نیازی نیست پزشکان به کف بینی مسلط باشند تا پیش بینی هایی باورنکردنی درباره وضعیت سلامت شما ارائه کنند. دست های انسان، به ویژه زمانی که مشکلی وجود دارد، می توانند اطلاعات خوبی را درباره وضعیت سلامت فرد ارائه کنند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایت دیس"، دست ها اغلب یکی از نخستین بخش های بدن هستند که نشانه های افزایش سن و پیری در آنها شکل می گیرد اما تغییراتی هر چند کوچک در آنها مانند قرمز شدن کف دست ها یا خشکی پوست می توانند سرنخ هایی مهم درباره موضوعاتی دیگر ارائه کنند. دست ها می توانند نشانگرهای خوبی برای شرایطی خفیف یا جدی باشند که در قسمتی دیگر از بدن در جریان است.
هر دست از استخوان، اعصاب، رگ های خونی، بافت همبند و پوست تشکیل شده است. زیر هر ناخن، بستر ناخن حاوی شبکه ای از مویرگ هاست. ناخن های سالم ظاهری صورتی رنگ دارند و می توانید خون سرشار از اکسیژن را در این مویرگ ها مشاهده کنید. اگر ذخایر اکسیژن شما تخلیه شده باشد، به عنوان مثال، در موارد بیماری های ریوی یا قلبی، رنگ ناخن ها می تواند به آبی تغییر کند و این شرایط به نام سیانوز شناخته می شود.
از مواردی که می توانند موحب سیانوز محیطی شوند می توان به بیماری مزمن انسدادی ریه، آسم، بیماری قلبی مادرزادی، آمبولی ریوی و نارسایی قلبی اشاره کرد. هموگلوبین غیرطبیعی مانند مسمومیت با مونوکسید کربن نیز می تواند موجب سیانوز شود.
بر همین اساس، از بیمارانی که به بیمارستان مراجعه می کنند درخواست می شود تا لاک ناخن های خون را پاک کنند.
لرزش در هر دو دست می تواند نشانه ای از اضطراب، ترک الکل یا مصرف بیش از حد کافئین باشد. از دلایل دیگر برزش دست ها می توان به بیماری پارکینسون یا پرکاری غده تیروئید اشاره کرد. گاهی اوقات لرزش دست می تواند به دلیل مصرف داروهای ضد روان پریشی مورد استفاده برای درمان شیزوفرنی یا اختلال دو قطبی شکل بگیرد. آستریکسیس (Asterixis)، لرزش دست هنگام کشیدن و رو به بالا نگاه داشتن دست ها، نشانه ای از نارسایی جدی کبد است.
لرزش در یک دست می تواند به واسطه ضعف عصبی‌عضلانی ناشی از یک سکته مغزی یا تومور مغزی شکل بگیرد.
زرد شدن رگ پوست دست ها یا در واقع پوست کل بدن و قسمت سفید چشم ها به بیماری زردی یا یرقان اشاره دارد و نشانه ای از بیماری کبد، کیسه صفرا یا پانکراس است.
سردی، رنگ پریدگی و پف کردن دست ها ممکن است نشانه ای از کم کاری غده تیروئید باشد.
کم خونی ممکن است موجب رنگ پریدگی پوست کف دست ها شود.
بیماری کبد نیز می تواند موحب تغییر رنگ کف دست ها به قرمز روشن شود.
اگر پوست قرمز شده است و با ویژگی های مانند ضخیم شدن یا ترک خوردگی همراهی می شود، این شرایط ممکن است به اگزما یا درماتیت تماسی اشاره داشته باشد و گاهی اوقات نیز به واسطه مواجهه با عوامل آلرژی‌زا رخ می دهد.
یک مشکل شایع آلرژی به نیکل است. نیکل یکی از مواد اصلی مورد استفاده برای تولید جواهرات، ساعت ها، سکه ها، لوازم آرایش و غیره است. این ماده در غذا و نوشیدنی هایی مانند چای سیاه، شیر سویا، شکلات، و مغزدانه ها نیز وجود دارد. نیکل یکی از دلایل شایع بروز درماتیت تماسی است.
سوریازیس یک بیماری پوستی التهابی است که می تواند دست ها را تحت تاثیر قرار دهد. افرد مبتلا به این بیماری می توانند با بروز تاول ها یا وصله های قرمز با پوشش سفید و ترک خورده روی دست های خود مواجه شوند.
