اثر کرونا بر بدن؛ از دستگاه گوارش و گردش خون تا کبد،کلیه و سیستم ایمنی

موارد بسیاری وجود دارند که هنوز درباره کروناویروس جدید نمی دانیم. در حال حاضر، این ویروس بیش از 75 هزار نفر را در سراسر جهان بیمار و جان بیش از دو هزار نفر را گرفته است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، اما یک نکته مشخص این است که در موارد جدی، ویروس می تواند اثر ویرانگری بر بدن و نه فقط ریه ها داشته باشد.

در ادامه آنچه تاکنون درباره نحوه تاثیرگذاری کروناویروس جدید که به نام کووید-19 (COVID-19) شناخته می شود بر قسمت های مختلف بدن می دانیم، ارائه شده است.

تاثیر کووید-19 بر ریه ها

همانند دیگر بیماری های تنفسی از جمله سارس، مرس و سرماخوردگی، کووید-19 یک بیماری تنفسی است، از این رو، معمولا ابتدا ریه ها را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم اولیه شامل تب، سرفه و تنگی نفس هستند. این علائم می توانند طی دو روز یا تا 14 روز پس از تماس با ویروس ظاهر شوند.

شدت کووید-19 از علائم خفیف یا بدون علائم تا شدید یا گاهی اوقات بیماری مرگبار متغیر است. داده های مربوط به بیش از 17 هزار مورد گزارش شده در چین نشان داده اند که 81 درصد موارد خفیف و باقی آنها شدید یا بحرانی بوده اند.

به نظر می رسد که افراد مسن و آنهایی که به بیماری های مزمن مبتلا هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری شدید قرار دارند.

این تغییرپذیری در نحوه تاثیر کووید-19 بر ریه ها نیز دیده می شود.

برخی افراد ممکن است تنها دارای علائم تنفسی خفیف باشند، در شرایطی که برخی دیگر به ذات الریه که البته زندگی فرد را تهدید نمی کند، مبتلا می شوند. برخی افراد نیز با آسیب ریوی شدید مواجه می شوند.

به گفته دکتر لورا ایوانز، استادیار دانشگاه مرکز پزشکی واشنگتن در سیاتل، آنچه اغلب در افراد به شدت بیمار ناشی از کووید-19 می بینیم، سندرم دیسترس تنفسی است. این شرایط تنها به واسطه این ویروس رخ نمی دهد و رویدادهای مختلفی می توانند محرک آن باشند که از آن جمله می توان به عفونت، تروما و سپسیس یا گندخونی اشاره کرد.

این شرایط به ریه ها آسیب می رسانند که به نشت مایع از رگ های خونی کوچک در ریه ها منجر می شود. مایع در کیسه های هوایی ریه ها جمع می شود و این شرایط انتقال اکسیژن از هوا به خون را برای ریه ها دشوار می سازد.

در شرایطی که کمبود اطلاعات درباره نوع آسیبی که به واسطه کووید-19 در ریه ها رخ می دهد، وجود دارد، گزارشی جدید نشان داده است که آسیبی مشابه با آسیب ناشی از سارس و مرس رخ می دهد.

مطالعه ای جدید روی 138 بیمار بستری در بیمارستان برای کووید-19 نشان داده است که به طور میانگین، افراد پنج روز پس از ظاهر شدن علائم با دشواری در تنفس مواجه شده اند. سندرم دیسترس تنفسی نیز به طور میانگین هشت روز پس از ظهور علائم آغاز شده است.

روند درمان سندرم دیسترس تنفسی شامل استفاده از اکسیژن و تنفس مکانیکی با هدف جذب اکسیژن بیشتر در خون می شود.

درمان خاصی برای سندرم دیسترس تنفسی وجود ندارد و کادر پزشکی طی این روند بیشترین تلاش خود را برای حمایت از بیمار انجام می دهد تا بدن بهبود یافته و سیستم ایمنی به رویدادهای زمینه ای رسیدگی کند.

اندام های دیگر که تحت تاثیر کووید-19 قرار می گیرند

ریه ها اندام های اصلی هستند که کووید-19 بر آنها تاثیر می گذارد اما در موارد جدی قسمت های دیگر نیز می توانند تحت تاثیر قرار بگیرند.

اختلال در عملکرد دیگر دستگاه های بدن در افراد به شدت بیمار نیز دیده می شود اما این شرایط می تواند در هر عفونت جدی دیگری نیز رخ دهد.

این آسیب به اندام ها همواره به صورت مستقیم ناشی از عفونت نیست اما می تواند ناشی از واکنش بدن به عفونت باشد.

معده و روده ها

برخی افراد مبتلا به کووید-19 علائم گوارشی مانند حالت تهوع یا اسهال را گزارش کرده اند اگرچه این علائم نسبت به مشکلات ریوی شیوع بسیار کمتری دارند.

در شرایطی که کروناویروس ها به نظر می رسد از طریق ریه ها راحت‌تر وارد بدن می شوند، امکان ورود آنها به روده ها نیز وجود دارد.

