عصرایران؛ حسین هوشمند*- انتخابات ریاست جمهوری امسال آمریکا یکی از جنجالی ترین انتخابات تاریخ این کشور خواهد بود. بر حسب شکست یا پیروزی دونالد ترامپ سناریوهایی مختلفی وجود دارد که احتمال عملی شدن آنها وجود دارد. یکی از سناریوهای محتمل در صورت شکست ترامپ، استعفای وی از ریاست جمهوری است. اما چرا؟

انتخابات امسال در 3 نوامبر (13 آبان) برگزار می شود. اما مراسم تحلیف دولت جدید در تاریخ 20 ژانویه 2021 (1 بهمن) برگزار می شود. در این فاصله 78 روزه دولت ترامپ همچنان قدرت را در اختیار دارد. براساس تحقیقات رابرت مولر در رابطه با مداخله روسیه در انتخابات سال 2016، ترامپ مرتکب تخلفاتی شد و مولر در جلسه شهادت در کمیته امور قضایی مجلس نمایندگان به وضوح به مجرم بودن وی اشاره کرد اما بر این نکته تاکید کرد که به دلیل این که وی در مقطع فعلی رئیس جمهور است نمی توان وی را تحت تعقیب قرار داد.

این یعنی ترامپ را می توان پس از پایان دوران ریاست جمهوری اش مورد تعقیب قضایی قرار داد. اقدامی که دموکرات ها با توجه به پرونده روسیه، فرار مالیاتی، قصور در انجام وظیفه در دوران ریاست جمهوری حتما انجام خواهند داد.

آیا ترامپ می تواند مانع از زندانی شدن خودش شود؟ بله با استعفا از ریاست جمهوری می تواند. اما چگونه؟

اختیار عفو

براساس قانون اساسی، یکی از اختیارات روسای جمهور عفو مجرمان است. با وجود اصل تفکیک قوا در آمریکا، هنگامی که فردی در محاکم قضایی مجرم شناخته شده باشد، می تواند توسط رئیس جمهور مورد عفو قرار بگیرد.

تمام روسای جمهور از این اختیار خودشان استفاده کرده اند. در طول قرن بیستم، بیش از 20 هزار عفو توسط روسای جمهور مختلف انجام شده است. روسای جمهور پس از جنگ جهانی دوم این تعداد افراد را مورد عفو قرار داده اند. روزولت، 3687 نفر. ترومن، 2044 نفر. آیزنهاور، 1157 نفر. کندی، 575 نفر. جانسون، 1187 نفر. نیکسون، 926 نفر. فورد، 409 نفر. کارتر، 566 نفر. ریگان، 406 نفر. بوش پدر، 77 نفر. کلینتون، 459 نفر. بوش، 200 نفر. اوباما، 1927 نفر و ترامپ تاکنون 39 نفر. بسیاری از افرادی که مورد عفو قرار می گیرند، افراد سیاسی و یا چهره های مشهور هستند که به خاطر اقدامات و تخلفات غیرقانونی محکوم شده بودند.

از مهمترین افرادی که توسط روسای جمهور عفو شدند می توان به عفو شدن الیوت آبرامز، عضو شورای امنیت ملی ریگان، رابرت مک فارلین، مشاور امنیت ملی ریگان و کاسپر واینبرگر، وزیر دفاع ریگان توسط بوش پدر. عفو راجر کلینتون توسط برادرش بیل کلینتون، عفو اسکوتر لیبی، رئیس دفتر دیک چنی توسط جورج بوش. عفو چلسی منینگ، عامل افشاگری ویکی لیکس توسط اوباما. عفو راد بلاگوجویچ، فرماندار اسبق ایلینوی و راجر استون، مشاور انتخاباتی توسط ترامپ، اشاره کرد. 

