نگاهی به آمارها صادرات و تولید پسته در سال 2020 نشان می‌دهد با وجود جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین اما میزان صادرات مستقیم پسته آمریکایی به چین سه برابر شده است.
به گزارش پسته پرس، انجمن پرورش‌دهندگان پسته آمریکا (APG) در گزارش سالیانه با عنوان «تجارت جهانی پسته در سال 2020» ضمن ارائه آمار و اطلاعاتی از وضعیت تولید و صادرات پسته در جهان، به طور جزئی روندهای چند سال اخیر در عرصه تجارت پسته را بررسی کرد.
آمریکا و ایران طلایه‌داران تولید پسته دنیا بوده‌اند و پس از آن ترکیه و سوریه قرار دارند. البته با توجه به شرایط جنگی سوریه آمارهای این کشور چندان قابل اتکا نیست.
با این همه کشورهایی چون افغانستان، آرژانتین، استرالیا، مصر، یونان، لبنان، اسرائیل، ایتالیا، مراکش، اسپانیا و تونس نیز پسته تولید می‌کنند، ولی با توجه به حجم کم تولید بیشتر این محصول داخل این کشورها مصرف می‌شود.
این طور که نشریه USDA GAIN گزارش داده است، جمهوری خلق چین حدود چهار هزار هکتار پسته در منطقه سین کیانگ کاشته است.
معمولا تصور این است که کشورهای تولیدکننده نبایستی واردکننده پسته باشند با این همه، دو کشور آمریکا و ترکیه واردکننده پسته هم هستند.
این کشورها مغز پسته وارد می‌کنند؛ چرا که به این ترتیب می‌توانند پسته صادراتی خود را به کشورهایی چون چین بفرستند با نیروی کار ارزان‌قیمت و آن کشورها کار مغز کردن پسته را انجام دهند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث می‌شود ترکیه همزمان واردکننده پسته هم باشد، این است که در سالی که گذشت کشورمان بیشتر محصول پسته خود را به ترکیه صادر کرده است.
با اینکه در سال زراعی 2019-2020 تولید ترکیه 60 درصد کاهش یافته، ولی جالب اینجاست که صادرات این کشور نسبت به پارسال 235 درصد افزایش یافته است.
این رشد با افزایش صادرات ایران به ترکیه مطابقت دارد. در واقع حجم 15.2 میلیون پوند (6 هزار 894 تن) بیشتر از متوسط صادرات ایران به ترکیه طی چهار سال گذشته است.
کشورهای مهم واردکننده پسته
بزرگترین بازارهای واردات پسته دنیا به ترتیب از آنِ هنگ‌کنگ، جمهوری خلق چین، آلمان و بلژیک است. البته این کشورها همگی به طور مستقیم از کشورهای تولیدکننده پسته وارد نمی‌کنند.
دلایل واردات با واسطه و غیرمستقیم می‌تواند این موارد باشد:
اهداف استراتژیک تجاری
مسائل مربوط به کیفیت محصول
فرار از قوانین داخلی و خارجی
مهمترین کشورهای غیرپسته‌ای واردکننده/صادرکننده
هنگ‌کنگ یکی از همین کشورهاست که در عمل بزرگترین واسطه انتقال غیرمستقیم پسته محسوب می‌شود. بیشترین حجم پسته وارداتی به این کشور به ویتنام می‌رود.
آلمان، امارات متحده عربی، هلند و خود کشور ویتنام نیز از جمله کشورهایی هستند که گرچه پسته تولید نمی‌کنند ولی در انتقال آن نقش بسزایی دارند.
این طور که اتحادیه اروپا گزارش داده، 28 عضو این اتحادیه در سال 2019، 178 میلیون پوند پسته خام (حدود 80 هزار و 740 تن) از آمریکا وارد کرده‌اند.
البته عددی که ایالات متحده اعلام می‌کند، 6 میلیون پوند (حدود دو هزار 721 تن) کمتر است.
