تب و حقایقی درباره آن

تب به معنای بالا بودن دمای بدن از حد طبیعی است، اما لزوما به معنای ابتلا به یک بیماری جدی مانند کووید-19 نیست.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اینسایدر"، بسیاری از شرایط معمول مانند آنفلوآنزا یا مسمومیت غذایی نیز می توانند موجب تب شوند. حتی استرس، قاعدگی، یا ورزش نیز می توانند دمای بدن را افزایش دهند.  

پس اگر احساس می کنید تب دارید، دچار هراس نشوید. در ادامه با دلایل تب و چگونگی درمان موثر آن بیشتر آشنا می شویم.

چه چیزی تب در نظر گرفته می شود؟

گرچه دمای طبیعی هر فرد نسبت به دیگری می تواند متفاوت باشد، به طور کلی دمای طبیعی بدن 37 درجه سلسیوس در نظر گرفته می شود. در ادامه آنچه به عنوان تب در نظر گرفته می شود، ارائه شده است:

همانند دمای عادی بدن، همه افراد دقیقا در یک نقطه مشابه تب خفیف یا بالا را تجربه نمی کنند. در نتیجه، مد نظر قرار دادن علائم دیگر اهمیت دارد و در صورت مواجهه با هر گونه نگرانی می توانید با پزشک خود صحبت کنید.

هنگام بررسی دمای بدن، دماسنج های دهانی و مقعدی نسبت به دماسنج های پیشانی یا گوشی دقیق‌ترین نتایج ارائه می کنند. برای نوازدان، دماسنج های مقعدی ممکن است کارآمدترین گزینه و برای کودکان بزرگ‌تر از چهار سال و بزرگسالان، دماسنج دهانی بهترین انتخاب است.

پس از غذا خورن، نوشیدن، یا ورزش کردن باید 30 دقیقه صبر کرده و سپس دمای بدن خود را کنترل کنید. در صورت مصرف داروهایی که می توانند دمای بدن را کاهش دهند مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن، حداقل شش ساعت باید صبر کنید.

علائم تب

برای این که متوجه شوید تب دارید لزوما به کنترل دمای بدن نیاز نیست. شما می توانید به علائم زیر که اغلب با تب همراه هستند، توجه داشته باشید:

- سردرد

- عضله درد

- ضعف

- لرز

- تعریق

- گونه های برافروخته

همچنین، اگر پیشانی شما گرم یا داغ باشد می توانید تب را هنگام لمس این بخش احساس کنید. پشت دست به طور معمول حساس‌تر از کف دست است و می توانید از این قسمت برای بررسی تفاوت دما استفاده کنید.

اگر پیشانی شما داغ است و برخی دیگر از علائم مرتبط با تب را نیز تجربه می کنید، احتمالا تب دارید. اما اگر با تعداد کمی از این علائم مواجه هستید و گرمای اندکی را احساس می کنید، احتمال این که فعالیت بدنی، پوشیدن لباس های سنگین یا استرس و هیجان موجب افزایش اندک دمای بدن شما شده باشد، بیشتر است.

دلایل تب چه چیزهای هستند؟

تب اغلب زمانی رخ می دهد که بدن در حال مبارزه با یک عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد. هیپوتالاموس، ناحیه ای در مغز که به عنوان ترموستات بدن عمل می کند، با افزایش دمای بدن به عفونت واکنش نشان می دهد.

این یکی از روش های بدن به منظور نامناسب کردن محیط برای عفونت های باکتریایی یا ویروسی است.

موارد زیر برخی از بیماری هایی هستند که اغلب موجب تب می شوند:

- آنفلوآنزا

- برونشیت

- آبله مرغان

- مسمومیت غذایی

- گلودرد میکروبی

- سرخک

بنابر علائم، شما می توانید دلیل بروز تب را مشخص کنید. به عنوان مثال، سرفه می تواند به یک عفونت تنفسی اشاره داشته باشد، یا درد هنگام دفع ادرار می تواند به یک عفونت دستگاه ادراری اشاره داشته باشد. توجه به این علائم می تواند به تعیین موقعیت عفونت کمک کند. همچنین، توجه به علائم می تواند به تشخیص بیماری های رایج مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی، آلرژی ها و حتی کووید-19 کمک کند.

برای کمک به تشخیص دلیل تب، پزشک ممکن است به علائمی مانند خس خس سینه، دشواری در تنفس، و این که تفکر شفافی دارید یا بی حال به نظر می رسید، توجه کند.

با توجه به شرایطی که بیماری کووید-19 ایجاد کرده و توصیه هایی که درباره پرهیز از خروج غیر ضروری از خانه می شود، ویزیت های ویدئویی به گزینه ای کارآمد مبدل شده اند. از این طریق، پزشک می تواند وضعیت بیمار را مشاهده کرده و ارزیابی مواردی مانند سطح هوشیاری یا رنگ پوست را انجام دهد.

پزشک طی یک ویزیت ویدئویی ممکن است پرسش های زیر را برای تشخیص دلیل تب مطرح کند:

- تب چه زمانی آغاز شده است؟

- علائم دیگری که دارید چه چیزهایی هستند؟

- آیا در خانه، محل کار یا مدرسه با فردی بیمار در تماس بوده اید؟

- آیا در معرض کووید-19 بوده اید؟

- آیا به بیماری دیگری مانند دیابت یا سرطان مبتلا هستید؟

- آیا داروی دیگری مانند استروئیدها یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را مصرف می کنید؟

- آیا اخیرا مسافرت رفته اید؟

- آیا طی سه هفته گذشته از کشور خارج شده اید؟

چگونه تب را کاهش دهیم؟

پیش از این که خود به خود برطرف شود، تب به طور معمول برای یک تا سه روز ادامه دارد. در حقیقت، ممکن است بهتر باشد تب را پایین نیاورید تا بدن به مبارزه با عفونت یا ویروسی که دلیل آن بوده است، ادامه دهد.

