فصل دوم اجرای طرح فهام به مشترکان پرمصرف خانگی، تجاری، اداری و کشاورزی اختصاص داشته و قرار است مشترکان پرمصرف در سراسر ایران با پرداخت بخشی از هزینه، برای پایش و کنترل میزان مصرف برق به کنتورهای هوشمند مجهز شوند.
هادی مدقق - مدیرکل مدیریت مصرف و امور مشترکان توانیر - در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اجرای طرح فهام اظهار کرد: نصب کنتور هوشمند برای بخش عمده‌ای از مشترکان دیماندی صورت گرفت و در تابستان سال جاری حداکثر استفاده از این طرح انجام شد، به طوری که طبق آمار بیش از ۳۰۰۰ مگاوات مدیریت بار صورت گرفت.
وی با بیان این‌که فاز دوم طرح سهام شامل مشترکین خانگی، تجاری، کشاورزی و اداری پرمصرف می‌شود، اظهار کرد: اجرای فاز دوم آغاز شده و پنج میلیون مشترک را شامل می‌شود؛ فاز دوم قرار است طی دو سال اجرا شود.
مدیرکل مدیریت مصرف و امور مشترکان توانیر در ادامه با بیان این‌که دریافت بخشی از هزینه برای نصب کنتور هوشمند از مشترک در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ پیش‌بینی شده است، گفت: مجوز قانونی این امر گرفته شده و آیین‌نامه آن در حال تدوین است، هنوز مشخص نیست چند درصد از هزینه از مشترک دریافت شود اما معادل تعویض کنتور معمولی خواهد بود.
مدقق ادامه داد: در قدم اول در فاز دوم ۴۰۰ هزار مشترک پرمصرف شامل طرح می‌شود که باقی‌مانده مشترکان کشاورزی هستند. بعد از آن مجتمع‌های تجاری و سرانجام مشترکین خانگی در اولویت قرار دارند.
پیشینه طرح فهام
بر اساس این گزارش، طرح فهام (طرح ملی فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی) از سال ۱۳۸۹ با اخذ مجوز از شورای اقتصاد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به عنوان طرح ملی تعریف شد، در ابتدا مباحث اولیه برای ۲۰ میلیون مشترک صورت گرفت تا کنتورهای برق آن‌ها هوشمند شود، اما با محدودیت منابع شورای اقتصاد و سازمان مدیریت اعلام کردند که این طرح در فاز نخست با تعویض یک میلیون کنتور و هوشمند شدن آن‌ها کار آغاز شود.
نگرانی از نبود زیرساخت‌ها، بحث بومی شدن و عدم تجربه باعث شد در فاز نخست تعویض یک میلیون کنتور مطرح شود. با این وجود، قرار بود این طرح در سال ۱۳۹۳ به پایان برسد و این یک میلیون کنتور تعویض شود، اما محدودیت منابع مالی باعث شد تنها ۳۰۰ هزار کنتور هوشمند نصب شود که از این ۳۰۰ هزار کنتور، ۲۰ هزار مشترک خانگی و تجاری، ۶۰ هزار مشترک بخش کشاورزی و مابقی مربوط به مشترکان دیماندی بوده‌اند، با جایگزینی کنتورهای هوشمند مشترکان می‌توانند ساعت به ساعت و دقیقه به دقیقه، میزان مصرف خود را بررسی و از آن اطلاع پیدا کنند. بنابراین با نصب کنتورهای هوشمند به‌راحتی می‌توان به مدیریت بار شبکه اقدام کرد.
اجرای طرح فهام برای ۴۰۰ هزار مشترک
در این راستا، طی سال گذشته، ۳۰۶ هزار و ۹۷۸ دستگاه کنتور هوشمند در ایران نصب شد و تعداد چاه‌های کشاورزی مجهز به این نوع کنتور به ۵۶ هزار چاه رسید. هم‌چنین تمامی چاه‌های کشاورزی به کنتورهای هوشمند طرح فهام تجهیز شدند و امکان پایش آب برداشت شده از چاه‌ها بر اساس انرژی مصرفی از سوی وزارت نیرو فراهم شد.
پیش از این اما اعلام شده بود کنتورهای هوشمند برای ۸۰ درصد مشترکان دیماندی نصب شده و قرار بود تا تابستان سال جاری نیز قبل از پیک بار این عدد به ۹۰ درصد افزایش یابد. در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ نیز اجرای طرح فهام پیش‌بینی و بر اساس این قانون وزارت نیرو موظف شده تا برای مشترکان پرمصرف کنتور هوشمند نصب کند و هزینه آن را به صورت اقساطی روی قبوض آن‌ها دریافت کند.