عصرایران؛ مازیار آقازاده - چین 3 ماه و جهان 1 ماهی است که وارد دالان تاریکی به نام "دوران کرونایی" شده است.
این ویروس جدید و تا حدود زیادی ناشناخته عالم و آدم را به هم ریخته و زندگی عادی را در سرتاسر جهان مختل کرده است.
بسیاری از مردم از ترس ابتلا بیرون نمی‌روند (البته در برخی کشورها از جمله در ایران نیمی از مردم خانه‌نشین و نیمی دیگر همچنان در خیابان‌ها و جاده‌ها جولان داده و در آستانه سال نو ویروس مرگبار رابه یکدیگر هدیه می‌دهند! )، مغازه‌ها و کسب و کارها و بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل شده، مسافرت‌ها لغو شده و شهرها به گونه‌ای خلوت شده که گویی شهر ارواح است و موجود زنده‌ای در آن زندگی نمی‌کند!
این همه در حالی است که تازه هنوز در آغاز "پاندمی" (عالمگیری) ویروس کرونا هستیم و تعداد مبتلایان جهانی بر اساس آمارهای رسمی و تجمیع شده از بیش از 160 کشور جهان هنوز به رقم 220 هزار نفر (تا لحظه تنظیم این یادداشت) در برابر 7.5 میلیارد نفر جمعیت دنیا نرسیده است.
دولت‌ها به سختی تحت فشار قرار گرفته‌اند تا هم با پاندمی کرونا مقابله کنند و مانع سرایت بیشتر ویروس به جوامع خود شوند و هم کسب و کارهای تعطیل و اقتصادهای در مخمصه خود را با تزریق منابع مالی سرپا نگهدارند تا مگر طی هفته‌ها و ماه‌های آتی معجزه‌ای شده و اوضاع دگرگون شود و شر این ویروس از سر دنیا کم شود.
اما امید چندانی به دفع شدن شر ویروس کرونا دستکم طی هفته‌ها و ماه‌های آتی نیست مگر اینکه همه کشورهای جهان با یک هماهنگی کامل و قرنطینه موارد مبتلا بتوانند دامنه شیوع ویروس را مهار کرده و به قول معروف زنجیره شیوع ویروس را قطع کرده و موارد مبتلا را در نطفه خفه کنند؛ که انجام چنین کاری تقریبا شدنی به نظر نمی‌رسد.
به همین خاطر و با توجه به ناشناخته بودن ابعاد این ویروس جدید، هیچ اطمینانی درباره آینده وجود ندارد و تنها اطمینانی که می‌توان در این زمینه ارایه کرد شیوع گسترده این ویروس به سطح بیش از 50 درصد از جمعیت مردم دنیا طی هفته‌ها و ماه‌های آتی در صورتی است که سیاست‌های محدود کننده مهار به صورت کارآمد نتوانند در کاهش دامنه شیوع آن عمل کنند.
برخی از کشورها از جمله چین و کره جنوبی (و البته منطقه خودمختار هنگ‌کنگ) طی هفته‌های گذشته توانستند با اجرای سیاست‌های محدود کننده شدید و قرنطینه موثر مناطق و افراد آلوده، دامنه شیوع این بیماری را مهار کرده و حتی چین موفق شده تعداد مبتلایان جدید در کانون شیوع این ویروس (شهر ووهان) و دیگر نقاط این کشور را به صفر مورد برساند.
این موفقیت‌ها نویدبخش هستند اما حتی در مورد این کشورها هم متخصصان هیچ تضمینی نمی‌دهند که آینده رفتار ویروس به چه شکل باشد و در صورت شیوع گسترده پاندمی این ویروس در سطح جهان این کشورها هم دوباره در معرض آلودگی قرار نگیرند.
مبارزه با کرونا ویروس جدید یک عزم جهانی و یک عزم ملی در تک‌تک کشورهای درگیر می‌طلبد و از سوی دیگر این مبارزه نیازمند منابع زیاد مالی و کمک‌های هنگفت مالی دولت‌ها به بخش‌های اقتصادی‌شان است؛ که با توجه به توان نابرابر کشورها این مهم از عهده هر کشوری برنخواهد آمد.
