مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران با اشاره به مشکلات کودکان ناشنوا در استفاده از شبکه شاد گفت: این شبکه به علت شرایط خاصی که دارد باید در آن از برخی علائم استفاده شود و همزمان با آموزش معلم، زبان اشاره هم مورد استفاده قرار گیرد که البته معلم‌های عمومی ما این اشاره‌ها را نمی‌دانند.
به گزارش ایرنا به نقل از سازمان بهزیستی کشور، مهدیه مهدویان افزود: برای رفع این مشکل آموزش خاص ناشنوایان همزمان با تدریس به روش زبان اشاره از سوی سازمان استثنایی برنامه ریزی شده و آموزش دروسی در قالب فایل ویدئویی انجام و در شبکه شاد بارگذاری می شود. برخی می گویند ارائه دروس، زیرنویس و برخی می گویند مترجم اشاره داشته باشد و فردی کنار تصویر قرار گیرد.
وی ادامه داد: برای بچه های تلفیقی که در مدارس پذیرا درس می خوانند و در محیط عادی آموزش می بینند آموزش محتوا مبتنی بر لبخوانی استفاده و از معلم خواسته می شود که آرامتر و واضح تر صحبت کند تا آموزش گام به گام انجام شود.
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران با بیان اینکه مواردی مانند میزان افت شنوایی، تعامل با محیط و گنجینه اطلاعاتی در تصمیم‌گیری نوع مدرسه کودکان ناشنوا و کم‌شنوا دخیل است، گفت: ممکن است کودکی ناشنوای مطلق باشد اما آنقدر خانواده با او خوب کار کرده باشد که تعاملات اجتماعی با محیط را آموخته‌اند و می‌توانند به راحتی به مدرسه عادی تلفیقی برود، گاهی نیز کودک کم‌شنوا است اما نمی‌تواند به مدرسه عادی برود.
مهدویان درباره چگونگی تقسیم بندی آموزش کودکان ناشنوا برای رفتن به مدرسه تلفیقی یا استثنایی و روند شروع آموزش ها افزود: دو راه وجود دارد یا کودک با تشخیص مسئولان ادارات استثنایی و مدرسه پشتیبان به مدارس خاص هدایت می شود یا اینکه به سمت آموزش های تلفیقی می رود و به مدارس پذیرا معرفی می شود.
وی درباره آموزش های ویژه پیش از دبستان برای نوآموزان ناشنوا و کم شنوا نیز اضافه کرد: کودکان آسیب دیده شنوایی که باید به مدارس خاص بروند لازم است قبل از ورود به کلاس اول، دو سال آموزش پیش از دبستان را بگذرانند تا روی اصلاح تلفظ و باقیمانده شنوایی آنان کار شود.
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران اظهار داشت: مشکلات شنوایی را حتی در دوران جنینی هم می توان تشخیص داد. معمولا بعد از تولد نوزاد نیز با تست ادیوگرام می توان کم شنوایی و ناشنوایی را تشخیص داد. اگر مشخص شود کودک آسیب شنوایی دارد، آموزش هایی برای والدین ارائه می کنیم. به کودکی که ناشنوایی عصبی دارد یعنی در مرحله حلزونی بخش اعصاب گوشش مشکل دارد نمی توانیم سمعک بدهیم اما کودکی که ناشنوایی انتقالی دارد و در گوش میانی مشکل دارد می تواند از سمعک استفاده کند.
مهدویان ادامه داد: کودکان گروه اول معمولا با شرایط خاصی انتخاب می شوند تا زیر سه سالگی عمل کاشت حلزونی برایشان انجام شود و الکترودی که قرار است اعصاب را به مغز منتقل کند را با یک وسیله جانبی توانبخشی کار می گذارند و این وسیله کار رساندن اصوات را به مغز انجام می دهد. بعد از کاشت حلزون باید حداقل ۲۰۰ ساعت یا ۱۰۰ جلسه دوساعته گفتار درمانی انجام شود تا کودک بتواند از نظر تلفظ و کلام و تطبیق با حلزون کاشت شده، آماده شود.
