جاده چالوس؛ این جاده زیبا و نوستالژیک ایران برای خیلی از مسافران حکم زهری شیرین را دارد. یکی از پرترددترین جاده‌های کشور که با وجود زیبایی و خاطره‌انگیزی‌اش، خیلی وقت‌ها بزرگترین مانع برای رسیدن مسافران به مقصد محسوب می‌شود! جاده‌ای که در زمان پیک سفر قفل می‌شود و در سایر اوقات هم به‌خاطر ساختار کوهستانی و پر پیچ و خمش، تصادف‌ها و تلفات زیادی را به چشم دیده است.
به گزارش ایسنا، "شمال" یکی از اصلی‌ترین مقاصد سفر و گردشگری در ایران است. منطقه‌ای که یکی از مهم‌ترین راه‌های دسترسی‌اش جاده زیبا و قدیمی چالوس است. جاده‌ای که در تعطیلات، مسافران را کلافه می‌کند و یکی از موانع اصلی استراحت و لذت سفر می‌شود. شاید به همین خاطر است که از وقتی نام "آزادراه تهران-شمال" مطرح شد، این راه شریانی بیشتر از همه جاده های کشور مورد توجه قرار گرفت و باوجود برنامه‌ریزی‌های شکست‌خورده در زمان‌های مختلف برای بهره‌برداری از این مسیر کلیدی، هنوز هم یکی از سئوالات اصلی مسافران شمال کشور این است که بالاخره این آزادراه تهران-شمال کی راه می‌افتد؟
البته که آزادراه تهران شمال شامل چهار قطعه است و قطعه چهارم آن مدت‌هاست که زیر بار ترافیکی رفته است؛ قطعه‌ای که هرچند مسیر را چندان کوتاه نمی‌کند، اما هم بسیار ایمن‌تر از جاده قدیم، مرزن‌آباد را به چالوس می‌رساند، هم به‌خاطر ظرفیت بیشترش، بخش زیادی از بار کاهش ترافیک در این منطقه پرتردد را به دوش می‌کشد.
اما شاید یکی از مهم‌ترین فازهای آزادراه تهران شمال را بتوان قطعه اول این آزادراه دانست. قطعه‌ای که کابوس ترافیک اتوبان تهران-کرج را برای مسافران مازندران برطرف می‌کند، مسافران را از شلوغی همیشگی اطراف میدان امیرکبیر نجات می‌دهد، ترافیک ناشی از رستوران‌ها و باغ‌های ابتدای مسیر جاده چالوس را دور می‌زند و از همه مهم‌تر ۶۰ کیلومتر از مسیر تهران-چالوس را کمتر می‌کند تا بین یک ساعت تا یک‌ساعت و نیم از زمان این مسافرت معروف بکاهد. مسافرانی که زیاد مسیر تهران به چالوس را طی می‌کنند، می‌گویند در روزهای خلوت، مسیر تهران تا چالوس را بین سه تا ۳.۵ ساعت طی می‌کنند. حالا اگر همان‌طور که مسئولان می‌گویند آزادراه تهران-شمال تا دهه فجر افتتاح شود، حداقل ۶۰ کیلومتر از مسیر و یک ساعت از زمان این مسافرت می‌کاهد تا مسیر تهران-چالوس را بتوان بین دو تا ۲.۵ ساعته طی کرد.
آزادراه تهران-شمال مسیری ۱۲۱ کیلومتری در چهار قطعه است که مراحل مطالعاتی آن از سال ۱۳۵۳ آغاز شده و حدود ۲۰ سال از اجرای عملیات ساخت در آن می‌گذرد، قطعه اول از تقاطع غیر همسطح بزرگراه شهید همت و بزرگراه آزادگان شروع می‌شود و در امتداد دره کن پس از عبور از حاشیه روستای سولقان به تدریج از منطقه کوهستانی توچال عبور کرده و سپس توسط تونل بلند تالون به طول ۴۸۷۰ متر این رشته کوه را قطع کرده و در دامنه های شمالی آن در منطقه دو آب شهرستانک قرار می‌گیرد.
