استفاده از قلیان به عنوان یک تفریح و سرگرمی! چیزی نیست که فقط در ایران موجب نگرانی باشد زیرا در سایر نقاط جهان نیز استعمال این شکل از دخانیات به عنوان یک چالش سلامت مدنظر نهادهای مرتبط قرار دارد. عمق این نگرانی زمانی بیشتر می شود که می بینیم گروه های سنی پایین تر جوامع یا بهتر بگوئیم بطور خاص نوجوانان و جوانان جذب آن می شوند. البته مکانیسم جذبی که بدان اشاره شد از مسیر تبلیغات گسترده و کشف طعم های جذاب برای تنباکوی قلیان دنبال می شود تا تضمین کننده یک گردش مالی تضمین شده، برای تولیدکنندگان آن باشد.
هر روز یک طعم به انواع تنباکوهای قلیانی در فروشگاههای تخصصی! یا سوپرمارکت ها اضافه می شود که از انواع میوه ها گرفته تا آدامس، بستنی، شکلات و هر چیز دیگر که در حالت خوراکی خود برای مصرف کننده جذاب است، را شامل می شود به عبارت دیگر تمام خوراکی های جذاب بویژه برای نسل جوان جامعه یک معادل در شکل تنباکوی قلیان نیز دارد! حال آنکه این خلاقیت طعمی! و افزودن شده آن به تنباکو موجب افزایش چند برابری زیان این محصولات در مقایسه با تنباکوی سنتی می شود.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "وری ول مایند/ مدیکال نیوز تودی"، در ادامه مطلب ابتدا نگاهی به نگرانی هایی که در رابطه با مصرف تنباکوهای میوه ای و طعم دار وجود دارد، خواهیم داشت:
کم آبی بدن و سبکی سر: مصرف قلیان طعم‌دار می تواند موجب کم آبی بیشتر برای بدن و احساس ناپایداری مشابه با شرایطی شود که به واسطه مصرف الکل و سیگار دیده می شود.
سرفه و حالت تهوع: این شرایط به ویژه بین افرادی که تازه استفاده از قلیان را آغاز کرده اند، شایع است و حتی ممکن است فرد در نهایت با استفراغ مواجه شود.
افرادی که قلیان مصرف می کنند در معرض خطر بسیاری از بیماری های مشابه با افراد سیگاری قرار دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف قلیان طعم‌دار می تواند خطر ابتلا به سرطان های دهان، مری، ریه، و معده را به میزان بیشتری افزایش دهد. قلیان های طعم‌دار می توانند موجب رشد سریع‌تر سلول های سرطانی در بخش های مذکور شوند.
استفاده از قلیان همچنین با کاهش عملکرد و بیماری های ریه و قلب مانند بیماری مزمن انسدادی ریه، برونشیت، بیماری قلبی و حمله قلبی مرتبط است.
پیری زودرس پوست یکی دیگر از آثار منفی مصرف قلیان طعم‌دار بر سلامت انسان است زیرا دود تنباکو می تواند مقدار اکسیژنی که به پوست می رسد را کاهش دهد و همچنین سموم موجود در آن اثر منفی بر سلامت پوست دارند.
دود دست دوم قلیان طعم‌دار به رغم بوی خوش آن! نیز خطرناک است. استنشاق دود دست دوم قلیان همانند دود دست دوم سیگار به معنای جذب سموم سرطان‌زا است.
مصرف قلیان می تواند موجب گسترش بیماری ها نیز شود. مصرف قلیان بیشتر به صورت خانوادگی و گروهی انجام می شود و گاهی اوقات چند نفر از یک بخش دهانی یکسان استفاده می کنند و بر همین اساس سرماخوردگی و عفونت های دیگر، از جمله تبخال های دهانی، و عفونت های دستگاه تنفسی به راحتی می توانند به افراد دیگر سرایت کنند.
جذب مواد مضر ناشی از مصرف قلیان طعم دار می تواند اثر منفی بر باروری انسان داشته باشد.
در این بخش یک اینفوگرافی از دپارتمان سلامت عمومی کالیفرنیا را مشاهده می کنید که بیانگر نگرانی موجود و شناسایی آثار افزایش گرایش به انواع تنباکوی طعم دار در کشور آمریکا است:
خاورمیانه و به طور خاص کشور هند خاستگاه قلیان است و قدمت استفاده از آن در این منطقه به چند قرن باز می گردد. به دلیل عطر و طعم تند و قوی تنباکو، استفاده از قلیان در گذشته های دور بیشتر بین افراد پیر و مسن رایج بود. اما با افزودن مواد معطر به تنباکو قلیان و تلطیف عطر و طعم آن، استفاده از آن در کشورهای مختلف جهان و به ویژه بین جوانان از محبوبیت بیشتری برخوردار شده است.