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران درباره علت تشخیص دیرهنگام آسیب شنوایی در برخی کودکان عنوان کرد: با توجه به شرایطی ما و شناخت کودکان دارای آسیب شنوایی، روند آموزش متفاوت می شود. حتی اگر تست آدیو گرام انجام نشده باشد با برخی آموزش ها به والدین می توان آنان را متوجه آسیب شنوایی فرزندانشان کرد. والدین هنگامی که ببینند فرزندشان عکس العملی به صداها ندارد باید متوجه شوند که کودک مشکلی شنوایی دارد. اگر کودک چندماهه، تعامل محیطی نداشته باشد، خانواده باید تشخیص بدهند.
وی افزود: در هر حالت هرچه زودتر شناسایی شوند اثر تخریبی کمتر می شود؛ اما گاهی کودک آسیب دیده شنوایی، دارای هوش بالا است و چشمان او، فقدان حس شنوایی را جبران می کند و خانواده متوجه آسیب شنوایی نمی شوند و کودک به سن پنج سالگی و زمان تست سنجش می رسد و تازه والدین در آن زمان، تشخیص می دهند که آسیب شنوایی دارد.
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران با بیان اینکه کودک ناشنوا از نظر آموزش و تحول زبان با ضعف روبرو بوده و گنجینه لغاتش پایین است، افزود: کودک طبیعی چهار تا پنج ساله اطلاعات را از محیط می گیرد و کلمات را از رادیو و تلویزیون و گفت وگوی افراد با همدیگر می شنود و ناخودآگاه نسبت به تعریف استعاره های مختلف کلام فارسی آشنایی پیدا می کند اما کودک ناشنوا این امکان را ندارد.
مهدویان ادامه داد: به همین علت است که گنجینه لغات یک کودک کلاس اول تقریبا ۲۵۰۰ کلمه است اما گنجینه لغات کودک آسیب دیده شنوایی ۴۰۰ کلمه است؛ تازه اگر دوره های آموزش پیش از دبستان ناشنوایان را گذرانده باشد.
وی با اشاره به درک ضعیف کودک ناشنوا از مفاهیم انتزاعی گفت: هرچه آموزش برای او ملموس تر باشد برایش قابل درک تر است. به عنوان مثال مفاهیمی چون عشق، محبت و ایثار را باید با یکسری حرکات، مفاهیم و کلمات برای این کودک توضیح بدهیم زیرا معمولا از نظر هوشی، خوب هستند.
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران بر ضرورت تشخیص هرچه زودتر آسیب شنوایی و تاثیر آن بر مداخلات بهنگام و کارآمدتر تاکید کرد و گفت: هرچه سن تشخیص پایین تر باشد بهتر می توانیم کمک کنیم. به عبارتی هر چه قدر میزان افت شنوایی کمتر باشد زودتر می توانیم اقدامات بهنگام که یکی از آنها سمعک است را انجام دهیم.
مهدویان تاکید کرد: در هرجامعه ای، ۱۵ درصد افراد با معلولیت و آسیب های مختلف به دنیا می آیند. کم توانی ذهنی بالاترین رتبه را دارد و پس از آن ناشنوایی است. لازم است در محیط جامعه مناسب سازی های خاصی انجام شود و دلیل موجهی نیست که چون معلولان در اقلیت هستند به آنها توجه نکنیم. باید شرایط حضور در جامعه برای همه افراد یکسان باشد.
بنا به این گزارش و طبق گزارش فدراسیون جهانی ناشنوایان در سال ۲۰۱۹، بیش از ۷۰ میلیون نفر از افراد ناشنوا در سراسر جهان برای ارتباط با محیط و افراد اطراف خود از زبان اشاره استفاده می‌کنند. زبان اشاره به آنان اجازه می‌دهد تا آموزش ببینند، کار کنند، به خدمات مورد نیاز خود دسترسی و در جوامع اطراف خود حضور داشته باشند.