تقریبا همه ما از خوردن یک خوراکی شیرین یا سرشار از کربوهیدرات لذت می بریم، اما اگر به دیابت یا حتی پیش دیابت مبتلا هستید، مدیریت رژیم غذایی برای پرهیز از ورود سطوح قند خون به منطقه خطرناک اهمیت ویژه ای دارد. در صورت ابتلا به پیش دیابت، خبر خوب این است که رژیم غذایی می تواند به طور قابل توجهی در معکوس کردن این شرایط نقش داشته باشد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث اند هیومن ریسرچ"، از سوی دیگر، اگر به دیابت مبتلا هستید، مصرف دارو به احتمال زیاد برای کنترل سطوح قند خون ضروری است.
غذا، مکمل یا یک گیاه دارویی خاص وجود ندارد که قند خون را کاهش دهد، اما برخی مواد غذایی برای یک رژیم غذایی دیابتی مفید هستند زیرا پس از مصرف آنها قند خون افزایش نمی یابد.
شاخص گلیسمی مقیاسی است که نشان می دهد هر ماده غذایی قند خون را به چه میزان افزایش می دهد. غذاهایی که شاخص گلیسمی پایین دارند برای افرادی که قصد نظارت بر قند خون خود را دارند، ایده آل هستند. در ادامه با برخی از این مواد غذایی بیشتر آشنا می شویم.
احتمالا شنیده اید که آووکادو حاوی چربی های مفید است. چربی های موجود در این میوه بیشتر اسیدهای چرب چند غیراشباع و اسیدهای چرب تک غیراشباع هستند که می توانند حساسیت به انسولین و همچنین فشار خون را بهبود ببخشند، التهاب را کاهش دهند، و احساس سیری پس از مصرف را افزایش دهند.
آووکادو یک میوه با شاخص گلیسمی پایین است که پژوهشگران بر این باورند می تواند خطر ابتلا به سندرم متابولیک، نامی کلی برای گروهی از عوامل خطرآفرین که می توانند به دیابت منجر شوند را کاهش دهد. جدا از برچسب قیمت بالا، دلیل دیگه ای برای لذت نبردن از مصرف روزانه آووکادو وجود ندارد.
پروتئین یکی از اجزا سازنده سلول های بدن انسان است. این ماده مغذی به بدن در حفظ و ترمیم خود کمک می کند و بر سطوح قند خون نیز تاثیرگذار نیست. همچنین، پروتئین احساس سیری و رضایت از غذا خوردن را بیشتر از وعده های غذایی سرشار از کربوهیدرات ایجاد می کند، از این رو، به مدیریت قند خون کمک می کند زیرا نیاز به مصرف میان وعده را کاهش داده و از پرخوری پیشگیری می کند.
ماهی منبعی خوب برای پروتئین به همراه اسیدهای چرب امگا-3 است. بر همین اساس، ماهی پروتئینی ایده آل برای یک رژیم غذایی دیابتی است زیرا مشخص شده است که اسیدهای چرب امگا-3 سطوح هورمونی به نام آدیپونکتین را افزایش می دهند که موجب بهبود حساسیت به انسولین می شود و خطر ابتلا به دیابت کامل را کاهش می دهد. از بهترین ماهی ها برای دریافت این چربی های مفید می توان به سالمون، تن، خالمخالی، قزل آلا و هالیبوت اشاره کرد.
سیر را می توان به عنوان ادویه زندگی در نظر گرفت. سیر به بهبود عطر و طعم غذا کمک می کند و فاقد کربوهیدرات هاست. شما می توانید به میزان دلخواه از این ماده غذایی در وعده های غذایی خود استفاده کنید، بدون این که نگران افزایش قند خون خود باشید.
در واقع، مشخص شده است که سیر می تواند قند خون ناشتا را کاهش دهد. مطالعات نشان داده اند که پیازها نیز اثری مشابه با سیر بر قند خون دارند. وجود ترکیبی به نام آلیسین در سیر و پیاز که عطر و طعم متمایز این مواد غذایی را موجب می شود احتمالا دلیل این شرایط است.
میوه ها حاوی قند طبیعی هستند و این قند خون شما را افزایش خواهد داد، اما برخی میوه ها از شاخص گلیسمی پایین برخوردار هستند و اضافه کردن آنها به یک رژیم غذایی دیابتی بی خطر است. آلبالو یک نمونه خوب در این زمینه محسوب می شود.
این میوه حاوی ترکیبی به نام آنتوسیانین است که مشخص شده است می تواند در برابر دیابت و چاقی از انسان محافظت کند. آلبالو از امتیاز شاخص گلیسمی نسبتا پایینی برخوردار است. تنها گریپ فروت امتیاز پایین‌تری نسبت به آلبالو دارد، از این رو هر دو میوه جایگزین های خوبی برای میوه های شیرین مانند موز، هلو و سیب هستند.
