عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - روز گذشته آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار طی بیانیه‌ای اعلام کرد الزامات جدیدی برای افزایش تنوع نژادی و جنسیتی در شاخه بهترین فیلم اعمال خواهد کرد.
آکادمی اعلام کرد که چهار استاندارد جدید از نود و ششمین دوره جوایز سینمایی اسکار در سال ۲۰۲۴ اعمال خواهد شد و فیلم ها برای واجد شرایط شدن در شاخه بهترین فیلم این جوایز باید حداقل حائز دو استاندارد آن باشند.
بر این اساس، فیلم‌ها برای واجد شرایط شدن در شاخه بهترین فیلم باید حداقل یک شخصیت اصلی و یا یک شخصیت مکمل مهم از اقلیت‌های قومی و نژادی داشته باشند، حداقل ۳۰ درصد از نقش‌های ثانویه باید از اقلیت‌های قومی و نژادی باشند یا خط اصلی داستان، مضمون و یا روایت بر روی این گروه از اقلیت ها متمرکز باشد. اقلیت‌ها شامل زنان، رنگین‌پوستان یا افرادی با معلولیت می‌شود.
دسته دوم از استانداردهای شاخه بهترین فیلم اسکار به رهبری خلاقانه و ترکیب عوامل فیلم مربوط است. یک فیلم برای واجد شرایط شدن در شاخه بهترین فیلم اسکار باید حداقل دارای دو سمت کلیدی و یا دو مدیر دپارتمان از اقلیت‌های نژادی جنسیتی و جنسی داشته باشد، یا حداقل 6 نفر از تیم عوامل فیلم از این اقلیت‌ها باشند یا ۳۰ درصد از این عوامل فیلم از اقلیت ها باشند.
دسته سوم از این استانداردها به فرصت‌های آموزشی و کارآموزی با حقوق برای دیگر عوامل است که نقش‌های کلیدی در فیلم بر عهده ندارند و دسته چهارم استانداردها نیز به تیم‌های بازاریابی، تبلیغات و توزیع آثار سینمایی مرتبط است.
از همان ابتدا واکنش‌ها به این سیاست آکادمی اسکار متفاوت بود، موافق و مخالفان آن در هر 2 طرف استدلال‌عای خود را نسبت به آن داشتند، موافقان بر این عقیده‌اند که در جهت تنوع نژادی و جنسیتی و اهمیت به اقلیت‌ها اتخاذ چنین رویکردی مفید است ولی مخالفان این گونه برخوردها را به ضرر سینما و هنر دانسته و از آن به عنوان نوعی سانسور مضمون‌گرا نام برده‌اند.
در کشور خودمان هم مهرزاد دانش (منتقد سینما) در توئیتر نوشت: «اسکار فقط کم مانده یک قانون هم برای تماشاگران فیلم‌ها بگذارد که حتما این قدر درصدشان از این جنسیت و آن گرایش و این نژاد و آن رنگ بوده باشند. سینما کیلویی چند؟»
فرزاد موتمن (کارگردان سینما) هم در اینستاگرامش با انتشار مطلبی مفصل به این قضیه پرداخت:
«واضح است که استفاده از اقلیتهـاى نژادى، زنان و کاراکترهـایى از جهـان رو به توسعه بخودى خود نه تنهـا تراژیک نیست که خیلى هـم پسندیده است ، تراژدى اینجاست که ، این موارد تبدیل به قانون هـایی براى پذیرفته شدن فیلمهـا در جشنواره هـا و مراسم سینمایی شوند ، اما بخش مثبت ماجرا اینست که ، بالاخره پرده هـا دارند مى‌افتند و سیاست‌هـای نامرئی که چهـار دهـه است توسط جشنواره‌هـا اعمال می‌شوند ، دارند چهـره نشان می‌دهـند.
دیگر مدیران جشنواره هـا، نه تنهـا، خجالت نمی‌کشند که مضمون گرایی و ملاحظات سیاسى جشنواره‌هـایشان را مخفى کنند بلکه با وقاحت تمام آن را داد می‌زنند.براى چهـار دهـه آنهـا ترکیبی نامتجانس و کریه از هـمه جور کاراکتر فرصت طلب و موج سوار را بجاى فیلمساز به جامعه سینمایی قالب کردند ، فیلم‌هـایی را ستایش کردند که انباشته از بیانیه هـاى اجتماعى بودند، بى آنکه سازندگانشان کمترین بویی از حداقل نوعى ایدیولوژى برده باشند و جامعه هـنرى را صد سال، به عقب راندند تا برگردیم به سال‌هـاى دهـه بیست که تازه باید بنشینیم و بحث کنیم که چرا یک اثر هـنرى قبل از هـر چیز باید با متر ومعیارهـاى خودش سنجیده شود و نه مضمون و محتوایش!
سیاسى‌گرى و مضمون گرایى جشنواره هـا خطرى مهـلک براى سینماست ، سم است و جامعه جهـانى فیلمسازان باید بر علیه آن متحد شود و قد علم کند. باور کنید که دارند هـمه چیز را به نابودى می‌کشند.»
واقعیت این است که این قوانین خود اگرچه در ظاهر برای حمایت از تنوع نژادی، قومی، جنسیتی و ... است اما در درون خود به نوعی متضاد آن عمل می‌کند. هر اتفاق هنری و یا هر فیلمی وقتی از ابتدا با پیش‌فرض‌هایی همراه شود همواره با شک و شبهه همراه خواهد شد.
هرگاه با چنین پیش‌نیازهایی فیلمی تولید شود حتی اگر فیلم خوبی هم باشد و موفقیتی کسب کند یا مثلا جایزه اسکار بگیرد بسیاری آن اسکار را به اتفاقات خارج از ارزش‌های خود فیلم ربط خواهند داد، مثلا می‌گویند چون فیلم داستان یک زن خاورمیانه‌ای یا یک تراجنسیتی یا ... بود به چنین موفقیتی رسید و اسکار گرفت.
از این دست تصمیم گیری‌ها در کشور خودمان کم نداشته‌ایم حدود 4 دهه است که نهاد‌های تولید فیلم از این گونه رویکردها برای تولید فیلم دارند مثلا ابتدای سال اعلام می‌کنند امسال 5 فیلم با مضمون دفاع مقدس یا مثلا آسیب‌شناسی شبکه‌های اجتماعی و ... تولید خواهیم کرد ولی وقتی تولیدات را می‌بینیم غالبا فیلم‌هایی شعار زده و سطحی هستند که حتی با حداقل مخاطبان هم ارتباط برقرا نمی‌کنند ، طنز ماجرا این است که آکادمی اسکار انگار دارد از این سیاست‌های شکست خورده ما الگوبرداری می‌کند!
با بیانیه، بخشنامه، دستورالعمل و ... هیچ وقت فیلم خوبی ساخته نشده است.
بیشتر بخوانید:
*قوانین اسکار بهترین فیلم تغییر کرد
*فیلمنامه‌نویس «پیانیست» درگذشت
*کارگردان فیلم «انگل» تهیه‌کننده می‌شود/ فیلمی درباره مهاجرین
*آغاز جشنواره ونیز با یک هشدار جدی
شاید موضوعی و فیلمی خیلی قوی باشه اما ربطی به این اقلیت ها نداشته باشه
باید سردر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بنویسند وصدا وسیما.
همین قانون و اصل باید باشد در حوزه هنر.
هرکجا وهر که در هر زمینه ای که باشد.
نکته نگارشی:
واژه برعلیه غلط است استاد!
علیه ،صحیح است.