عصر ایران؛ سروش بامداد- حملۀ ترکیه به شمال شرقی سوریه این پرسش را در افکارعمومی ایجاد کرده که این یورش و عملیات از سر چیست و ناگهان چرا حمله کردند و چه هدفی را پی گیری می کنند؟
ترکیه رسما اعلام کرده دو هدف را دنبال می کند: اول: سرکوب نیروهای پ.ک.ک و دوم ایجاد یک منطقۀ حایل به عمق 30 کیلومتر و طول 400 کیلومتر.
هدف کوتاه مدت ترکیه دفع مشکلات امنیتی و خنثی ساختن اقدامات پ.ک.ک است و هدف بلند مدت، ایجاد وضعیتی مشابه اسراییل و غزه است و چه بسا شهرک سازی را هم در نظر داشته باشد.
ترکیه به دنبال تبدیل منطقه کُردی در سوریه به عربی است منتها منطقه ای که به دولت بشار اسد نیز وابستگی نداشته باشد و بدین ترتیب با یک تیر چند نشان را هدف گرفته است:
اول این که جمعیت دو تا سه میلیون نفری آوارگان سوری را از ترکیه به منطقه ای در خود سوریه اما تحت کنترل خود یا مخالفان بشار اسد هدایت می کند و اسکان می دهد.
هدف دوم این است که با حضور در خاک سوریه بخشی از رؤیای نوعثمانی را احیا می کند.
امپراتوری ها با کشورگشایی و تصرف خاک دیگران برای خود عظمت و شکوه می آفریدند و حالا رجب طیب اردوغان به جای این که همچنان منتظر مجوز ورود به اتحادیه اروپا باشد رؤیای عثمانی را دنبال می کند و بیم ناک واکنش دیگران نیز نیست و از ضعف حکومت سوریه هم در پی چند سال جنگ و خون ریزی داخلی بهره می برد. اسد هم به جای مقابله مستقیم اگر توان داشته باشد بازگشت نیروهای ارتش آزاد به سوی خود و از سر ناچاری را نظاره می کند.
خروج آمریکایی ها و به احتمال قوی هماهنگی با روس ها و البته مشاهدۀ بی عملی اروپا در قضیه برجام به اضافۀ ضعف دولت سوریه این اعتماد به نفس را به آنکارا بخشید تا با خاطری آسوده سراغ کردها برود. هر چند که آمریکایی ها همه پایگاه های خود را تخلیه نکرده و همچنان در شرق فرات حضور دارند.
یک هدف فرعی هم می توان متصور بود و آن سرگرم کردن ارتش ترکیه است تا هوس کودتا به سرشان نزند.
اردوغان همواره دچار این کابوس بوده که ارتش دست به اقدام نظامی بزند اما هر گاه اقدامات ناسیونالیستی انجام داده یا ارتش درگیر سرکوب و اجرای عملیات بوده از این بابت آسوده خاطر بوده و فراموش نکنیم پیامدهای آخرین کودتا که نافرجام ماند هنوز از عرصه سیاست در این کشور رخت بر نبسته است.
ترکیه البته نتوانسته دو همسایه خود – ایران و عراق – را در پروژه کُرد هراسی با خود همراه سازد چرا که کردهای سوریه حتی شناسنامه نداشتند و حکومت سوریه به عنوان جمهوری عربی آنها را به رسمیت نمی شناخت و این چه کار دارد به عراق با رییس جمهوری کُرد و اقلیم کردستان یا ایران که کشوری کثیر الاقوام است و مبتنی بر یک قوم نیست.
با این همه امید می رود ایران چه در سطح رسمی و چه با مشارکت فعالان مدنی اعم از تُرک و کرُد در مقام میانجی وارد شود و توافقی حاصل شود تا شاهد یک فاجعه انسانی در منطقه نباشیم.