مردم همواره به مصرف سبزی های برگدار تشویق می شوند زیرا مواد غذایی مانند اسفناج، کاهو، کولارد، کیل، برگ چغندر سوئیسی، و برگ شلغم سرشار از فیبر و مواد مغذی مهم هستند. به طور خاص، می توان از منیزیم و ویتامین A نام برد که به کاهش قند خون کمک می کنند.
دانه های چیا حاوی مواد مغذی بسیاری از جمله فیبر، چربی های سالم، آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا-3 و کلسیم هستند.
پژوهش ها نشان داده اند که مصرف دانه های چیا به طور منظم می تواند سطوح کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید را کاهش دهد که بالا بودن بیش از حد آنها می تواند خطرناک باشد. دانه های چیا از امتیاز شاخص گلیسمی برابر با 1 برخوردار هستند، از این رو، مشکلی در سطوح قند خون شما ایجاد نخواهند کرد.
بلوبری و شاه توت خوراکی های شیرینی هستند که امتیاز شاخص گلیسمی آنها بیشتر از گیلاس ترش است (حدود 40)، اما همچنان در محدوده مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین قرار دارند.
این میوه ها سرشار از فیبر و آنتوسیانین های مهم مورد نیاز برای پیشگیری از افزایش ناگهانی قند خون هستند. نتایج یک پژوهش نشان داد که افزودن بلوبری به اسموتی ها می تواند حساسیت به انسولین در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین را بهبود ببخشد.
انواع مختلف مغزدانه ها دارای امتیازهای شاخص گلیسمی مختلفی هستند، اما همچنان در محدوده غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین قرار می گیرند. به طور خاص، بادام با امتیاز شاخص گلیسمی 0 برای یک رژیم غذایی دیابتی مفید است، زیرا می تواند به تنظیم قند خون و محدود کردن افزایش ناگهانی قند خون پس از غذا خوردن کمک می کنند.
در واقع، مطالعات نشان داده اند افرادی که روزانه دو اونس (حدود 57 گرم) بادام مصرف می کنند دارای سطوح قند خون ناشتا و انسولین کمتری هستند. بادام ممکن است قادر به بهبود حساسیت به انسولین در افراد مبتلا به پیش دیابت نیز باشد. در ضمن، بالاترین امتیاز شاخص گلیسمی بین مغزدانه ها 22 است که به بادام هندی تعلق دارد.
اگر نگران سطوح قند خون هستید، باید در انتخاب کربوهیدرات ها با دقت عمل کنید. یک اصل اساسی در این زمینه انتخاب غلات کامل به جای غلات پالایش شده است. غلات پالایش شده از ارزش تغذیه ای پایین‌تری برخوردار بوده و پس از مصرف می توانند موجب افزایش سریع قند خون شوند.
در مقابل، غلات کامل حاوی فیبر، مواد مغذی و مواد شیمیایی گیاهی بیشتری هستند. نان تهیه شده از غلات کامل دارای امتیاز شاخص گلیسمی حدود 51 است، از این رو، بهتر است حد اعتدال در مصرف آن نیز رعایت شود.
تخم مرغ به واسطه محتوای کلسترول خود از شهرت بدی برخوردار شده است، اما مطالعات نشان داده اند که مصرف این ماده غذایی آن گونه که تصور می شد به افزایش کلسترول بد بدن منجر نمی شود.
برای افراد مبتلا به دیابت یا پیش دیابت، تخم مرغ یک ماده غذایی سالم است زیرا سرشار از پروتئین بوده و امتیاز شاخص گلیسمی آن صفر است.
خبرهای خوب برای عاشقان قهوه! برخی مطالعات نشان داده اند که نوشیدن قهوه بیشتر چه از نوع کافئین‌دار و چه بدون کافئین می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع دو را بیش از 10 درصد کاهش دهد. اگر به قهوه خود شکر یا خامه اضافه نمی کنید، مصرف این نوشیدنی می تواند به مدیریت قند خون کمک کند. البته بهتر است حد اعتدال را در مصرف این نوشیدنی رعایت کنید.
برای مدیریت دیابت، معکوس کردن پیش دیابت، یا کاهش خطر ابتلا به هر یک از این شرایط، دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین اهمیت دارد. به طور کلی، مواد غذایی که امتیاز کمتر از 55 دارند به عنوان گزینه هایی با شاخص گلیسمی پایین در نظر گرفته می شوند.
توجه داشته باشید که کربوهیدرات ها بخشی مهم از رژیم غذایی روزانه انسان را تشکیل می دهند که سوخت آماده برای تامین انرژی مورد نیاز بدن را فراهم می کنند. هدف هر رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین باید مصرف متعادل کربوهیدارت ها باشد تا انرژی کافی برای انجام فعالیت های روزانه بدون ورود قند اضافه به جریان خون تامین شود.