ویروس کرونا در کنار تغییرات تحمیلی به جهان، زندگی کودکان را هم دستخوش دگرگونی کرده و دیگر از شیطنت های مدرسه و دویدن های شادانه در پارک و خیابان خبری نیست؛ موضوعی که باعث شده نگرانی والدین از چاقی و اضافه وزن کودکان دوچندان شود.
به گزارش ایرنا، رعایت پروتکل های بهداشتی و ماندن در خانه در جهت مقابله با ویروس کرونا از جمله توصیه هایی است که هر روزه از تریبون های بهداشتی منتشر می شود تا هم از تعداد مبتلایان کاسته شود و هم کمتر کسی به سوگ داغ عزیز از دست رفته اش بنشیند.
اما باید توجه داشت در خانه ماندن های طولانی و داشتن استرس در کنار نبود تحرک، سلامت جسمی و روانی اعضای خانواده از جمله کودکان را با خطراتی مانند چاقی و اضافه وزن، بروز بیماریهای غیرواگیر در آینده، افسردگی، اضطراب و غیره مواجه نکند.
چاقی کودکانی که پیش از این موجب نگرانی مسئولان مربوطه قرار گرفته تا آنجا که زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ضمن هشدار نسبت به احتمال ابتلا و مرگ و میر بیشتر کرونا در کودکان و نوجوانان چاق، اعلام کرد که در حال حاضر از هشت میلیون کودک زیر پنج سال در کشور، حدود یک میلیون و ۱۲۰ هزار نفر یعنی حدود ۱۴ درصد کودکان زیر پنج سال، دچار اضافه وزن و چاقی هستند.
وی افزود: در نوجوانان نیز ۲۰ درصد دچار چاقی شکمی و ۲۲ درصد دچار اضافه وزن و چاقی هستند. این در حالیست که طبق مطالعات، مرگ و میر ناشی از کرونا در افراد چاق ۴۰ درصد بیشتر از سایر افراد است. از این رو باید به روند افزایشی و هشداردهنده چاقی در کودکان و نوجوانان توجه داشته باشیم.
این هشدارهای تکان دهنده، ضرورت توجه و مراقبت والدین از فرزندانی که روزها را در خانه نشینی به شب می رسانند، دوچندان کرده و به دنبال راهی برای تکان خوردن فرزند از جای خود و کاهش اضافه وزن و چاقی هستند.
موضوعی که خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا را بر آن داشت تا به دنبال یافتن پاسخی برای خانواده های نگران، با کوروش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی به گفت وگو بنشیند.
صمدپور در این گفت وگو، با یادآوری اینکه شیوع کرونا، سبک زندگی را تغییر داده و این تغییر علاوه بر تبعات اقتصادی، تبعات سلامتی را هم به دنبال داشته، افزود: تبعات سلامتی یعنی ایجاد اختلال بر جسم و روح تک تک اعضای خانواده بخصوص کودکانی که پیش از این وقتی را در بیرون از منزل در مدرسه، پارک ها، باشگاه های ورزشی و سایر مکان ها می گذراندند.
وی افزود: حال با توجه به شیوع بیماری و لزوم رعایت پروتکل های بهداشتی، این عزیزان همه وقت خود را در منزل می گذرانند و عملا هیچ فعالیت بدنی ندارند. این موضوع سبب ایجاد تغییرات در وزن فرزندان و به دنبال آن، دوچندان شدن دغدغه و نگرانی و مسئولیت والدین در کنترل این تغییرات شده است تا سلامتی این دلبندان به خطر نیافتد.
۴ عامل نقش برجسته ای در چاقی کودکان دارند
صمدپور در پاسخ به چرایی چاق شدن کودکان، به چند عامل اشاره کرد و اظهار داشت: نداشتن الگوی غذایی مناسب و استفاده بی رویه از فست فودها، بر هم خورد نظم خواب، کم تحرکی و در آخر داشتن استرس از جمله عوامل عمده در چاقی کودکان به شمار می روند.
این رژیم درمانگر درباره پیامدهای ادامه دار شدن این عوامل توضیح داد: این چاقی علاوه بر بیماری های عضلانی و اسکلتی، باعث خطر بروز کبد چرب، دیابت و بیماری های قلبی در آینده خواهد شد.