از آن پس، مسیر به موزات جاده قدیم کرج-چالوس امتداد می یابد و در دره سرهنگ وارد تونل البرز بطول ۶۴۰۰ متر شده و در پل زنگوله خارج می شود، سپس با عبور از ارتفاعات البرز به موازات جاده موجود کرج-چالوس تا شهر چالوس ادامه یافته و در نهایت با یک تقاطع غیر همسطح به کمربندی چالوس-تنکابن متصل می‌شود.
حدفاصل تهران-دوآب شهرستانک به طول تقریبی ۳۲ کیلومتر بوده که دارای دو خط رفت و برگشت است و در قسمت‌هایی فراز یک خط کندرو به مسیر اضافه می‌شود، این منطقه از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهید همت شروع و با عبور از مناطق کن، سولقان و امام زاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک می‌رسد.
چینی‌ها تا زمانی که آزادراه به پیشرفت فیزیکی حدود ۱۷ درصد رسید در این پروژه باقی ماندند و پس از آن، آزادراه تهران-شمال به صورت کامل با استفاده از توان ساخت داخلی اجرایی شده است. بازدید تیم خبری ایسنا از قطعه یک آزادراه تهران-شمال نشان می‌دهد که در این قطعه از آزادراه تقریبا همه فعالیت‌های اجرایی در حوزه ساخت به پایان رسیده است و همه کارگاه‌های فعال در حال نصب روشنایی در مسیر و تونل‌ها، خط کشی، نظافت، نصب علائم راهنمایی و رانندگی، دوربین‌های مختلف پلاک خوان و ... است. البته هم اکنون با وجود باقی ماندن چهل و اندی روز تا افتتاح قطعه یک آزادراه تهران-شمال که رئیس‌جمهور قرار است آن را انجام دهد، مراحل نهایی تکمیل این آزادراه دشوار خواهد بود.
در حال حاضر یکی از مشکلاتی که در این آزادراه وجود دارد این است که دسترسی مخابراتی در تونل‌های بلند آن وجود ندارد و بر اساس اطلاعات و اخبار به دست آمده قرارداد نهایی با اپراتورهای تلفن همراه همراه اول و ایرانسل امضاء شده تا در تونل‌ها آنتن و اینترنت قابل دسترسی باشد و از سوی دیگر نیز توافقات نهایی برای راه‌اندازی رادیو آزادراه با صدا و سیما انجام شده است که مسلما قبل از افتتاح باید این اقدامات اجرایی شود.
از ویژگی‌های مهم دیگر آزادراه تهران شمال این است که قطعه یک آزادراه تهران-شمال با روکش بتنی ساخته شده است و این نخستین آزادراه بتنی است که در کشور ساخته شده است. البته در پل‌های قطعه یک شاهد آسفالته بودن مسیر هستیم که به دلیل بالا بردن تحمل این سازه‌ها آسفالت در این قطعات جایگزین بتن شده است.
یکی دیگر از مسائلی که در این آزادراه وجود دارد این است که به دلیل به کار رفتن بتن، امکان استفاده از نمک برای آن وجود ندارد و با توجه به برف‌گیر بودن محدوده منطقه یک آزادراه تهران-شمال به ویژه از تونل ۱۳ به بعد، تدابیری اندیشیده شده تا از ماشین‌های برف‌خور و پرتاب‌کننده برف برای این مسیر پیش‌بینی شده است. همچنین برای پایش یخ‌زدگی نیز توسط مایعات مخصوصی صورت می‌گیرد که به رویه بتنی آزادراه آسیب وارد نکند.
پایان آزادراه تهران-شمال به تونل‌هایی می‌رسد که جزو منطقه دو محسوب شده و مسدود است اما مسافران با استفاده از مسیری فرعی و تونلی کوتاه به تونل ۹ جاده چالوس بر می‌گردند که این تونل پس از افتتاح منطقه یک آزادراه تهران-شمال یک‌طرفه خواهد شد و مسیر برگشت از شمال به سمت تهران از دور این تونل تعبیه شده است. حالا باید دید منطقه ۳۲ کیلومتری آزادراه تهران-شمال به موقع و در دهه فجر به بهره‌برداری می‌رسد و در اختیار مردم قرار می‌گیرد؟