برای حصول اطمینان از این که یک زخم به درستی بهبود می یابد و برای پرهیز از عفونت هایی که ممکن است به بروز مشکلات دیگر منجر شوند، چندین عامل باید مد نظر قرار بگیرند. هنگام رسیدگی به یک زخم، شما باید برخی موارد را انجام داده و از برخی موارد پرهیز کنید.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "استپ تو هلث"، پوست بزرگ‌ترین اندام بدن انسان است و از آن در برابر ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها و عوامل خارجی دیگر محافظت می کند. زمانی که پوست آسیب می بیند، خطر ورود عوامل بیماری‌زا و حمله به اندام های دیگر بدن افزایش می یابد. همچنین، هرچه زخم عمیق‌تر، بزرگ‌تر یا کثیف‌تر باشد به رسیدگی بیشتر و دقیق‌تر نیاز دارد.
در زمان رسیدگی به یک زخم از برخی موارد باید پرهیز کرد. بانداژها یا رگ‌بندهای بیش از حد سفت و تنگ برای توقف خونریزی می تواند می تواند موجب نکروز یا بافت‌مردگی شود. همچنین، باید از داغ زدن یا سوزاندن زخم پرهیز کرد.
مشکل استفاده از پنبه این است که می تواند موجب باقی ماندن الیاف رو یا در زخم شود. همچنین، استفاده از الکل یا محصولات مبتنی بر مرکورکروم توصیه نمی شود. آنها می توانند موجب تحریک موضع و آثار رگ گشایی شوند.
بهترین کاری که می توانید انجام دهید استفاده از گازهای استریل است که هیچ الیافی بر جای نگذاشته و خطراتی که استفاده از پنبه می تواند موجب شود را به همراه ندارد. افزون بر این، استفاده از محصولات ضدعفونی کننده مانند محلول های پوویدون آیوداین (بتادین) یا کلرهگزیدین انتخاب خوبی است. اگرچه هر دو از خواص ضدعفونی کننده بالا برخوردار هستند، پوویدون آیوداین تاثیری بر مایعات بدن ندارد. در موارد تشکیل چرک یا خون، استفاده از کلرهگزیدین توصیه می شود.
از مالیدن زخم و خارج کردن اشیا خارجی مانند شیشه، چوب یا فلز از آن پرهیز کنید. اگر این اشیا خارجی بزرگ هستند ممکن است مانعی در برابر خونریزی باشند و در صورت خارج کردن آنها امکان مواجهه با خونریزی شدید وجود دارد. این کار باید توسط پزشک صورت بگیرد.
برای مراجعه به پزشک صبر نکنید، به ویژه اگر زخم بزرگ و عمیق است. زخم های ناشی از گاز گرفتن حیوانات یا انسان ها و آنهایی که با اشیا تیز شکل گرفته اند نباید نادیده گرفته شوند زیرا ممکن است به استفاده از دارو مانند تزریق آمپول کزاز نیاز باشد.
برای پرهیز از خطر عفونت، اقدامات زیر را انجام دهید:
ابتدا، اطمینان حاصل کنید که دست های فردی که به زخم رسیدگی می کند، تمیز باشد. سپس، زخم را با آب تمیز، هیدروژن پراکسید یا یک محلول سالین تمیز کنید. از تماس با خون پرهیز کنید زیرا احتمال عفونت را به حداقل می رساند.
نکته بعدی خشک کردن پوست اطراف زخم و پرهیز از لمس کردن زخم است. اگر یک محصول ضدعفونی کننده در اختیار دارید، اکنون زمان استفاده از آن است. زخم را با حرکات دایره ای از سمت داخل به بیرون تمیز کنید. در نهایت، زخم را با یک گاز استریل و چسب پوشش دهید تا از پوست آسیب دیده محافظت شود.
اگر خونریزی وجود دارد، توقف آن اهمیت دارد. با کمک یک گاز استریل یا پارچه ای تمیز که الیاف به جا نمی گذارد روی زخم فشار وارد کنید. زمانی که خونریزی متوقف شد، باید آن را پانسمان کنید.
همچنین، بیش از شش ساعت برای دریافت کمک پزشکی صبر نکنید. این کار به پیشگیری از عوارض جانبی بیشتر مانند روند ضعیف بهبودی یا عفونت ها کمک خواهد کرد.
در مورد زخم های کوچک در کودکان، شستشوی زخم با آب تصفیه شده برای پاکسازی آن توصیه شده است. از یک محلول سالین و همچنین صابون ملایم نیز می توانید استفاده کنید. زخم را با حرکات ضربه ای آرام به جای مالیدن خشک کنید. این کار را از سمت داخل به خارج زخم انجام دهید. از یک محصول ضدعفونی کننده استفاده کرده و زخم را با یک گاز استریل و چسب بپوشانید. این روند باید به صورت دوره ای تکرار شود. زمانی که خون خشک شده روی زخم شکل گرفت، دیگر نیازی به ادامه دادن این روند نیست.
اگر زخم بزرگ و دارای خونریزی شدید است، بخش تحت تاثیر قرار گرفته را بالا آورده تا در ارتفاعی بالاتر از سر قرار بگیرد. از رگ‌بند برای زخم استفاده نکنید. اگر لخته های خون در گاز وجود دارند توجهی به آنها نداشته باشید. اگر گاز استریل با خون خیس شده است، گاز دیگری روی آن قرار دهید اما گاز استریل قبلی را برندارید.
در ابتدا، زخم ممکن است ملتهب و قرمز باشد که نشان می دهد سیستم ایمنی در تلاش برای پیشگیری از عفونت است. زمانی که خون خشک شده روی زخم ظاهر شد، استفاده از یک پوشش محافظ گزینه خوبی است تا کنده شدن آن جلوگیری شود، در شرایطی که بافت جدید زیر خون خشک شده در حال شکل گرفتن است.
در موارد زیر مراجعه به پزشک ضروری است:
اگر خونریزی از زخم متوقف نمی شود یا اگر به طور متناوب این شرایط رخ می دهد مراجعه به پزشک ضروری است.
زمانی که اشیا خارجی در زخم وجود دارند، به ویژه اگر بزرگ هستند، مراجعه به پزشک ضروری است. یک پزشک متخصص باید به زخم های بزرگ و عمیق رسیدگی کند.
در مواردی که عضوی از بدن قطع شده است باید به پزشک مراجعه کرد. عضو قطع شده را در یک ظرف حاوی یخ همراه خود بیاورید.
پاشش خون از زخم به بیرون شرایطی جدی است و فرد مصدوم باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بیمارستان منتقل شود.
------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید:
*یک زخم را چه طور باید درمان کرد تا جای آن بهتر و سریعتر خوب شود؟