سلنیم یک ماده معدنی است که می تواند فواید سلامت مختلفی را ارائه کند. همانند منیزیم و کلسیم، انسان به مصرف مقدار زیاد از این ماده مغذی نیاز ندارد اما مصرف ناکافی سلنیم می تواند تاثیرات منفی بر سلامت انسان بگذارد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پاور آو پازیتیویتی"، بیشتر افراد می توانند مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای سلنیم را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنند. با این وجود، پزشکان ممکن است مصرف یک مکمل را برای تامین سلنیم کافی به برخی افراد توصیه کنند. مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای سلنیم برای بزرگسالان سالم بدون در نظر گرفتن جنسیت برابر با 55 میکروگرم است. با این وجود، پزشکان ممکن است به مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند مصرف روزانه 100 میکروگرم از این ماده مغذی را توصیه کنند.

پزشکان زنان و زایمان نیز ممکن است به زنان باردار مصرف روزانه 60 میگروگرم سلنیم را توصیه کنند. همچنین، آنها ممکن است به مادرانی که به نوزاد خود شیر می دهند افزایش مصرف سلنیم به 70 میکروگرم در روز را توصیه کنند. بدون در نظر گرفتن جنسیت، بزرگسالان نباید بیش از 400 میکروگرم سلنیم در روز مصرف کنند زیرا هر چیزی بیش از این مقدار ممکن است موجب مسمومیت شود.

چه افرادی به سلنیم نیاز دارند؟

برخی مشکلات سلامت می توانند افراد را مستعد مواجهه با کمبود سلنیم سازند که از آن جمله می توان به تغذیه درون وریدی (استفاده از لوله تغذیه)، ابتلا به اچ‌آی‌وی، یا ابتلا به بیماری کرونا اشاره کرد. پزشکان در بیشتر مواقع به این افراد استفاده از یک مکمل را توصیه می کنند. با توجه به این که مصرف بیش از حد سلنیم می تواند موجب عوارض جانبی شود، پیش از آغاز مصرف یک مکمل باید با پزشک خود مشورت کنید.

برای حصول اطمینان از دریافت سلنیم کافی از رژیم غذایی خود می توانید مواد غذایی سرشار از این ماده معدنی را در برنامه غذایی روزانه خود جای دهید. مغزدانه ها، به ویژه آجیل برزیلی یا گردو، منبع خوبی برای سلنیم هستند. سلنیم یکی از آنتی اکسیدان های طبیعی موجود در مغزدانه ها است.

افزون بر این، انواع مختلف غذاهای دریایی حاوی سلنیم هستند که از آن جمله می توان به ماهی های تن، شاه ماهی، سرخو، و صدف سیاه اشاره کرد.  

گوشت، مانند گوشت گاو و ماکیان و غلات (گندم) نیز منبع خوبی برای سلنیم هستند.

از فواید سلامت سلنیم

همان گونه که پیشتر اشاره شد، سلنیم به طور طبیعی در مواد غذایی مانند مغزدانه ها و ماهی وجود دارد. هر دو مورد به واسطه محتوای آنتی اکسیدان های خود شناخته شده هستند که سلنیم یکی از آنها محسوب می شود. آنتی اکسیدان ها از سلول های بدن در برابر آسیب ناشی از فعالیت رادیکال های آزاد محافظت می کنند.

استرس، سیگار کشیدن، و مصرف الکل همگی می توانند به تولید بیش از حد رادیکال های آزاد در بدن و بروز استرس اکسیداتیو منجر شوند. استرس اکسیداتیو موجب تولید رادیکال های آزاد می شود که می تواند به سلول های سالم در بدن آسیب رسانده و موجب بروز سرطان و مشکلات سلامت دیگر شود. سلنیم به عنوان یک آنتی اکسیدان می تواند رادیکال های آزاد اضافه را خنثی کند که این شرایط از آسیب استرس اکسیداتیو به سلول های سالم پیشگیری می کند. به این ترتیب، سلنیم می تواند به پیشگیری از مواردی مانند بیماری قلبی و بیماری آلزایمر کمک کند.

سرطان پروستات

سلنیم با پیشگیری از برخی انواع سرطان پیوند خورده است. به طور خاص، شواهد نشان می دهند که این ماده معدنی می تواند به پیشگیری از سرطان پروستات کمک کند. بر همین اساس است که برخی پزشکان مصرف روزانه 100 میکروگرم سلنیم را به مردان توصیه می کنند. توجه داشته باشید که به واسطه خطرات ناشی از مصرف بیش از حد سلنیم همواره پیش از آغاز مصرف هر مکملی ابتدا با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.

بسیاری از مطالعات انجام شده درباره ارتباط سلنیم و سرطان پروستات مشاهده ای بوده اند و نتایج در این زمینه یکدست نیستند. برای تصمیم گیری درباره انتخاب بهترین روش با پزشک خود مشورت کنید.

کاهش استرس اکسیداتیو

به نظر می رسد سلنیم نه تنها مقدار استرس اکسیداتیو موجود در بدن را کاهش می دهد، بلکه قادر به کاهش آسیب وارده به DNA یک فرد نیز است.

افزون بر این، ما می دانیم که آنتی اکسیدان ها می توانند سلول های سرطانی را تخریب یا تضعیف کنند. همچنین، سلنیم می تواند سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت کند. مطالعات بسیاری نشان داده اند افرادی با سطوح بالای این ماده معدنی در جریان خون خود احتمال کمتری دارد که دارای آسیب اکسیداتیو در بدن خود باشند.

