جوانه های چشایی زبان به شما اجازه می دهند بین 100,000 طعم مختلف تمایز قائل شوید که مهارتی مفید در زمان امتحان کردن دستورالعمل غذایی جدید یا تلاش برای بهبود شرایط غذایی است که طعم اصلی خود را ندارد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پریونشن"، تخمین زده شده است که بزرگسالان بین 2,000 تا 8,000 جوانه چشایی دارند که هر کدام دارای گیرنده های حسی بسیار کوچک هستند. زمانی که غذا می خورید یا چیزی می نوشید، این گیرنده ها پیام هایی را به مغز، جایی که طعم درک می شود، ارسال می کنند.
هر از گاهی، جوانه های چشایی شما می توانند متورم شوند، بی آن که از دلیل بروز این شرایط آگاه باشید. این شرایط معمولا به واسطه آسیب دیدگی جوانه های چشایی رخ می دهد. به عنوان مثال، نوشیدن قهوه داغ یا گاز گرفتن زبان می تواند موجب آسیب دیدگی جوانه های چشایی شده و سیستم ایمنی بدن برای بهبود آسیب دیدگی وارد عمل می شود.
جوانه های چشایی متورم شرایطی نسبتا شایع است زیرا موارد مختلفی می توانند موجب بروز آن شود. جوانه های چشایی ملتهب اغلب به شکل برآمدگی هایی کوچک، قرمز یا سفید رنگ ظاهر می شوند و هنگام غذا خوردن ممکن است موجب احساس سوزش نیز شوند.
خوشبختانه، جوانه های چشایی معمولا بی نیاز از مداخله ای خاص طی چند روز تا دو هفته بهبود می یابند. اما تورم جوانه های چشایی برای مدت زمان بیشتر یا مواردی که با خونریزی و بزرگ‌تر شدن اندازه همراه هستند، نیازمند مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط است.
در ادامه با برخی از دلایل شایع تورم و التهاب جوانه های چشایی بیشتر آشنا می شویم.
زمانی که به طور منظم دندان های خود را مسواک می زنید و از نخ دندان استفاده می کنید، اما به بهداشت زبان خود توجه ای ندارید، ممکن است باکتری ها و ویروس ها شرایط راحت‌تری در دهان شما داشته باشند که به رشد بیش از حد و بروز عفونت منجر می شود.
برای این که جوانه های چشایی را به شرایط مطلوب خود بازگردانید، کارشناسان توصیه می کنند که سطح زبان خود را نیز هنگام پاکسازی روزانه دندان ها مسواک بزنید. اگر به خشکی دهان مبتلا هستید یا سیگار می کشید این کار از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. برای محافظت هرچه بیشتر، استفاده روزانه از دهانشویه نیز مفید است.
خشکی دهان تنها یک نشانه از کم آبی بدن یا عوارض جانبی برخی داروها، مانند داروهای فشار خون نیست و دلایل دیگری مانند تنفس از راه دهان زمانی که با گرفتگی بینی مواجه هستید نیز می توانند غدد بزاق را از تولید بزاق کافی باز دارند.
جوانه های چشایی برای ارائه عملکرد درست خود به محیطی مرطوب نیاز دارند و از این رو، خشکی دهان می تواند موجب تحریک و تورم آنها شود.
نوشیدن آب کافی یکی از روش های درمان ساده در این شرایط است، اما گر دارو یا عملکرد نادرست غدد بزاق مقصر اصلی هستند، اسپری های بزاق مصنوعی می توانند به بهبود این شرایط کمک کنند. در موارد گرفتگی بینی نیز استفاده از آب نبات های ویژه و استنشاق بخار آب همراه با روغن اکالیپتوس به پاکسازی و باز شدن مسیرهای هوایی کمک می کنند.
بازگشت اسید معده موجب ورود اسید معده به مری می شود. گاهی اوقات اسید معده می تواند تا دهان نیز بالا بیاید که موجب احساس سوزش روی زبان و تورم جوانه های چشایی می شود. برای مقابله با این شرایط در گام نخست از غذاهای محرک بازگشت اسید معده مانند غذاهای تند و چرب، قهوه، شکلات، نوشابه پرهیز کنید. اگر تغییرات غذایی کمک چندانی به بهبود این شرایط نمی کنند، داروهای ضد بازگشت اسید معده نیز در دسترس هستند.
اگرچه نادر است، تورم جوانه های چشایی می تواند به واسطه یک عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ دهد. تب اسکارلت (مخملک) مقصری شناخته شده در این زمینه است. در کنار تورم لوزه ها، تب، و راش پوستی، زبان نیز تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرد. زبان می تواند به رنگ قرمز روشن درآمده و جوانه های چشایی متورم شوند و زبان ظاهری شبیه به توت فرنگی به خود می گیرد.
عفونت های ویروسی، مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، معمولا به خودی خود بهبود می یابند، اما اگر برای بیش از 10 روز ادامه داشتند برای بررسی دقیق شرایط باید به پزشک مراجعه کنید زیرا عفونت شما ممکن است منشا باکتریایی داشته و به مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید.
دماهای شدید می توانند به جوانه های چشایی آسیب برسانند و موجب تورم آنها شوند. خوشبختانه، این شرایط معمولا طی چند روز بهبود خواهد یافت بی آنکه به مداخله خاصی نیاز باشد. طی این این مدت بهتر است از دهانشویه های حاوی الکل پرهیز شود زیرا می تواند موجب افزایش التهاب و درد در جوانه های چشایی شود. همچنین، مصرف آب فراوان برای پیشگیری از فعالیت بیش از حد باکتری ها توصیه می شود.
جدا از تحریک بازگشت اسید معده به مری، تحریک شیمیایی ناشی از غذاهای تند و اسیدی ممکن است به بروز جوانه های چشایی ملتهب و متورم منجر شود. در صورت کنار گذاشتن غذاهای مساله‌ساز از برنامه غذایی، این شرایط نسبتا سریع بهبود خواهد یافت. نوشیدن شیر به تسکین بخش های تحت تاثیر قرار گرفته طی این مدت کمک می کند.
پاپیلیت زبانی گذرا شرایطی شایع و بی ضرر است که موجب تورم و التهاب جوانه های چشایی می شود. در این شرایط جوانه های چشایی شبیه برآمدگی هایی قرمز یا سفید روی زبان به نظر می رسند. دلیل دقیق این شرایط نامشخص است، اما ممکن است با استرس، هورمون ها یا مصرف برخی غذاها در ارتباط باشد. پاپیلیت زبانی گذرا معمولا طی چند روز و بدون دخالتی خاص بهبود می یابد.
اگرچه بسیار نادر است، سرطان دهان می تواند گاهی اوقات خود را در قالب جوانه های چشایی متورم نشان دهد. به طور معمول، توده هایی که به راحتی خونریزی می کنند در کنار زبان ظاهر می شوند و این شرایط بیشتر بین افراد سیگاری و افراد معتاد به الکل دیده می شود. اگر با زخم یا توده ای روی زبان خود مواجه هستید که طی دو هفته بهبود نیافته است برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.