در همین حال به دلیل جنگ تجاری ایالات متحده با چین، میزان صادرات پسته آمریکا به هنگ‌کنگ و چین طی سه سال گذشته کاهش یافته است.
این گزارش از قول آمار گمرک ایران اعلام می‌کند که از 23 ژوئیه 2018 (اول تیر 1397) تا 22 ژوئیه 2019 (اول تیر 98) از ایران 294 میلیون پوند (حدود 133 هزار و 356 تن) صادر شده است.
از این حجم 22.1 میلیون پوند (حدود 10 هزار تن) آن به امارات متحده عربی و 23.6 میلیون پوند آن به ترکیه (10 هزار و 700 تن) به ترکیه صادر شده است.
البته ناگفته پیداست که این دو کشور تنها واسطه انتقال و صادرات پسته ایران بوده‌اند.
3 برابر شدن صادرات مستقیم پسته آمریکا به چین
به گزارش پسته پرس، گرچه جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین باعث شده تا چین تعرفه واردات از این کشور را افزایش دهد، ولی نکته اینجاست که پسته آمریکایی در چین همچنان خواهان دارد.
گرچه ایران دومین صادرکننده بزرگ پسته به چین است، ولی روند کمبود عرضه این محصول که سال 2018-2019 وجود داشت، پارسال نیز ادامه پیدا کرد.
با همه این احوال در تجارت پسته و بازار چین و هنگ‌کنگ شاهد تغییراتی بودیم.
کل صادارت پسته ایالات متحده به چین (یعنی صادرات مستقیم و نه از طریق هنگ‌کنگ) 60.7 میلیون پوند (حدود 27 هزار و 533 تن) به نسبت سال 2018، افزایش پیدا کرده است.
در همین حال، صادرات آمریکا به هنگ‌کنگ 42 میلیون پوند کاهش یافته است؛ بنابراین سهم بیشتری از پسته آمریکا به جای اینکه از طریق هنگ‌کنگ صادر شود، به طور مستقیم به چین رسیده است.
41 درصد از پسته صادر شده به چین در سال 2019 به چین رفته در حالی که سال قبل‌تر تنها 15 درصد از این محموله به طور مستقیم به چین می‌رفت.
نرخ تعرفه پسته بوداده آمریکا کمتر از پسته خام است اما میزان صادرات آن به چین 11.5 میلیون پوند کمتر شده است.
بر اساس گزارش‌های صادرات ایالات متحده میزان واردات از آمریکا از 30 میلیون پوندبه 90.6 میلیون پوند رسیده است.
داده‌های هنگ‌کنگ و چین نیز این آمار ایالات متحده را تایید می‌کنند.
بنابراین چین بهترین بازار پسته آمریکا در سال 2019 بوده است؛ چون 41 درصد از کل صادرات پسته آمریکا به این کشور رفته است.
سال 2019 میزان تعرفه چین برای پسته آمریکایی 55 درصد بوده است.
برای همین ویتنام به یکی از مقاصد اصلی پسته آمریکا تبدیل شد تا از طریق این کشور و با تعرفه نزدیک به صفر به چین صادر شود. چون ویتنام عضو کشورهای آسه‌آن است.
البته ناگفته نماند که سال 2019 حدود 45 میلیون پوند پسته به ویتنام صادر شد که در مقایسه با 65 میلیون پوند سال 2018 شاهد کاهش 20 میلیون پوندی هستیم.
این سومین سالی است که واردات به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.
هند؛ واردات بیشتر از آمریکا، کمتر از ایران
واردات پسته هند طی چند سال گذشته به طور چشمگیری تغییر کرده است.
واردات پسته آمریکایی به هند در سال 2019، به عدد 16.6 میلیون پوند (هفته هزار و 500 تن) رسیده است.
این در حالی است که سال پیش از آن، تنها 6.9 میلیون پوند (سه هزار و 118 تن) بوده است.
در همین حال وضعیت صادرات پسته ایران به هند چندان مناسب نبوده است.
چون واردات هند از ایران از چهار هزار و 871 تن در سال 2018 در سال 2019 به هزار و 510 تن کاهش رسیده است.