبو با عنوان هالیتوسیس شناخته می‌شود. در ادامه مطلب روش های از بین بردن بوی بد دهان را بیان میکنیم:
یکی از راه های از بین بردن بوی بد دهان ، مسواک زدن بعد از غذا خوردن می باشد.افراد حتما بعد از تمام وعده‌های غذایی با خمیردندان حاوی فلوراید دندانها را مسواک بزنند. خمیر دندان‌هایی که خواص ضدباکتریایی دارند بوی بد دهان را کاهش می‌دهند.
بهتر است برای از بین بردن بوی بد دهان از نخ دندان استفاده شود. نخ دندان باعث می‌شود ذرات غذا و پلاک‌های به جا مانده لابه‌لای دندانها از بین بروند و بوی بد دهان کمتر شود.
زبان محل تجمع باکتری‌هاست؛ بنابراین مسواک زدن زبان میتواند بوی بد دهان را کم کند. افرادی که اصطلاحا زبان‌شان بار دارد مثل سیگاری‌ها یا کسانی که دچار بیماری خشکی دهان هستند، تجمع باکتریها در زبان‌شان شدیدتر است و باید از اسکراپر (لایه‌بردار) زبان برای تمیز کردن زبان‌شان استفاده کنند. می‌توانید از مسواک‌هایی استفاده کنید که قسمت مخصوص تمیز کردن زبان دارند.
دانه رازیانه برای تمیز کردن دهان، بسیار عالی عمل میکند و به کنترل بوی بد دهان کمک زیادی میکند. دانه رازیانه حاوی خواص ضد میکروبی است که با باکتری های درون دهان مبارزه میکند. برای استفاده از رازیانه، یک قاشق سوپ خوری تخم رازیانه را بعد از هر وعده غذایی بردارید و بجوید. همچنین می‌توانید برای خودتان یک فنجان چای رازیانه دم کنید.
میخک برای تمیز و تازه کردن نفس عالی عمل میکند و همچنین حاوی خواص ضد باکتری هست که برای خلاص شدن از شر بوی بد دهان مفید است. برای مصرف میخک می‌توانید چند تکه میخک را بعد از هر وعده غذایی بجوید. شما همچنین می‌توانید از چای میخک استفاده کنید.
دانه شنبلیله در از بین بردن بوی بد دهان بسیار خوب عمل میکند. نوشیدن چای شنبلیله برای درمان بوی بد دهان بسیار موثر است. یک قاشق چای خوری دانه شنبلیله را در یک فنجون آب جوش بریزید. این چای را روزی یک بار مصرف کنید.
کسانی که از دندان مصنوعی یا پلاک‌های اصلاح فک و دندان استفاده می‌کنند یا مجبور به استفاده از گاردهای مخصوص دندان هستند، حتما قبل از گذاشتن خوب تمیزشان کنند و بعد از غذا خوردن هم آنها را خوب بشویند.
یکی دلایل بوی بد دهان ، مواد غذایی هستند که فرد مصرف می کند. پس اگر می‌خواهید دهان‌تان بوی بدی ندهد از خوردن سیر و پیاز اجتناب کنید. حواس‌تان باشد خوردن زیاد خوراکی‌های شیرین هم میتواند با بوی بد دهان مرتبط باشد.
محتوای اسیدی در آب لیمو از رشد باکتری در دهان شما جلوگیری میکند. یک قاشق سوپ خوری آب لیمو را به یک لیوان آب اضافه کنید و دهان خود را با آن تمیز کنید.
میخک برای تمیز و تازه کردن نفس عالی عمل میکند و همچنین حاوی خواص ضد باکتری هست که برای خلاص شدن از شر بوی بد دهان مفید است. برای مصرف میخک می‌توانید چند تکه میخک را بعد از هر وعده غذایی بجوید. شما همچنین می‌توانید از چای میخک استفاده کنید.
یکی دیگر از راه های از بین بردن بوی بد دهان ، عوض کردن مسواک می باشد.بهتر است وقتی مسواک‌تان تغییر حالت داد یا ساییده شد آن را دور بیندازید. تقریبا هر سه یا چهارماه یکبار مسواک جدیدی بگیرید که موهایی با زبری ملایم دارد.
از آنجایی که دارچین دارای آلدهید سینامیک می باشد ، می تواند فرد را از شر بوی بد دهان خلاص کند.این ترکیب باعث کاهش میزان باکتریها در دهان می‌شود.برای استفاده از آن یه قاشق چای خوری از پودر دارچین را درون یه کاسه آب بجوشانید. مقداری هل به آن اضافه کنید. محلول را تصفیه کنید و از آن به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
روغن درخت چای خواص ضد عفونی کننده دارد که به عنوان دارویی ضد عفونی کننده و قدرتمند برای دهان عمل میکند. می‌توانید چند قطره روغن درخت چای، روغن نعناع و روغن لیمو را در یک لیوان آب بریزید و از این مخلوط به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
جعفری یک درمان خانگی بسیار خوب برای از بین بردن بوی بد دهان هست. جعفری بخاطر داشتن کلروفیل که به عنوان یه ترکیب ضد باکتری عمل میکند و به از بین بردن بوی بد دهان کمک میکند. می‌توانید چند برگ جعفری تازه را بجوید تا از فواید آن بهره مند شوید.
آب نمک، (PH) دهان را خنثی میکند و همچنین محیط دهان شرایط را برای رشد باکتریها سخت میکند. آب نمک خواص ضد میکروبی دارد. یک قاشق چای خوری نمک را به یک لیوان آب ولرم اضافه کنید. این مخلوط را هر روز در دهان خود نگه دارید.
توصیه می شود افراد برای بهداشت و سلامت دهان و دندان های خود به‌طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند. بهتر است این مراجعات دوبار در سال انجام شود تا وضعیت سلامتی دهان و دندان یا در صورت داشتن دندان مصنوعی، وضعیت دندان مصنوعی‌مرتب بررسی شود.