یکی از فروشندگان قیمت یک بسته قرص فاویپیراویر را چهار میلیون و ۲۰۰و یک بسته رمدسیویر را هشت میلیون تومان اعلام کرد. یکی دیگر از این فروشندگان که در تبریز بود یک بسته ۴۰ عددی فاویپیراویر را پنج میلیون تومان می‌فروخت. یکی از افراد دیگری که در تهران بود یک بسته فاویپیراویر را چهار میلیون و ۵۰۰ می‌فروخت و حاضر بود از طریق هوایی برایم به مشهد ارسال کند.
روزنامه خراسان نوشت: «برخی شنیده‌ها حاکی از تقلب داروهای کرونایی، قاچاق دارو و خرید و فروش غیر مجاز دارو باعث شد به سراغ یکی از افراد فعال در شرکت‌های توزیع و پخش دارو بروم تا از او اطلاعاتی درباه تخلفات دارویی بگیرم. این شخص ادعا می‌کرد که برخی داروخانه‌ها با وجود در اختیار داشتن بعضی داروهای کمیاب، از فروش آن به اشخاص عادی اجتناب می‌کنند و حتما باید پای واسطه در میان باشد. صحبت‌هایش درباره این موضوع حس کنجکاوی‌ام را برانگیخت تا من هم بتوانم به عنوان یک مشتری وارد این چرخه خرید شوم. با وجود تلاش‌های فراوان اما به دلیل نگرانی از فاش شدن اطلاعاتش از ادامه همکاری با من صرف نظر کرد. به سراغ یکی از پزشکان داروساز رفتم و به پیشنهاد او وارد یکی از کانال‌های تلگرامی تبادل دارو شدم که در نام این کانال از عنوان شهر مشهد هم استفاده شده بود و حدود ۱۹۰۰ نفر عضو داشت. پس از عضویت در گروه، چند روز متوالی پیام‌ها را پیگیری و رصد می‌کردم که در این مدت تخلفات متعددی برایم مشهود شد که در ذیل می‌خوانید:
فروش داروهای کرونا؛ قیمت هر بسته از ۴ میلیون و ۲۰۰تا ۸ میلیون تومان!
یکی از مواردی که بارها در پیام‌های این کانال به چشم می‌خورد، اعلام موجودی داروی فاویپیراویر و رمدسیویر بود؛ داروهایی که اغلب برای درمان بیماران کرونایی استفاده می‌شود. عکس‌هایی که فروشندگان از داروها در گروه قرار می‌دادند، برخی از آنها بدون لیبل و با برند ترک بودند و برخی هم دارای لیبل و با برند داخلی روناک و سبحان. بعد از ارسال پیام شخصی به چند نفر از فروشندگان متوجه شدم آنها در تهران و تبریز سکونت دارند. یکی از فروشندگان قیمت یک بسته قرص فاویپیراویر را چهار میلیون و ۲۰۰و یک بسته رمدسیویر را هشت میلیون تومان اعلام کرد. یکی دیگر از این فروشندگان که در تبریز بود یک بسته ۴۰ عددی فاویپیراویر را پنج میلیون تومان می‌فروخت. یکی از افراد دیگری که در تهران بود یک بسته فاویپیراویر را چهار میلیون و ۵۰۰ می‌فروخت و حاضر بود از طریق هوایی برایم به مشهد ارسال کند. این قیمت‌های هنگفت در حالی است که بنا به اظهارات مدیر امور دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، قیمت مصوب رمدسیویر به طور تقریبی، برند روناک ۷۰۰ هزار و برند سبحان یک میلیون و ۲۰۰هزار تومان است.