در گذشته، ویروس های مسبب سارس و مرس در نمونه های بافت روده و مدفوع تشخیص داده شده بودند.

دو مطالعه جدید که یکی در New England Journal of Medicine و دیگری در medRxiv منتشر شدند نیز نشان داده اند که نمونه های مدفوع برخی افراد مبتلا به کووید-19 حاوی ویروس بوده است.

پژوهش ها درباره امکان انتقال ویروس از مدفوع ادامه دارد.

قلب و رگ های خونی

ویروس کووید-19 می تواند قلب و رگ های خونی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط ممکن است خود را در قالب ریتم های نامنظم قلب، نرسیدن خون کافی به بافت ها یا فشار خون پایین که نیاز به مصرف دارو را موجب می شود نشان دهد.

اما تاکنون گزارشی درباره این که ویروس به صورت مستقیم به قلب آسیب وارد می کند، وجود ندارد.

کبد و کلیه ها

زمانی که سلول های کبد ملتهب شده یا آسیب دیده اند، می توانند مقادیر بیش از حد معمول از آنزیم ها را در جریان خون ترشح کنند.

افزایش آنزیم های کبدی همواره نشانه ای از بروز یک مشکل جدی نیست اما این یافته آزمایشگاهی در افراد مبتلا به سارس یا مرس دیده شده بود.

گزارشی جدید نشانه های آسیب کبدی در یک بیمار مبتلا به کووید-19 را نشان داده است. اما پزشکان به این نکته اشاره داشته اند که مشخص نیست ویروس موجب آسیب شده یا داروهای مورد استفاده برای درمان بیمار.

برخی افراد مبتلا به کووید-19 بستری در بیمارستان دارای آسیب کلیوی حاد نیز بوده اند که گاهی اوقات به پیوند کلیه نیاز دارد. این اتفاق در مورد سارس و مرس نیز رخ داده بود.

طی دوران شیوع سارس، دانشمندان حتی ویروس مسبب این بیماری را در لوله های کوچک موجود در کلیه ها یافته بودند.

با این وجود، به گفته سازمان بهداشت جهانی، شواهد اندکی وجود دارند که نشان می دهند ویروس به طور مستقیم موجب آسیب کلیوی می شود.

به گفته دکتر جیمز چری، استاد دانشکده پزشکی گفن در دانشگاه یوسی‌ال‌ای، آسیب کلیوی ممکن است به واسطه تغییرات دیگری که طی عفونت کروناویروس رخ می دهد، شکل بگیرد.

هنگامی که ذات الریه دارید، اکسیژن کمتری در بدن گردش می کند که این می تواند به کلیه ها آسیب برساند.

سیستم ایمنی

با ابتلا به هرگونه عفونت، سیستم ایمنی بدن با حمله به ویروس یا باکتری خارجی واکنش نشان می دهد. در شرایطی که این واکنش سیستم ایمنی می تواند به از بین بردن عفونت کمک کند، گاهی اوقات می تواند موجب صدمات جانبی در بدن نیز شود.

این می تواند در قالب یک واکنش التهابی شدید که گاهی اوقات «توفان سیتوکین» نامیده می شود، رخ دهد. سلول های ایمنی سیتوکین ها را برای مبارزه با التهاب تولید می کنند اما اگر تعداد زیادی از آنها آزاد شوند، این شرایط می تواند موجب مشکلاتی در بدن شود.

بسیاری از آسیب هایی ناشی از کووید-19 در بدن به واسطه شرایطی که «سندرم سپسیس» نامیده می شود، رخ می دهد که از واکنش های ایمنی پیجیده سرچشمه می گیرد. این عفونت به خودی خود می تواند یک واکنش التهابی حاد در بدن ایجاد کند و چنین شرایطی می تواند بر عمکلرد اندام های مختلف تاثیر بگذارد.

نکته دیگر درباره سیستم ایمنی این است که تاکنون تقریبا هیچ موردی از کووید-19 در کودکان زیر 9 سال وجود نداشته است. دانشمندان درباره این که آیا کودکان به عفونت مبتلا نمی شوند یا علائم بیماری در آنها به اندازه ای خفیف است که کسی متوجه آن نمی شود، مطمئن نیستند.

به گفته دکتر چری، کودکان طی انواع دیگر عفونت ها از جمله سرخک و عفونت های پنوموکوکی، بیماری با شدت کمتر نسبت به بزرگسالان را تجربه می کنند. این ممکن است به دلیل این باشد که کودکان دارای واکنش ایمنی مستقیم هستند، در شرایطی که افراد بزرگ‌تر گاهی اوقات می توانند واکنش بیش از حد سیستم ایمنی را تجربه کنند. این واکنش ایمنی بیش از حد است که طی عفونت ها موجب بروز برخی از آسیب ها می شود.

شواهدی از این اتفاق طی شیوع بیماری سارس وجود داشت و ممکن است در مورد کووید-19 نیز صادق باشد.

------------------------------

بیشتر بخوانید: 

کرونا ؛ از علائم تا پیشگیری و خواندنی هایی درباره آن

«ویروس» منتظر تصمیمات کُند "ستاد ویژه" نمی‌ماند