ملاتونین هورمونی است که چرخه خواب-بیداری انسان را تنظیم می کند. این هورمون از غده پینه‌آل ترشح می شود. برخی خوراکی ها نیز حاوی ملاتونین بوده و همچنین مکمل های ملاتونین نیز در دسترس هستند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایزی هلث اپشنز"، جدا از خواب، دلایل دیگری برای توجه به ملاتونین وجود دارند. ملاتونین می تواند یکی از قدرتمندترین مکمل های ضد پیری باشد که می توانید از آن استفاده کنید.
مشخص شده است که ملاتونین یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که قدرت آنتی اکسیدانی آن 200 درصد بیشتر از ویتامین E است. بر همین اساس، ملاتونین به یک ابزار موثر برای مبارزه با بیماری های ناشی از فعالیت رادیکال های آزاد مانند سرطان، انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن، آب سیاه، سندرم دیسترس تنفسی حاد، بیماری های انحطاط عصبی و حتی بیماری قلبی عروقی تبدیل شود.
بدن به طور طبیعی ملاتونین تولید می کند، اما همانند بسیاری موارد دیگر، میزان تولید این هورمون با افزایش سن کاهش می یابد. کاهش سطوح این هورمون خاص می تواند اثر چشمگیری بر روند پیری انسان داشته باشد. برخی مطالعات اولیه نشان داده اند که دریافت ملاتونین طول عمر حیوانات را تا 20 درصد افزایش داده است. اما مساله مهم‌تر طولانی‌تر شدن زمان بهره‌مندی از ویژگی های جوانی در این روند است.
در واقع، ملاتونین می تواند به روش های مختلف با روند پیری مبارزه کرده و سلامت خوب و مطلوب را تقویت کند.
آترواسکلروز یا تصلب شرایین یکی از دلایل اصلی بروز حمله قلبی است و همچنین دلیل تقریبا نیمی از تمام موارد سکته مغزی محسوب می شود. آترواسکلروز معمولا تا زمانی که دیگر خیلی دیر شده است و پارگی یک پلاک کلسترول یا مسدود شدن کامل جریان خون رخ می دهد با نشانه ای همراه نیست.
ملاتونین به کاهش سطوح کلسترول بد (LDL) که یکی از دلایل اصلی بروز آترواسکلروز است، کمک می کند.
ملاتونین به واسطه توانایی خود در ردگیری و نابودی رادیکال های آزاد شناخته شده است. این مولکول های ناپایدار خطرناک هستند زیرا اغلب به سلول ها آسیب می رسانند. از آنجایی که ملاتونین محلول در آب و چربی است، به راحتی از غشاهای سلولی عبور می کند که امکان پاکسازی رادیکال های آزاد در جایی که می توانند بیشترین آسیب را وارد کنند را فراهم می کند. ملاتونین از میتوکندری سلول که کارخانه تولید انرژی در سلول محسوب می شود، محافظت می کند. همچنین، این هورمون به محافظت از DNA ارزشمند ما کمک می کند.
کاهش استرس اکسیداتیو روشی غیر مستقیم برای مبارزه با سرطان است. با از بین بردن رادیکال های آزاد مضر، ملاتونین به محافظت از سلول ها کمک می کند. اما این ماده می تواند اثری مستقیم بر سرطان نیز داشته باشد. در واقع، ملاتونین می تواند سلول های سرطانی را به خودکشی برنامه ریزی شده یا آپوپتوز وادار کند.
افزون بر این، ملاتونین رشد رگ های خونی تومور یا آنژیوژنز را مهار می کند. از آنجایی که سلول های سرطانی به سرعت رشد می کنند، به تغذیه فراوان نیاز دارند. کاهش رگ‌زایی می تواند به گرسنه نگه داشتن تومور کمک کند که می تواند به کوچک شدن آن منجر شود. ملاتونین نشان داده است که علائم مرتبط با سرطان و همچنین عوارض جانبی شیمی درمانی و پرتودرمانی را کاهش می دهد.