اما مهمترین عفو تاریخ روسای جمهور مربوط می شود به ریچارد نیکسون. نیکسون پس از افشای رسوایی واترگیت، در حالی که برایش محرز شده بود که کنگره رای مثبت به استیضاح اش خواهد داد، قبل از شروع فرآیند رسمی استیضاح در ساعت 9 شب 8 آگوست 1974 در جریان یک سخنرانی 16 دقیقه ای از کاخ سفید، از ریاست جمهوری استعفا داد.

از آنجایی که طبق قانون در صورت استعفای رئیس جمهور، معاونش به عنوان رئیس جمهور سوگند می خورد و ادامه دولت وی را به عنوان رئیس جمهور ادامه خواهد داد، نیکسون که به دلیل اقدامات غیرقانونی ای که در جریان رسوایی واترگیت انجام داده بود می توانست تحت تعقیب قرار بگیرد، اما توسط رئیس جمهور جدید، جرالد فورد عفو شد. در نتیجه دموکرات ها نتوانستند نیکسون را تحت تعقیب قرار بدهند.

در سناریوی احتمالی درباره ترامپ، او در صورت شکست، از فردای انتخابات تا حتی 1 ساعت قبل از پایان دوره ریاست جمهوری اش می تواند از سمت خودش استعفا دهد و رئیس جمهور جدید، یعنی مایک پنس وی را عفو خواهد کرد. این تنها راهی است که وی می تواند از دست دموکرات ها که به دنبال تعقیب قضایی وی هستند، جان سالم به در ببرد.

این سناریو را مایکل کوهن، وکیل سابق ترامپ هم تایید کرده است. کوهن که به دلیل تخلفاتی که در زمان وکالت ترامپ انجام داده بود به سه سال حبس محکوم شده است به دلیل آن که علیه ترامپ در کمیته امور قضایی مجلس نمایندگان شهادت داد، توسط وی عفو نشد. اما در مقابل ترامپ مشاور انتخاباتی اش راجر استون را که به او وفادار بود و علیه وی حرفی نزد را قبل از انتقال به زندان مورد عفو قرار داد.

کوهن در کتاب خاطراتش که هفته پیش منتشر شد و در مصاحبه ای که با ریچل مدو داشت این مسئله را مطرح می کند و می گوید: «تئوری من این است که اگر ترامپ شکست بخورد در فاصله زمانی بین انتخابات تا شروع به کار دولت جدید، این فرصت را دارد تا از ریاست جمهوری استعفا دهد و مایک پنس هم او را عفو خواهد کرد. تکرار الگوی نیکسون حتما در آن مقطع بین راجر استون و ترامپ مطرح خواهد شد و درباره آن تصمیم گیری می شود. چون این راهی است که مانع از زندان رفتن ترامپ خواهد شد.»

باید منتظر نتیجه انتخابات ماند و دید آیا ترامپ در این دوره این اقدام را انجام خواهد داد یا این که چهار سال دیگر این سناریو را عملی می کند. 

نظرسنجی

بایدن همچنان پیشتاز نظرسنجی ها است. براساس میانگین نظرسنجی RCP، بایدن با 7.5 درصد اختلاف جلوتر از ترامپ است. این میزان در مقایسه با هفته گذشته 0.5 درصد افزایش یافته است.

براساس پیش بینی نیت سیلور، شانس بایدن برای پیروزی در انتخابات 75 درصد است. در مقایسه با هفته پیش شانس بایدن 5 درصد افزایش یافته است.

روزشمار

 52 روز تا انتخابات

130 روز تا مراسم تحلیف دولت جدید

* کارشناس آمریکا

____________________________
بیشتر بخوانید؛

*الگوی انتخاباتی ترامپ چه کسی است؟

*چرا شانس بایدن برای پیروزی در انتخابات بیشتر از ترامپ است؟

*سازوکار انتخابات آمریکا؛ از رای مردم تا رای الکترال

*ویژگی‌های یک معاون خوب برای رئیس جمهور آمریکا چیست؟

*چه کسی معاون جو بایدن می شود؟