فروش داروهای بدون لیبل
یکی دیگر از بارزترین تخلفات تبادل‌کنندگان دارو در این کانال، فروش داروهای بدون لیبل بود؛ داروهایی که از قرص‌های ویتامین و مسکن گرفته تا داروی ترک اعتیاد ترامادول را شامل می‌شد. در یکی از پیام‌های این کانال قیمت برخی داروهای بدون لیبل این گونه اعلام شده بود: فارماتون ۱۰۰ عددی سوئیس ۳۵۰ هزار تومان، فارماتون آلمانی بروشور عربی‌نویس ۱۲۰ هزار تومان، دیکلوفناک ۶ هزار تومان، ترامادول ۲۲۵ میل قرمز ۳۹۰ هزار تومان و... .
فروش داروی ممنوعه رانیتیدین
یکی دیگر از تخلفات فروشندگان دارو در این کانال، فروش قرص رانیتیدین بود که پیشتر طبق نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورخ ۱۹ فروردین ۱۳۹۹ فروش هر نوع از این دارو در داروخانه‌ها ممنوع اعلام شده بود. یکی از فروشندگان می‌گفت ۴۰ بسته رانیتیدین موجودی دارد و هر بسته را ۱۵ هزار تومان می‌فروشد. این شخص از من می‌خواست با اعلام نشانی‌ام به او، دارو را با پیک برایم ارسال کند. این در حالی است که طبق تحقیقات اخیر داروی رانیتیدین به دلیل وجود ماده‌ای به نام نیتروزامین مشکلات جدی برای بیماران ایجاد می‌کند.
تاکنون گزارشی مبنی بر فروش غیر قانونی رمدیسیویر نداشته‌ایم
جبرائیل موفق، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره فروش داروهای کرونا در تلگرام می‌گوید: «هم‌اکنون ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺍﺭﻭﯼ ﺭﻣﺪﯾﺴﯿﻮﯾﺮ فقط از طریق داروخانه ۲۲ ﺑﻬﻤﻦ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺍﺭﻭﯼ ﻓﺎﻭﯾﭙﯿﺮﺍﻭﯾﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﭼﻨﺪ ﺩﺍﺭﻭﺧﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺻﻮﺭﺕ می گیرد ﻭ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﻏﯿﺮ ﺑﺴﺘﺮﯼ ﻧﯿﺰ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﺑﺴﺘﺮﯼ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺍﯾﻦ ﺩﺍﺭﻭﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ما برای جلوگیری از فروش غیر قانونی این داروها، با توجه به زحمتی که داشت، روی تمام ویال‌های رمدسیویر بارکد یونیک زدیم یعنی ویال‌های رمدسیویر بارکد مشابه ندارد. همچنین از بیمارستان خواستیم پس از تزریق، همان شیشه خالی را دوباره به ما برگرداند تا ما بارکدش را چک کنیم تا اطمینان حاصل کنیم همان دارویی بوده که ما به آنها تحویل داده‌ایم. به دلیل تلاش‌های صورت گرفته، تا به امروز یک مورد هم به ما گزارش نشده که این دارو به بیرون نشر کرده باشد.»
وی در ادامه افزود: «هم‌اکنون کنترل‌ها به سمت دیجیتالی پیش می‌رود که داروهای مهم بارکد داشته باشد. حدود دو هفته است که این کار شروع شده و ما بارکد را وارد سامانه می‌کنیم تا معلوم شود که چه شخصی با کد ملی مشخص این دارو را گرفته است.»
خرید و فروش دارو در فضای مجازی تخلف محسوب می‌شود
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره خرید و فروش دارو در فضای مجازی می‌گوید: «ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺍﺭﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﻭﺧﺎﻧﻪ، به ﺧﺼﻮص ﺩﺭ ﻓﻀﺎﯼ ﻣﺠﺎﺯﯼ، ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻭﺟﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ نیست ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻃﻼﻉ، ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻠﯿﺲ ﻓﺘﺎ ﭘﯿﮕﯿﺮﯼ ﻣﯽﺷﻮﺩ.»
