فصل تابستان زمان خوبی برای رفتن به تعطیلات، انجام ورزش های آبی، و لذت بردن از میوه های خوشمزه فصلی است. اما خورشید نقطه مشترک در این موارد محسوب می شود.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "فیت اُورز، گود آیز"، به رغم فوایدی که ارائه می کند، نور خورشید می تواند با خطرات سلامت ناخوشایندی نیز مرتبط باشد. پرتوهای فرابنفش خورشید که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند می توانند به سلامت پوست و چشم انسان آسیب برسانند.
در شرایطی که بیشتر مردم با آثار پرتوهای فرابنفش خورشید بر پوست آشنا هستند، اما معمولا به آسیبی که آنها می توانند به چشم های انسان وارد کنند، توجه کمتری دارند. آیا می دانستید که چشم های انسان نیز می توانند دچار آفتاب سوختگی شوند؟ استفاده از عینک آفتابی می تواند از چشم های ما محافظت کند، اما چه کارهای دیگری می توانیم برای محافظت از آنها طی فصل تابستان انجام دهیم؟
تابستان زمان خوبی برای انجام ورزش های تفریحی، چه همراه با اعضای خانواده یا تیم های اجتماعی است. بسیاری از آسیب دیدگی های چشم مرتبط با ورزش در ورزش هایی که با توپ های کوچک انجام می شوند، مانند بدمینتون، بیسبال، پینت‌بال و گلف رخ می دهند. اگر هنگام ورزش از عینک آفتابی استفاده می کنید، مدل هایی که از لنزهای پلی کربنات برخوردار هستند را انتخاب کنید زیرا مقاومت بالایی در برابر ضربه دارند و البته آنها باید محافظت 100 درصدی در برابر پرتوهای فرابنفش را ارائه کنند.
مواد شیمیایی موجود در استخرها و محرک های طبیعی شایع مانند پیچک سمی، نیش حشرات، و باکتری های دریاچه و رودخانه می توانند مضر یا به طور کلی آزاردهنده باشند، به ویژه اگر با چشم ها در تماس باشند. بر همین اساس، هنگام شنا از عینک شنا استفاده کنید. همچنین، اگر در تماس با محرک های طبیعی بوده اید، دست های خود را به چشم ها نمالیده و آنها را تمیز کنید زیرا تماس دست با چشم می تواند موجب ورود عوامل آلرژی‌زا (آلرژن ها) به بدن شده و مشکلات بسیاری را در پی داشته باشد.
تابستان زمان خوبی برای رفتن به تعطیلات و حضور در ساحل است. ورود شن به چشم ها به دلایل مختلف از جمله وزش باد، یا تکان دادن حوله یکی از مشکلات رایج حضور در ساحل است. در این شرایط از مالش چشم های خود پرهیز کنید و چشم ها را آب تمیز بشویید زیرا مالش چشم ها می تواند موجب خراشیده شدن قرنیه توسط ذرات شن شود. برای خارج کردن ذرات شن، چشم های خود را باز نگه داشته و با آب تمیز آنها را شستشو دهید. در صورت عدم دسترسی به آب، پلک زده و اجازه دهید ذرات شن توسط اشک خارج شوند. اگر پس از پاکسازی چشم ها مشکلات چشم شما بهبود نیافت به پزشک مراجعه کنید.
روزهای ابری می توانند بسیار خطرناک باشند زیرا مردم فکر می کنند که به واسطه پنهان شدن خورشید پشت ابرها دیگر نیازی به استفاده از عینک آفتابی یا کرم ضد آفتاب برای محافظت از چشم ها و پوست نیست. اما به خاطر داشته باشید که ابرها نمی توانند پرتوهای فرابنفش خورشید را مسدود کنند. همچنین، توصیه می شود در روزهای ابری از عینک های آفتابی با لنزهای روشن‌تر استفاده شود.
محافظت در برابر نور خورشید و آسیب دیدگی تنها روش های موجود برای حفظ سلامت چشم ها نیستند. مواد غذایی بسیاری وجود دارند که می توانند سلامت چشم ها را تقویت کرده و به پیشگیری از بیماری های چشم کمک کنند. هویج یکی از شناخته شده‌ترین نمونه ها در این زمینه است که به واسطه محتوای بتا کاروتن خود که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود می تواند به تقویت چشم ها کمک کند. از دیگر مواد مغذی برای حفظ سلامت چشم ها می توان به ویتامین E، ویتامین C، نیاسین، لوتئین و زیزانتین اشاره کرد.