جرب یا گال می تواند موجب خارش شدید پوست شود. هیره های خارشی، موجوداتی شبیه کنه، عامل این بیماری هستند که می تواند موجب راش پوستی خارش‌دار شود. این موجودات معمولا بین انگشتان دست ساکن شده و با نفوذ به درون پوست در آن تخمگذاری می کنند. این بیماری به درمان دقیق نیاز دارد.
آرتریت یا التهاب مفصل می تواند مفاصل هر انگشت و مچ دست ها را تحت تاثیر قرار دهد. انگشتانی که تحت تاثیر آرتریت قرار می گیرند ممکن است ظاهری متورم و قرمز داشته و نسبت به لمس حساس باشند. آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت (آرتروز) دو نوع شایع آرتریت هستند که البته ویژگی های متفاوتی دارند.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که می تواند موجب تورم و تغییر شکل در مفاصل، از جمله مفاصل انگشتان دست شود. این بیماری با سندرم سیوگرن نیز مرتبط است که افراد مبتلا به آن از خشکی چشم ها و دهان رنج می برند.
استئوآرتریت به واسطه تخریب غضروف مفاصل و شکل گیری توده های استخوانی سخت در مفاصل از جمله مفاصل انگشتان دست تعریف می شود. در حقیقت، این بیماری می تواند هر مفصلی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
نقرس می تواند به تورم دردناک در یک یا تعداد بیشتری از مفاصل انگشتان دست یا پا منجر شود. این بیماری به واسطه تولید بیش از حد اسید اوریک یا ناتوانی بدن در تجزیه آن شکل می گیرد. در نتیجه، بلورهای اسید اوریک در مفاصل رسوب می کنند.
رسوب کلسترول نیز ممکن است اطراف بند انگشت ها رخ دهد که این شرایط به نام زانتومای تاندونی شناخته می شود. این نشانه ای از هایپرکلسترولمی خانوادگی است.
بیماری دوپویترن یا انقباض دوپویترن شرایطی است که در آن بافت همبند در کف دست ضخیم می شود. به واسطه این بیماری تاندون ها کوتاه شده و انگشت های چهارم و پنجم دست به سمت داخل کشیده می شوند، از این رو، آنها تا حدی خمیده و در حالت استراحت ثابت می شوند. این به معنای آن است که نمی توانید انگشت خود را کاملا صاف کنید و می تواند بسیار ناتوان کننده باشد.
انگشت ماشه ای زمانی رخ می دهد که یک تاندون در انگشت دست ملتهب شده و نمی تواند عملکرد درست خود را ارائه کند. شما می توانید انگشت خود را خم کنید اما بدون اعمال فشار امکان بازگشت آن به حالت قبل وجود ندارد. گاهی اوقات، زمانی که در تلاش برای صاف کردن انگشت خود هستید ممکن است صدای تق را بشنوید.
سندرم تونل کارپ شرایطی رایج دیگری است که به واسطه زیر فشار قرار گرفتن عصب میانی یا مدیان رخ می دهد. فرد مبتلا به این شرایط ممکن است بی حسی و گزگز در دست خود را تجربه کرده و با گذشت زمان از دست دادن عضله و ضعف رخ می دهد. سندرم تونل کارپال با دیابت، آرتریت روماتوئید و بیماری تیروئید مرتبط است. این شرایط می تواند در دوران بارداری نیز شکل بگیرد.
کم خونی ممکن است موجب شکنندگی یا حتی قاشقی شکل شدن ناخن ها شود. این می تواند نشانه ای از بیماری سلیاک، دیابت، کمبود ویتامین B12 یا هموکروماتوزیس - ذخایر بیش از حد آهن در بدن - باشد.
افراد مبتلا به دیابت ممکن است به شرایطی به نام چیروآرتروپاتی مبتلا باشند که به سفتی دست ها و انگشتان منجر می شود. افراد مبتلا به این شرایط اگر کفت دست های خود را روی یکدیگر قرار داده و انگشتان خود را تا حد امکان صاف کنند قادر نخواهند بود تا تمام طول هر انگشت را لمس کنند.
ناخن های نیم و نیم (Half and Half Nails) شرایطی نادر است اما می تواند نشانه ای از نارسایی کلیوی باشد. در این شرایط بخش پروکسیمال ناخن رنگ پریده یا سفید و بخش دیستال ناخن قهوه ای رنگ دیده می شود.