اما اگر تب موجب ناراحتی شما شده است، داروها و درمان هایی خانگی وجود دارند که ممکن است به کاهش دمای بدن و کسب احساسی بهتر کمک کنند.

داروها

داروهای بدون نسخه و همچنین داروهای تجویزی در دسترس هستند که می توانند به کاهش تب کمک کنند. این داروها باید بر اساس دستورالعمل ارائه شده روی جعبه محصول یا توصیه پزشک مصرف شوند.

از جمله داروهای موثر در کاهش تب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

استامینوفن. این داروی مسکن بدون نسخه با تحریک هیپوتالاموس، ناحیه ای در مغز که به عنوان ترموستات بدن عمل می کند، به کاهش دمای بدن کمک می کند.

ایبوپروفن. این داروی ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه با مسدود کردن آنزیمی که پروستاگلاندین ها، مواد شیمیایی که موجب تب می شوند، را تولید می کند به کاهش تب کمک می کند. افراد مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی باید پیش از مصرف داروهای مسکن بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنند زیرا این داروها می توانند موجب هپاتیت سمی یا کاهش جریان خون به کلیه ها شوند.

آسپرین. این یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه است که می تواند تب را با مسدود کردن آنزیمی که پروستاگلاندین ها را تولید می کند، کاهش دهد. هرگز به کودکان و نوجوانانی که تب دارند نباید آسپرین داده شود زیرا این کار می تواند موجب یک اختلال نادر اما بالقوه مرگبار به نام سندرم ری شود.

آنتی بیوتیک ها. اگر دلیل تب یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد میکروبی یا سینه پهلو باشد، پزشک ممکن است برای نابودی عفونت آنتی بیوتیک تجویز کند.

داروهای ضد ویروس. اگر تب به واسطه یک عفونت ویروسی مانند آنفلوآنزا شکل گرفته باشد، پزشک ممکن است دارویی برای نابودی ویروس تجویز کند.

درمان های خانگی

درمان های خانگی زیر ممکن است به کاهش ناراحتی ناشی از تب کمک کنند:

مصرف مایعات به میزان زیاد. نوشیدن آب، آبمیوه یا آب گوشت اهمیت دارد زیرا تب می تواند موجب کم آبی بدن شود. برای نوزدانی که کمتر یک سال سن دارند می توان از محلول های آبرسان خوراکی استفاده کرد.

حمام اسفنج یا حمام آب ولرم. این کار به کاهش دمای بدن در صورت ابتلا به تب کمک خواهد کرد. از آب سرد استفاده نکنید زیرا موجب افزایش دمای بدن می شود. کودکان را بدون نظارت در وان حمام رها نکنید.

استراحت کافی. فعال بودن می تواند دمای بدن را افزایش دهد، از این رو، استراحت فراوان هنگام تب اهمیت دارد.

خنک بمانید. لباس های سبک به تن کرده و هنگام خواب یک ملافه یا پتوی سبک روی خود بکشید. پنکه سقفی یا یک پنکه قابل حمل می تواند به جابجایی هوا و احساس خنکی کمک کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

اگر تب برای بیش از هفت روز ادامه داشته است، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، اگر برای سه تا پنج روز ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کرده و همچنان تب دارید، باید پزشک خود را مطلع کنید.

تب داشتن برای بیش از یک هفته یا همراهی آن با علائم دیگر ممکن است به یک مشکل سلامت جدی مانند موارد زیر اشاره داشته باشد:

- سینه پهلو

- مننژیت

- عفونت پوست یا سیستم لنفاوی

- عفونت کلیه

- یک تومور بدخیم

برای نوزادان

اگر نوزاد شما کمتر از سه ماه سن دارد و 38 درجه یا بیشتر تب دارد، باید در پی دریافت کمک پزشک فوری باشید.

همچنین، اگر نوزادی بزرگ‌تر دارید که همراه با تب علائم کم آبی بدن را نشان می دهد باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است شامل پوشک خشک برای بیش از هشت ساعت، پرهیز از نوشیدن مایعات، یا گریه بدون اشک باشند.

برای کودکان

اگر کودک شما تب دارد و هر یک از این علائم را نشان می دهد باید به پزشک مراجعه کنید:

- رفتار غیر عادی یا ایرادگیر حتی پس از مصرف دارو برای کاهش تب

- نشانه های کم آبی بدن مانند پرهیز از نوشیدن مایعات یا گریه بدون اشک

- سردرد یا سفتی گردن  

- شکم درد

اگر تب کودک شما برای بیش از پنج روز پیاپی ادامه داشته است باید به پزشک مراجعه کنید.

برای بزرگسالان

اگر تب با علائم زیر همراهی می شود باید به پزشک مراجعه کنید:

- دشواری در تنفس

- سینه درد

- سردرد شدید

- سردرگمی

- استفراغ مکرر

- سفتی گردن یا حساسیت به نور که از علائم مننژیت هستند

- راش پوستی

-----------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانید: 

*فرمول مقابله با بیماری در فصل سرماخوردگی

*آنفلوآنزا و 16 نسخه خوراکی برای آن!

*بیماری‌هایی شبیه به آنفلوآنزا