افزون بر یک رژیم غذایی سالم سرشار از مواد مغذی، نوشیدن آب فراوان نیز به حفظ رطوبت چشم کمک کرده و در مبارزه با خشکی چشم نقش دارد. نوشیدن آب به میزان کافی نه تنها برای سلامت چشم های انسان مفید است، بلکه شرایط پوست و سلامت کلی انسان را بهبود می بخشد. همچنین، گرمای تابستان می تواند موجب کم آبی بدن شود، از این رو هیدراته نگه داشتن بدن طی این فصل از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در فصل تابستان نباید خواب و سلامت کلی، از جمله سلامت چشم های خود را قربانی انجام فعالیت های مختلف کنید. در کنار لذت بردن از تفریحات تابستانی باید زمان کافی به استراحت نیز اختصاص دهید.
بازه زمانی بین 10 صبح تا 2 بعد از ظهر در فصل تابستان اوج تابش خورشید عنوان شده است و بهتر است طی این ساعات از حضور در برابر نور خورشید پرهیز کرده و یا اگر مجبور به این کار هستید، بیشترین میزان محافظت از خود را انجام دهید. در همین راستا، استفاده از عینک آفتابی، کلاه مناسب و کرم ضد آفتاب می تواند مفید باشد.
آفتاب سوختگی چشم شرایط ناخوشایندی است. نور فرابنفش فیلتر نشده می تواند موجب درد شدید و بسیاری مشکلات دیگر در بینایی انسان شود. فتوکراتیتیس اصطلاح پزشکی برای آفتاب سوختگی چشم است که به واسطه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض پرتوهای فرانبفش رخ می دهد.
آسیب ناشی از آفتاب سوختگی چشم به دو نوع اصلی تقسیم می شود. نوع نخست ناخنک (Pterygium) است که شامل یک توده صورتی یا قرمز روی بخش سفید چشم می شود. این شرایط به نام «چشم موج سوار» نیز شناخته می شود. نوع دوم پینگوکولا (Pinguecula) است که موجب برجستگی زرد رنگ روی سطح چشم می شود.
هر دو شرایط ممکن است به واسطه آسیب خورشید به قرنیه شکل بگیرند. پزشک شما می تواند با قطره های چشم این شرایط را درمان کند. در برخی موارد، ممکن است به انجام عمل جراحی برای برداشتن توده نیاز باشد. چشم های آسیب دیده به واسطه مواجهه طولانی مدت با پرتوهای فرابنفش خورشید می توانند ظاهری کدر و تغییر رنگ داده داشته باشند و باگذشت زمان، ممکن است آب مروارید شکل بگیرد.
در موارد خفیف آفتاب سوختگی چشم، فرد ممکن است متوجه هیچ عارضه جانبی نشود. در موارد شدید، علائم ممکن است بین سه تا دوازده ساعت پس از مواجهه ظاهر شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد با شدت خفیف تا شدید
- خون گرفتگی چشم ها
- حساسیت به نور
- آبریزش چشم
- تاری دید
- احساس وجود چیزی در چشم
اگر با هر یک از این علائم مواجه هستید، ممکن است با آفتاب سوختگی چشم مواجه باشد. بهترین اقدام خارج کردن لنزهای تماسی در صورت امکان، استفاده از قطره های چشم آبرسان و مراجعه به پزشک است.
طی فصل تابستان ممکن است زمان بیشتری را در فضای آزاد سپری کنید، از این رو، هرچه بیشتر در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید قرار دارید. همچنین، ممکن است زمان زیادی را در نزدیکی آب و شن سپری کنید که به ترتیب 10 درصد و 15 درصد از پروتوهای فرابنفش خورشید را بازتاب می دهند. به واسطه مواجهه هرچه بیشتر با نور مستقیم خورشید و سطوح بازتاب دهنده در تابستان، نه تنها حضور در سایه تا حد امکان اهمیت دارد، بلکه باید روزانه از عینک آفتابی استفاده کرد.
افرادی که از عینک های طبی استفاده می کنند نباید این مساله را به بهانه ای برای نادیده گرفتن محافظت از چشم های خود در برابر نور خورشید تبدیل کنند زیرا امروزه لنزهای طبی عینک آفتابی یا عینک های آفتابی که روی عینک طبی قرار می گیرند، در دسترس هستند. همچنین، بیشتر لنزهای طبی تا حدودی محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش را ارائه می کنند. برای محافظت بیشتر می توانید استفاده از پوشش فرابنفش اضافه را مد نظر قرار دهید.
