سام سکوتی بداغ
بر اساس تحقیقات روانشناسان اجتماعی، ۳۶ روز طول می کشد تا یک واقعه تلخ تراژیک بتواند راهی به درون جوک های طنازان بیابد و یا آن واقعه تراژیک قدرت خنداندن مردم را پیدا کند.
روانشناسان در دانشگاه کلورادو، این موضوع را بر سر میز کار خود قرار دادند و پس از بررسی ها و تحقیقات به این نتیجه رسیدند که در یک ماه اول، دستمایه قرار دادن یک واقعه تلخ برای طنزهای روزانه علاوه بر اینکه اصلا نمی تواند موجب خنده افراد شود بلکه حتی حس همدردی با خسارت دیدگان را زنده تر می کند و موجب واکنش منفی شنونده نسبت به فرد طناز هم می شود.
سینوس واکنش ها از نقطه شروع تا به اوج و سپس به مرور سیر نزولی را طی می کند و به جایی می رسد که دیگر پس از ۱۰۰ روز، آن وضع دیگر چیزی برای خنداندن نخواهد داشت، در آغاز اصلا خنده دار نیست و وقتی که مردم احساس کردند دیگر خطری آنها را تهدید نمی کند، برای رهایی از فشار ناشی از استرس های آن حادثه شروع به محل شوخی و خنده قرار دادن می کنند تا مدتی که دیگر سعی می کنند آن را به دست فراموشی بسپارند.
مثلا در مورد واقعه طوفان کاترینا زمانی که هنوز رخ نداده بود، توییت های کمک زیادی رد و بدل می شد، خوانندگان آن توییت ها را خنده دار توصیف می کردند اما وقتی که آن حادثه رخ داد کم کم دیگر کسی سعی نمی کرد با کاترینا شوخی کند زیرا نه فقط کاترینا سخت عصبانی و تند شده بود بلکه مردم امریکا هم دیگر تحمل توییت های مسخره در مورد این طوفان خسارت بار را نداشتند و دلیل کنار آمدن با آن پس از مدتی شاید ترس از تکرار آن باشد و زندگی کردن در فضای نگران کننده پس لرزه های حادثه که با خنده و شوخی اضطراب ناشی از آن را مدیریت می کنند.
بر اساس نتیجه گیری مک گرا، فاصله یک رخداد با دستمایه طنز شدن آن، رابطه مستقیمی دارد که البته کمی فاصله طنز را شیرین تر می کند اما اگر همین فاصله بیش از حد معمول شود دیگر آن خوشمزگی را برای شنونده نخواهد داشت.
البته همان ترس از واقعه که بن مایه طنزهای اجتماعی هم می شود، در رفتار مردم در جاهای دیگری نيز بروز می کند، مثلا در جوامعی، مردم برای فرار از فشار کار و یا ناملایمات حاكم، چون جسارت اعتراض مستقیم ندارند دست به دامن جوک های معمولی می شوند و وزیر و وکیل و مدیر را به کمک طنز نقد می کنند که این موضوع هم می تواند دلیلی بر ترس از انتقاد مستقیم به واسطه تحمل ناپذیری نقد و یا رشد ریا در جامعه باشد.
هر جامعه ای که جوک های سیاسی بیشتری دارد به نظر نگرانى از نقد مستقيم بر آن حاکم است و اگر فرهنگ اعتراض در جامعه ای نهادینه نشده باشد، تنها راه تخلیه روانی همان جوک ساختن و گفتن و خندیدن در مورد مشکلات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی خواهد بود تا تلاش براي حل آن.