رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد در آذربایجان غربی گفت: نخستین دسته از پرندگان مهاجر به تعداد بیش از هشت هزار بال خوتکا وارد تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" این شهرستان شدند.
فاروق سخنور روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این پرندگان نخستین دسته از خوتکاهای مهاجر هستند که با کاهش تدریجی دمای هوا در مناطق شمالی و آغاز فصل سرما و نیز مهیا شدن شرایط مطلوب اسکان، وارد این تالاب بین‌المللی شدند.
وی افزود: طی روزهای اخیر علاوه بر خوتکاهای مهاجر، ۱۵۰ بال فلامینگو و ۱۰۰ بال کفچه‌نوک مهاجر نیز از مناطق شمالی وارد این تالاب بین‌المللی شدند که پیش‌بینی می‌شود در روزهای آینده بر تعداد آنها در این تالاب افزوده شود.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: این پرندگان مهاجر در ادامه مسیر کوچ خود از شمال به جنوب، مدتی را در این تالاب به استراحت و تغذیه پرداخته و با کاهش دما در این منطقه، کوچ خود را به مناطق گرمتر ادامه می‌دهند.
وی اضافه کرد: تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" به دلیل تنوع غذایی و وضعیت و امنیت مناسب، به یکی از استراحتگاه‌ها و زیستگاه‌های مهم پرندگان در شمال غرب کشور تبدیل شده است که همه‌ساله پذیرای شمار زیادی از انواع پرندگان مهاجری آبزی و کنارآبزی است که در مسیر پرواز خود وارد این تالاب می‌شوند.
"سخنور" حضور پرندگان مهاجر در تالاب "کانی‌برازان" را متفاوت عنوان کرد و گفت: برخی از گونه‌های پرندگان زودتر و برخی دیگر دیرتر این تالاب را ترک کرده و بعضی نیز زمستان خود را در دیگر تالاب‌های منطقه سپری می‌کنند.
وی در خصوص وضعیت آبی تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" نیز اظهار داشت: هم‌اکنون وضعیت آبی این تالاب بین‌المللی مطلوب است و آب آن از عمق مناسبی برای حضور پرندگان آبزی و کنارآبزی برخوردار است.
خوتکا پرنده‌ای آبزی و از همه اردک‌ها کوچک‌تر است، پرنده نر با سر بلوطی پررنگ، نوار پهن چشمی سبز رنگ حاشیه‌دار، نوار طولی سفید در ناحیه شانه و ۲ لکه بزرگ نخودی رنگ در طرفین دم تشخیص داده می‌شود که از دور به صورت اردک ارده‌ای کوچکی که سر تیره‌رنگ دارد بنظر می‌رسد.
هر ۲ جنس این پرنده دارای بالی سیاه و سبز براق با ۲ خط بالی هستند که پرنده ماده لکه لکه قهوه‌ای و نخودی بوده که در سطح شکمی کمرنگ‌تر و خال‌خال است.
تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" مهاباد با وسعتی افزون بر ۹۱۰ هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش‌ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی درشمال غرب کشور به شمار می‌رود.
این تالاب که به دلیل موقعیت ویژه و شرایط زیستی منحصر بفرد خود در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد، به نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجان‌غربی تبدیل و به این ترتیب به عنوان یکی از مناطق چهارگانه کشور با جایگاه قانونی معرفی شده است.
براساس آخرین بررسی‌ها تعداد ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده است که در صورت اضافه کردن گونه‌های خشکی‌زی، این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید که همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
از گونه‌های مهم پرندگان این تالاب می‌توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره کرد.
در میان این پرندگان انواع نادری چون خروس کولی دم‌سفید، اردک سرسفید، اردک مرمری نیز که در فهرست پرندگان در خطر انقراض هستند نیز دیده می‌شود که تاکنون در کمتر تالابی از کشور مشاهده شده است.
در کانی‌برازان تاکنون ۴۵ گونه گیاهی از ۳۵ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده است که این گیاهان ۲۱ جامعه گیاهی را تشکیل می‌دهد و بیشتر گونه‌های شناسایی شده از خانواده اسفناج Chenopodiaceae و گندمیان Graminae بوده و گونه‌های شناسایی شده در داخل تالاب نیز شامل نی، بوریا، جگن و گز است.
در شهرستان مهاباد علاوه بر تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان"، تالاب‌های دایمی "حسن‌خان" و "قوپی‌باباعلی" و تالاب‌های فصلی دیگری از جمله "گروس"، "داشخانه" و "قره‌قشلاق" نیز وجود دارد.