کاهش آسیب ناشی از پرتو درمانی

سلنیم می تواند به کاهش برخی عوارض جانبی ناشی از پرتو درمانی کمک کند. طی یک مطالعه، افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم یا رحم که اسهال مرتبط با پرتو درمانی را تجربه می کردند، با مصرف سلنیم شاهد کاهش این عارضه جانبی بودند. طی مطالعه ای دیگر نیز زنانی که پرتو درمانی انجام می دادند به این نکته اشاره داشتند که افزایش مصرف این ماده معدنی به بهبود کیفیت زندگی آنها طی دوره درمان کمک کرده است.

محافظت از قلب

همانطور که می دانید، آنتی اکسیدان ها به محافظت در برابر بیماری قلبی کمک می کنند، و سلنیم نیز از این قاعده مستثنی نیست. به نظر می رسد کمبود سلنیم ارتباط مستقیمی با سلامت قلب دارد.

سلنیم به طور طبیعی میزان التهاب در بدن را کاهش می دهد و این یک دلیلی است که تصور می شود این ماده معدنی خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد. از آنجایی که التهاب یکی از عوامل خطر شناخته شده برای بیماری قلبی است، کاهش این نشانگر با مصرف سلنیم کافی روشی خوب برای کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی است.

افزایش سطوح آنتی اکسیدان ها

سلنیم می تواند سطوح آنزیمی به نام گلوتاتیون پراکسیداز را افزایش دهد که به عنوان یک آنتی اکسیدان قدرتمند شناخته می شود. به این ترتیب، سلنیم نه تنها استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد، بلکه می تواند میزان التهاب در بدن یک فرد را نیز کاهش دهد. التهاب در بدن می تواند به شکل گیری پلاک در سرخرگ ها و ابتلا به آترواسکلروز یا تصلب شرایین که به سخت و باریک شدن سرخرگ گفته می شود، منجر شود. آترواسکلروز نه تنها می تواند موجب بروز حملات قلبی شود، بلکه در بروز سکته های مغزی نیز نقش دارد. دریافت سلنیم به میزان کافی می تواند به پیشگیری از مشکلات قلبی و سکته های مغزی کمک کند.

مبارزه با بیماری آلزایمر

افرادی که به میزان کافی سلنیم مصرف می کنند با کاهش احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر مواجه هستند. این می تواند به دلیل نقش آنتی اکسیدان ها در کاهش استرس اکسیداتیو باشد.

استرس اکسیداتیو یکی از دلایل اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر در نظر گرفته می شود. تخریب سلول های مغز می تواند به واسطه آسیب سلولی ناشی از استرس اکسیداتیو تسریع شود. مصرف سلنیم به میزان کافی می تواند به مبارزه با رادیکال های آزاد که به سلول های سالم بدن آسیب می رسانند، کمک کند، از این رو، احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر کاهش می یابد.

کند کردن پیشرفت بیماری پارکینسون

مصرف سلنیم به میزان کافی نه تنها نتایج امیدوارکننده ای در زمینه کاهش احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را نشان داده است، بلکه به نظر می رسد که به کند کردن پیشرفت بیماری های پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) نیز کمک می کند. پژوهش ها برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه همچنان ادامه دارند اما نتایج اولیه افراد بسیاری را به تداوم مطالعات در این زمینه تشویق کرده است.

بهبود عملکرد تیروئید

یکی دیگر از فواید مصرف سلنیم به میزان کافی تقویت سلامت تیروئید است. تیروئید بسیاری از عملکردهای بدن را تظیم می کند که یکی از آنها متابولیسم یا سوخت و ساز است. همچنین، تیروئید رشد و نمو را کنترل می کند، از این رو، مصرف سلنیم برای زنان باردار یا مادرانی که به فرزند خود شیر می دهند و کودکان ضروری است. زمانی که تیروئید عملکرد درست خود را ارائه نمی کند، هورمون های این غده ممکن است بیش از حد زیاد یا کم ترشح شده یا اصلا ترشح نشوند.

افزون بر این، عملکرد نادرست تیروئید می تواند به طور مستقیم از کمبود سلنیم ناشی شود. پژوهش ها نشان داده اند که تیروئیدیت هاشیموتو به طور مستقیم با کمبود این ماده معدنی پیوند خورده است. طی یک مطالعه، افراد مبتلا به این بیماری که مکمل سلنیم مصرف کردند به بهبود شرایط سلامت و بهزیستی خود اشاره داشتند. اشکال دیگر کم کاری تیروئید با کمبود سلنیم در رژیم غذایی پیوند خورده اند. از این رو، پزشکان برای مقابله با این شرایط ممکن است مصرف مکمل ها را توصیه کنند.

تقویت سیستم ایمنی

سلنیم به تقویت سیستم ایمنی بدن انسان کمک می کند. این ماده معدنی استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد و این شرایط می تواند به مبارزه با برخی بیماری ها کمک کند. افرادی که سطوح بالاتر این ماده معدنی را در خون خود دارند اغلب یک واکنش ایمنی تقویت شده را تجربه می کنند. افزون بر این، سلنیم التهاب را در بدن کاهش می دهد که می تواند ایمنی یک فرد را افزایش دهد. پژوهش ها نشان داده اند که سلنیم به تقویت توانایی بدن برای مبارزه با بیماری در افرادی که از سیستم ایمنی ضعیف و در معرض خطر برخوردار هستند، کمک می کند.

------------------------------

بیشتر بخوانید: 

اتحادی برای مقابله با سرطان پروستات!

14 عامل خطرآفرین برای بیماری قلبی!

9 ماده مغذی برای تقویت سیستم ایمنی

_____________________