در اوایل دهه 1600 میلادی، حکیم عبدل فتح، یک پزشک هندی، قلیان را اختراع کرد. وی به اشتباه بر این باور بود که خطرات سلامت دود تنباکو با عبور از آب پیش از استنشاق به حداقل می رسد.
در دهه 1990، تنباکو طعم‌دار در کشورهای شرق مدیترانه محبوب شد و مصرف قلیان از آنجا به سراسر جهان گسترش یافت.
تنباکو قلیان اغلب با ملاس، پالپ میوه، یا عسل شیرین می شود و با طعم دهنده های اضافه مانند نارگیل، نعناع، قهوه و میوه های دیگر همراه است. این طعم دهنده ها طعم و بوی تنباکو را شیرین و ملایم می سازند و آن را به گزینه ای جذاب، به ویژه برای افراد جوان تبدیل می کنند.
باوری اشتباه وجود دارد که دود قلیان فاقد نیکوتین و سموم دیگری است که از تنباکو سرچشمه می گیرند. اگرچه دود سرد شده با آب قلیان با بافت ریه مهربان‌تر است، اما سمیت آن تغییر نکرده و مواد شیمیایی سرطان‌زای موجود در تنباکو قلیان به واسطه این فرآیند تصفیه نمی شوند.
باوری اشتباه وجود دارد که دود قلیان فاقد نیکوتین و سموم دیگری است که از تنباکو سرچشمه می گیرند. اگرچه دود سرد شده با آب قلیان با بافت ریه مهربان‌تر است، اما سمیت آن تغییر نکرده و مواد شیمیایی سرطان‌زای موجود در تنباکو قلیان به واسطه این فرآیند تصفیه نمی شوند.
دود قلیان حاوی بسیاری از مواد شیمیایی مضر مشابه با دود سیگار است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مونوکسید کربن
- قیر
- آرسنیک
- کروم
- کبالت
- کادمیوم
- نیکل
- فرمالدئید
- استالدئید
- اکرولین
- سرب
- پولونیوم 210، یک ایزوتوپ رادیواکتیو
برخی تولیدکنندگان محصولات تنباکو قلیان مدعی هستند که محصول آنها فاقد قیر است، اما این اطلاعات گمراه کننده است. حقیقت این است که هیچ تنباکوی تا زمانی که نسوزد یا در مورد تنباکو قلیان در معرض حرارت قرار نگیرد، حاوی قیر نیست. این تفاوت موجب شده برخی بر این باور باشند که سمیت قیر قلیان ممکن است کمتر از قیر سیگار باشد که البته درست نیست.
افزون بر این، زغالی که برای حرارت دادن به تنباکو استفاده می شود، حاوی مونوکسید کربن، فلزات، و دیگر عوامل سرطان‌زا مانند هیدروکربن های پلی‌آروماتیک است که سطح خطر دیگری برای مصرف کنندگان قلیان ایجاد می کند.
با توجه به برند، یک سیگار معمولی حاوی 7 تا 22 میلی گرم نیکوتین است که حدود 1 میلی گرم توسط فرد سیگاری جذب می شود. یک قلیان معمولی معادل یک بسته 20 نخی سیگار نیکوتین دارد. نیکوتین یک ماده مخدر اعتیادآور است، از این رو، استفاده از قلیان می تواند به اندازه سیگار کشیدن اعتیادآور باشد.
افراد سیگاری 500 تا 600 میلی لیتر دود در 20 پکی که به سیگار می زنند، استنشاق می کنند. اگر آنها قلیان مصرف کنند که معمولا 45 تا یک ساعت طول می کشد، تقریبا 90 هزار میلی لیتر دود استنشاق می کنند و تا 200 پک می زنند.
در مقایسه با سیگار سنتی، دود قلیان تقریبا شش برابر مونوکسید کربن و 46 برابر قیر بیشر دارد و افرادی که قلیان مصرف می کنند ممکن است حجم بیشتری از این سموم را دریافت کنند زیرا استنشاق از طریق قلیان به پک زدن بیشتر برای مدت زمان طولانی‌تر نیاز دارد.
بنابر ارزیابی های صورت گرفته، فرد در یک نوبت مصرف قلیان و با توجه به این که هر چند وقت یک بار قلیان می کشد می تواند تقریبا به اندازه مشابه با کشیدن 2 تا 10 سیگار در روز، نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی دریافت کند.
باید از سنین نوجوانی در منزل و مدرسه آموزش پیوسته داد
وگرنه کسی که سراغشون رفت (مثل دوست عزیزمون که ۲ سیب رو پیشنهاد کردن) تقریبا غیر ممکنه بتونه ترک کنه و بصورت دایمی کنار بگذاره