بیماری رینود زمانی رخ می دهد که رگ های خونی در انگشتان دست یا پا به طور ناگهانی منقبض می شوند. در نتیجه، جریان خون به انگشتان کاهش می یابد. در این شرایط که می تواند خطرناک نیز باشد، انگشتان دست یا پا ممکن است ابتدا سفید شده و سپس به آبی تغییر رنگ دهند و همچنین بسیار سرد احساس می شوند. در صورت گرم شدن ناحیه و به واسطه بازگشت جریان خون، انگشتان به رنگ عادی باز می گردند.
پرکاری غده تیروئید ممکن است موجب احساس گرما و تعریق در کف دست ها شود.
آکرومگالی بیماری است که در آن بدن بیش از حد هورمون رشد تولید می کند. افراد مبتلا به آکرومگالی ممکن است دارای دست ها و پاهایی با اندازه ای بسیار بزرگ باشند.
جویدن ناخن که در پزشکی به نام آنیکوفاژی شناخته می شود، ممکن است نشانه ای از اضطراب باشد. این شرایط می تواند ریشه های عمیقی از جمله اضطراب جدایی، استرس یا اختلال كمبود توجه و بيش فعالي (ADHD) داشته باشد.
افراد مبتلا به خودآزاری عمدی را شاید بتوان با نگاهی به جای زخم هایی که روی مچ دست خود دارند، تشخیص داد. این ممکن است به افسردگی و/یا اهداف خودکشی واقعی اشاره داشته باشد.
بیماری سوریازیس می تواند بر ناخن های فرد تاثیرگذار باشد وگاهی اوقات این تنها ناخن ها هستند که تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. در این شرایط ناخن ها ترد، ضخیم و دچار تغییر رنگ به نظر رسیده و دارای حفره های کوچکی روی خود هستند. گاهی اوقات، ناخن ها از روی بستر خود بلند می شوند که این شرایط به نام اونیکولیز شناخته می شود.
عفونت های قارچی ناخن می توانند در دست ها رخ دهند، اگرچه بیشتر در پاها شایع هستند. در این شرایط ناخن ها دچار تغییر رنگ شده و ضخیم شدن و بلند شدن بخش دیستال ناخن دیده می شود. این شرایط می تواند در نتیجه سرکوب سیستم ایمنی بدن، به عنوان مثال، در نتیجه شیمی درمانی یا دیابت، رخ دهد.
خونریزی های کوچک ممکن است در ناخن ها رخ دهند که به نام خونریزی های اسپلینتر یا رگه ای شناخته می شود. این ممکن است نشانه ای از سوریازیس یا بیماری لیکن پلان بوده یا گاهی اوقات به واسطه مصرف برخی داروها شکل بگیرد. خونریزی های اسپلینتر می توانند نشانه ای از اندوکاردیت باکتریایی نیمه حاد - یک عفونت باکتریایی عضله قلب - نیز باشند.
ملانوما نوعی سرطان پوست است که می تواند زیر یک ناخن شکل بگیرد. سیاه یا قهوه ای شدن بستر ناخن می تواند به این شرایط اشاره داشته باشد. به طور معمول، تنها یک ناخن تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرد. این یک وضعیت اضطراری است و فرد باید کمک پزشکی فوری دریافت کند.
چماقی شدن ناخن به برآمده شدن قسمت دیستال و همچنین پوست اطراف بستر ناخن گفته می شود. این شرایط بیشتر در افراد مبتلا به بیماری مزمن ریه، بیماری قلبی مادرزادی، سل یا سرطان ریه شایع است.
دست ها می توانند نشانگری از سن شما باشند. با افزایش سن، پوست پشت دست ها نازک‌تر شده و سیاهرگ ها واضح‌تر دیده می شوند. گاهی اوقات، افراد با لکه های قهوه ای رنگ که به نام لکه های پیری شناخته می شوند، مواجه می شوند.
یک پزشک می تواند هنگام دست دادن با بیمار نیز اطلاعات بسیاری را کسب کند! مطالعه ای در سال 2016 که در نشریه International Journal of Cardiology منتشر شد، نشان داد که کاهش فشار و قدرت گرفتن دست هنگام دست دادن با افزایش احتمال مرگ ناشی از بیماری قلبی‌عروقی مرتبط بوده است.
---------------------------
بیشتر بخوانید:
5 نشانه‌ای که به اگزما اشاره دارند