از سوی دیگر مهار پاندمی کرونا ویروس جدید مساله‌ای ملی نیست و اینک دیگر ابعادی جهانی یافته و یاقی ماندن چند کانون درگیر شیوع کافی است که دوباره این ویروس به دیگر کشورها سرایت کرده و آنها را دوباره آلوده کند.
از سوی دیگر تعطیل کردن مراودات انسانی و اقتصادی و تجاری یک راهکار موقت و چند هفته‌ای محسوب می‌شود که هزینه‌های کمرشکنی به اقتصادهای جهان تحمیل خواهد کرد از این رو نمی‌توان برای همیشه و یا یک آینده میان مدت همچنان به سیاست "فریز" کردن همه مراودات دل بست؛ چون دنیا برای سرپا بودن و تامین اسباب و تغذیه بیش از 7.5 میلیارد نفر جمعیت نیازمند تولید است و اگر تولید بخوابد دولت‌ها در تامین مایحتاج جوامع خود با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.
به هر جهت پربیراه نیست که برخی چالش ابعاد و پیامدهای مخرب ناشی از شیوع جهانی ویروس کرونا را حتی سهمگین‌تر و بزرگ‌تر از دو جنگ جهانی در 1 قرن گذشته تصویر می‌کنند.
مردم بخش‌های زیادی از نیمکره شمالی زمین طی دهه‌های گذشته به مصرف‌گرایی و زندگی تجملی و پرهزینه عادت کرده‌اند و ویروس کرونا آمده تا خرق اجماع و خرق عادت کند. بدون تردید حتی پس از خلاص شدن از بحران ویروس کرونا طی ماه‌های آتی دنیای پس از عبور از دالان تاریک کرونا، با دنیای پیش از دالان، متفاوت خواهد بود.
بشر احتمالا درس‌های زیادی از کرونا ویروس جدید خواهد آموخت و بینش بسیاری از مردم و دولتمردان و مدیران و کارشناسان و برنامه‌ریزان و تصمیم گیران و تصمیم‌سازان دگرگون خواهد شد.
ویروس کرونا یک نقطه عطف خواهد بود برای دنیا تازه‌ای که مختصات آن را نمی‌دانیم اما می‌توانیم حدس بزنیم پیامدهای پایدار ناشی از ویروس کرونا طی هفته‌های گذشته و هفته‌ها و ماه‌های آتی به قدری بوده و خواهد بود که دنیا را عوض کند، دنیای نابرابری که طی دهه‌های گذشته شکل گرفته ونابرابری به ماهیت اصلی مناسبات آن تبدیل شده بود.
دنیایی که چند ده نفر سرمایه‌دار آن به اندازه چند میلیارد نفر از جمعیت آن ثروت دارند و با ضریب فزاینده‌ای هر سال به ثروت و مکنت آنها افزوده می شود در حالی که فقرا و طبقه متوسط هر ساله فقیرتر می‌شوند و قدرت‌شان رو به تحلیل می‌رود.
سوپر مارکتی خالی از اجناس در شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی/ این روزها سوپرمارکت های بیشتر کشورهای دنیا با صف های شلوغ و قفسه های خالی مواجهند./ آسوشیتدپرس
شاید حرف درست را درباره مشکلات امروز دنیای درگیر با ویروس کرونا، آن زیست‌شناس اسپانیایی گفته باشد؛ که به کنایه گفته: "در دنیایی که به یک فوتبالیست یک میلیون دلار در ماه حقوق می‌دهد در حالی که به یک محقق بیولوژی ۱۸۰۰ یورو حقوق می‌دهد، نمی‌توان انتظار درمان سریع و فوری کرونا را از متخصصان داشته باشد و اگر درمان سریع انتظار دارید به سراغ همان فوتبالیست‌هایی بروید که ماهانه میلیون‌ها دلار پول به جیب آنها ریخته‌اید؛ به سراغ رونالدو و مسی بروید! و درمانتان را از آنها بخواهید! (نقل به مضمون)
بیشتر بخوانید:
سال 98؛ سال مصیبت تغییرات اقلیمی برای ایران
بحران کرونا و تحسین " مشت آهنین چینی"
به کشف واکسن کرونا امیدوار باشید اما نه به این زودی‌ها (فیلم)
11 نکته خیلی کاربردی درباره این روزهای خانه