همچنین علی روحبخش، مدیر امور دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره جزئیات این مسئله و فروش داروهای بدون لیبل می‌گوید: «نه فقط دارو بلکه هر کالای دیگری وقتی با کمبود مواجه شود و تقاضا برای آن وجود داشته باشد، ممکن است قاچاق شود. داروخانه‌ها اجازه فروش داروی بدون لیبل را ندارند. علاوه بر این فروش دارو در فضای مجازی چه به صورت لیبل‌دار و چه بدون لیبل، از نظر ما قاچاق داروست؛ چرا که خارج از زنجیره به فروش می‌رسد و طبق دستورالعمل باید تمام آنها معدوم شود. چون ما نمی‌دانیم این داروها در چه شرایطی نگهداری و کنترل شده‌اند. حتی به طور مثال اگر ژلوفن تولید داخل ما خارج از زنجیره به فروش برسد، طبق دستورالعمل تخلف است.»
سمانه احمدی، مسئول واحد بازرسی نظارت بر داروخانه‌های سطح شهر مشهد نیز می‌گوید: «من به عنوان مسئول واحد بازرسی هر شب کانال‌های تلگرامی را به همراه همکارانم رصد می‌کنیم و تمام اینها را برای رابط‌مان در پلیس فتا می‌فرستم تا پیگیری کنند، در حالی که ما فقط نظارت‌مان این است که دارو را به درستی توزیع کنیم تا به دست کسی جز بیمار نرسد. از طرفی باید ۶۵۰ داروخانه خود را هم نظارت کنیم و رسیدگی به تخلفات فضای مجازی کار پلیس است. ۹۰ درصد این کانال‌ها ادمین‌هایشان در استان‌های دیگر هستند و هر چه در اختیارات این استان باشد ما با همکاری پلیس فتا پیگیری می‌کنیم.»
فروش رانیتیدین ممنوعه در داروخانه‌های شهر!
پس از بررسی این تخلفات دارویی در فضای مجازی، تصمیم به بازدید میدانی از داروخانه‌ها گرفتم. از آنجا که شناسایی داروهای کرونا و داروهای بدون لیبل در داروخانه‌ها تقریبا غیر ممکن بود، برای بررسی تخلفات دارویی، تنها به شناسایی داروی رانیتیدین در داروخانه‌ها بسنده کردم. سری به داروخانه‌های اطراف بیمارستان امام رضا(ع) و احمدآباد زدم. یکی از داروخانه‌هایی که در خیابان محتشمی واقع شده بود، یک ورق قرص رانیتیدین را به قیمت دو هزار تومان در اختیارم گذاشت. داروخانه‌ای دیگر در همان خیابان شربت رانیتیدین را به قیمت ۱۳ هزار تومان در اختیارم قرار داد. یکی از داروخانه‌های اطراف بیمارستان امام رضا (ع) قرص رانیتیدین را با قیمت دو هزار تومان در اختیارم گذاشت.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره فروش داروی رانیتیدین در داروخانه‌ها با وجود ممنوعیت می‌گوید: «ﺗﻮﺯﯾﻊ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﯾﻦ ﺩﺍﺭﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﺎﻃﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺟﻬﺖ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. شایان ﺫﮐﺮ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺭﺳﯽﻫﺎﯼ ﺑﺎﺯﺭﺳﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ، ﻭﺟﻮﺩ ﺭﺍﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ ﺩﺭ ﺩﺍﺭﻭﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻃﯽ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯼ شماره ۲۳۵۶۹ و ۲۴۰۹۲ در تاریخ ۲۷ فروردین امسال و نامه‌ای به شماره ۳۱۴۸۵ در تاریخ اول اردیبهشت امسال به کلیه داروخانه‌ها، شرکت‌های پخش دارو ﻭ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎﯼ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺯﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻮﺭﺕ گرفته ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎﯼ ﭘﺨﺶ ﺩﺍﺭﻭ ﻣﻠﺰﻡ ﺑﻪ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﯼ ﺭﺍﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ ﺍﺯ ﺩﺍﺭﻭﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.»
وی در پایان متذکر شد: «مردم به محض اطلاع از این موارد تخلف با سامانه ما تماس بگیرند.»