در حال حاضر، ما می دانیم که کمبود ملاتونین یکی از نشانه های هشداردهنده اولیه بیماری آلزایمر است. البته این به معنای آن نیست که هر فرد مسن مواجه با کمبود ملاتونین به بیماری آلزایمر مبتلا می شود. اما اختلالات خواب در حدود 45 درصد از بیماران مبتلا به آلزایمر رخ می دهد.
ملاتونین از میتوکندری در برابر آسیب اکسیداتیو که نشانگری از بسیاری بیماری های انحطاط عصبی از جمله پارکینسون و هانتینگتون است، محافظت می کند.
اگر 40 سال سن دارید یا بزرگ‌تر هستید می توانید مصرف ملاتونین برای محافظت از خود در برابر بیماری آلزایمر را مد نظر قرار دهید.
پژوهشگران چگونگی تاثیر ملاتونین بر قند خون را مورد بررسی قرار داده و دریافتند که عدم تولید ملاتونین کافی در بدن آسیب پذیری نسبت به بیماری دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
بدون ملاتونین کافی، انسولین، هورمونی که توسط پانکراس تولید می شود و سلول ها را به حذف قند اضافه از جریان خون تشویق می کند، وظیفه خود را به درستی انجام نمی دهد.
طی یک مطالعه در بیمارستان بریگام در بوستون، افرادی که کمترین سطوح ملاتونین را داشتند با دو برابر خطر بیشتر ابتلا به دیابت طی بازه زمانی 12 ساله این مطالعه مواجه بودند.
آزمایش های آزمایشگاهی در دانشکده دندانپزشکی مک‌گیل در کانادا نشان داده اند که ملاتونین می تواند روند تخریب استخوان مرتبط با افزایش سن را کند سازد.
تشکیل و تخریب استخوان تحت تاثیر ریتم شبانه روزی انسان قرار می گیرد. سلول های که بافت استخوانی را از بین می برند به نام استئوکلاست ها شناخته می شوند و بیشتر روند تخریب استخوان طی شب انجام می شود. سلول های استخوان ساز به نام استئوبلاست ها شناخته می شوند و وظیفه خود را بیشتر طی روز انجام می دهند.
با افزایش سن، کیفیت خواب انسان کمتر می شود که می تواند به معنای فعالیت بیشتر استئوکلاست ها باشد. این شرایط به طور معمول روند تخریب استخوان را تسریع می کند.
دانشمندان کشف کردند سوژه هایی که مکمل های ملاتونین دریافت می کردند، افزایش چشمگیر حجم و تراکم استخوانی خود را تجربه کردند.
پژوهشی که در موسسه پژوهشی بیوپزشکی بارسلونا طی همکاری با دانشگاه گرانادا بارسلونا انجام شد، نشان داد که ورزش روزانه به همراه مصرف مکمل ملاتونین اثری هم نیروزا علیه تخریب مغز داشته است.
انجام ورزش به تنهایی می تواند به تقویت سلامت مغز کمک می کند. اما این پژوهش نشان داد که دریافت مکمل ملاتونین همراه با ورزش منظم اثر تقویتی در پی دارد که ممکن است به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد.
به گفته پژوهشگران اسپانیایی، برای سال ها می دانستیم که ترکیب درمان های ضد پیری مختلف مانند ورزش منظم، یک رژیم غذایی مدیترانه ای و سیگار نکشیدن می تواند بر طول عمر انسان بیفزاید. اکنون به نظر می رسد که ملاتونین، هورمون خواب، نیز آثار ضد پیری مهمی دارد.
برخی مواد غذایی، به ویژه میوه های گرمسیری می توانند به افزایش دریافت ملاتونین و همچنین فراهم کردن پیش ماده هایی که تولید ملاتونین را در بدن افزایش می دهند، کمک کنند که از آن جمله می توان به موز، آناناس، و پرتقال اشاره کرد. گیلاس در کنار جو دوسر، ذرت، جو، و گوجه فرنگی نیز منابع خوبی برای ملاتونین هستند.
مکمل های ملاتونین نیز در دسترس هستند، اما زنان باردار پیش از مصرف باید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنند. با این وجود، مکمل های ملاتونین برای بیشتر افراد بی خطر در نظر گرفته می شوند.