برای انتخاب عینک آفتابی مناسب توجه به نکات زیر اهمیت دارد:
محافظت در برابر پرتوهای فرانبفش (UV) - هنگام خرید عینک آفتابی باید مدل هایی که 98 تا 100 درصد محافظت در برابر پروتوهای فرابنفش را ارائه می کنند، خریداری کنید تا از حفظ سلامت چشم ها اطمینان حاصل شود. چند نوع پرتو فرانفش وجود دارند، اما UVA و UVB پرتوهایی هستند که به زمین رسیده و می توانند به چشم ها آسیب برسانند. همچنین، استفاده از لنزهای تیره‌تر لزوما به معنای محافظت بیشتر در برابر پرتوهای فرابنفش نیست و همواره باید مدل هایی که دارای برچسب محافظت 100 درصد در برابر UVA و UVB هستند را خریداری کنید.
رنگ لنز - اگرچه رنگ لنز عینک آفتابی بر سطح واقعی محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش تاثیرگذار نیست، اما انتخاب رنگ بر اساس نوع فعالیت هایی که قصد انجام آنها را دارید، اهمیت دارد. رنگ های مختلف لنز می توانند به انجام راحت‌تر فعالیت های مختلف کمک کنند. بر همین اساس، زمانی که موضوع انتخاب رنگ لنز مطرح می شود باید بدانید دنبال چه چیزی هستید. در شرایطی که رنگ خاکستری بهترین گزینه برای آفتاب شدید و فعالیت های روزانه است، رنگ کهربایی برای ماهی گیری، رنگ زرد برای نور کم و سایه، و رنگ سبز برای ورزش هایی دارای عمق میدان مانند گلف و تنیس بهتر است. در زمان انتخاب رنگ های مختلف به محافظت 100 درصد در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید توجه داشته باشید.
طراحی فریم - انتخاب درست رنگ لنز و محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش اهمیت بسیار زیادی در انتخاب عینک آفتابی دارند، اما طراحی فریم نیز می تواند به محافظت از چشم ها و پوست حساس اطراف آنها کمک کند. عینک های آفتابی بزرگ که چشم ها را به طور کامل پوشش می دهند از رسیدن نور خورشید به چشم ها از اطراف و بالا پیشگیری می کنند. عینک های آفتابی که روی عینک طبی قرار می گیرند نیز در دسترس هستند.
پولاریزاسیون - در شرایطی که پولاریزاسیون اثری بر سلامت پزشکی چشم های شما ندارد، استفاده از لنزهای پولاریزه هنگام ماهیگیری یا در موقعیت هایی با درخشش و بازتاب نور زیاد، مانند شنا و رانندگی ایده خوبی است. لنزهای پولاریزه نه تنها به پیشگیری از تصادفات یا اختلال در ماهیگیری هنگام نگاه به آب پیشگیری می کنند، بلکه به واسطه کاهش نور روشن فشار وارده بر چشم را به طور قابل توجهی کاهش می دهند.
هنگام حضور در فضای آزاد حتی برای چند دقیقه همواره از عینک آفتابی استفاده کنید.
تابستان زمان خوبی برای انجام پروژه های خانگی است. هنگام کار با ابزارها، و مواجهه با گرد و غبار و خرده ریزها محافظت لازم از چشم های خود را فراموش نکنید.
اگر به شنا علاقمند هستید از عینک شنا برای محافظت از جشم های خود استفاده کنید. کلر آب استخر، نمک آب دریا و ذرات موجود در مسیرهای آبی می توانند موجب آسیب دیدگی چشم ها شوند.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض تهویه مطبوع می تواند موجب خشکی چشم ها شود. برای آبرسانی به چشم ها از قطره های چشم استفاده کنید و در استفاده از دستگاه ها زیاده‌روی نکنید.
طی بازه زمانی 10 صبح تا 2 بعد از ظهر که اوج تابش خورشید است، حضور در فضای آزاد را محدود کنید.
بیشتر پلک بزنید. پلک زدن روشی طبیعی برای حفظ رطوبت و محافظت از چشم ها است.
آلرژی های تابستانی را نادیده نگیرید زیرا می توانند موجب خارش و آبریزش چشم شوند.
اگر قصد دارید زمان زیادی را رانندگی کنید، دریچه های کولر خودرو را از سمت چشم های خود منحرف کنید.
از مواجهه طولانی مدت با شن و آب پرهیز کنید. هر دو می توانند قدرت خورشید را افزایش دهند.
محافظت از چشم های خود را با استفاده از کلاه مناسب همراه با عینک آفتابی تکمیل کنید. این اقدام مواجهه با پرتوهای فرابنفش خورشید را به میزان چشمگیری کاهش می دهد.