نظم دهی، کنترل و مراقبت، حربه والدین برای مقابله با عوامل چاقی کودکان است
صمدپور با تاکید بر اینکه والدین برای جلوگیری از اضافه وزن و چاقی فرزندان باید اقداماتی انجام دهند آن هم در این دوران که بیشتر وقت آنان در خانه می گذرد و فعالیت های خارج از خانه محدود شده است، خاطرنشان کرد: مشکلی که در این دوران بیش از همه برای فرزندان ایجاد شده، به هم خوردن تنظیم خواب آنان است به عبارتی شب بیداری های طولانی و نداشتن خواب در یک ساعت مشخص، تغییری در سوخت و ساز بدن فرزندان ایجاد می کند که باعث می شود رو به چاقی بروند.
تنظیم ساعت خواب فرزندان
وی ادامه داد: این تغییر ساعت خواب و بیدار ماندن، کودکان را به سمت غذاهای فست فودی و ریزه خواری سوق می دهد؛ غذایی که اکثرا ناسالم و باعث چاقی شود بنابراین تنظیم خواب نخستین اقدامی است که باید صورت گیرد و والدین در تنظیم آن نقش برجسته دارند و باید کوشا عمل کنند.
کنترل در خرید تنقلات و فست فودها
به گفته این متخصص، دومین اقدام والدین باید این باشد که در مدت خانه نشینی، از خریدن انواع تنقلات مانند چیپس، پفک، نوشابه، کیک، همه فست و فود ها و به طور کلی تمام مواد غذایی پرکالری که ارزش غذایی ندارند و باعث چاقی و اضافه وزن فرزندان می شود خودداری کنند.
وی توضیح داد: زیرا خریداری و حضور این مواد در خانه وسوسه برانگیز است و فرزندان به سمت آن سوق پیدا می کنند و نمی توان آنها را از خوردن منع کرد.
مراقبت در پخت و حجم غذا
صمدپور با یادآوری این موضوع که برخی خانواده ها با شیوع کرونا، شروع به پخت انواع کیک، پیتزا و غذاهای فست فودی در خانه کرده اند غافل از اینکه خانگی بودن این مواد از پرکالری بودن آن نمی کاهد، تصریح کرد: باید دقت داشت ترکیب روغن و شکر وآرد چه در خانه مصرف شود و چه در بیرون، هم می تواند مضر باشد و هم منجر به چاقی و اضافه وزن و بروز کبد چرب، فشار خون و غیره شود.
متخصص تغذیه با بیان اینکه به دلیل کم بودن فعالیت بدنی، فرصتی برای سوخت کالری روزانه پیش نمی آید، تاکید کرد: باید حجم غذاها کمتر و از بشقاب های کوچکتر استفاده شود. ضمن اینکه به اندازه کافی از میان وعده های سالم غذایی از جمله نان های سبوس دار، میوه و سبزیجات استفاده شود.
تاکید بر انجام حرکات ورزشی
وی افزود: انجام فعالیت های بدنی منظم و روزانه در خانه مهم است. در برخی منازل وجود وسایلی همچون تردمیل و دوچرخه ثابت ابزارهای خوبی برای انجام این فعالیت ها است که اعضا می توانند با رعایت اصول بهداشتی از آن استفاده کنند.
این رژیم درمانگر به خانواده ها توصیه کرد: نبود وسایل به منزله کنار گذاشتن ورزش نیست بلکه انجام روزانه نیم ساعت ورزش های کششی در خانه کمک شایانی به قدرت بدنی و پیشگیری از چاقی می کند. ضمن اینکه خانواده ها می توانند با استفاده از اپلیکیشن های ورزشی، ویدئوهای فضای مجازی و برنامه های تلویزیونی به صورت روزانه ورزش را در فعالیت های روزمره اعضا بگنجانند.
کاهش و کنترل استرس
صمدپور با تاکید بر اینکه استرس نقش مهمی در چاقی ایفا می کند، یادآور شد: مدیریت استرس در منزل چه توسط والدین و چه از سوی سایر اعضا باید انجام شود زیرا استرس زیاد باعث پرخوری و در نتیجه اضافه وزن و چاقی می شود.