فشار خون بالا همواره یکی از اصلی‌ترین عوامل مرگ‌ومیر در جهان بوده و در ایران نیز بالغ بر نیمی از کل مواردمرگ‌ومیر کشور را به خود اختصاص داده، موضوعی که بر اساس سند ملی برنامه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر باید به آن رسیدگی جدی شود و در سال جاری با بسیجی ملی به آن پرداخته می‌شود.
دکتر افشین استوار - مدیرکل مدیریت دفتر بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: بسیج ملی کنترل فشار خون بالا قرار است به موضوع بسیار مهم فشار خون بالا بپردازد؛ بیماری که روند بروز آن در حال افزایش است. این عامل مهم‌ترین عامل خطر وقوع بیماری‌های قلبی عروقی در کشور است. مهم‌ترین علت مرگ و میرهای ما یعنی حدود ۴۰ درصد علت مرگ در کشورمان را بیماری‌های قلبی عروقی تشکیل می‌دهند.
وقوع سالانه ۱۰۰هزار مرگ در کشور به دلیل فشار خون بالا
استوار افزود: از تمام مرگ و میرهای کشور که کمتر از حدود ۴۰۰ هزار مورد گزارش می‌شود، نزدیک به ۱۰۰ هزار مرگ به علت فشار خون بالا اتفاق می‌افتد که البته می‌توان از بروز چنین مرگ‌هایی جلوگیری کرد. بر اساس مطالعات صورت گرفته، به طور متوسط ۲۲ درصد زنان و ۲۱ درصد مردان ایرانی مبتلا به فشارخون بالا بوده اند. همچنین گروه سنی ۵۵ تا ۶۹ سال نیز بیش از ۵۰ درصد دچار عارضه فشار خون بالا بودند. حدود یک سوم جمعیت بالای ۳۰ سال در کشور فشار خون بالا دارند که این آمار بر اساس آخرین پیمایش ملی عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر در سال ۹۵ به دست آمد و اکنون نیز پس از سه سال مراحل آمار گیری تازه با این بسیج همگانی صورت می‌گیرد.
افزایش ۳ برابری فشارخون بالا در ایرانیان طی ۲۵ سال گذشته
وی با بیان اینکه بررسی نتایج این پیمایش نشان می‌دهد که در طی ۲۵ سال گذشته شیوع فشار خون بالا در کشور ما حدود ۳ برابر شده است، گفت: پیش بینی‌ها حکایت از آن دارد که این روند افزایشی در صورتی که مداخله جدی در آن صورت نگیرد، همچنان ادامه خواهد داشت. در مبحث ارائه خدمات نیز مشکلاتی هست؛ به شکلی که فقط ۶۰ درصد افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، از بیماری خود مطلع بوده و ۴۰ درصد یعنی جمعیتی حدود ۶ میلیون نفر نسبت به بیماری خود آگاهی نداشته و طبیعتاً روند درمانی جلوگیری از گسترش بیماری را هم طی نمی‌کنند.
۵ عارضه مهم فشار خون
مدیرکل دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت افزود: فشار خون بالا منجر به بروز سکته قلبی، سکته مغزی، مشکلات کلیوی، زوال عقل، مرگ زودرس و… می‌شود. با تمام مشکلات اما نکته حائز اهمیت این است که در صورت آگاهی از بیماری می‌توان با مداخله‌ی مؤثر آن را کنترل کرد. در همین راستا وزارت بهداشت برنامه‌های بلند مدتی را برای کاهش ابتلاء به فشار خون دنبال می‌کند و بیش از ۲۰ سال است اقداماتی در این زمینه در حال شکل گیری است.
نمک نخورید
وی گفت: مهم‌ترین علت ابتلاء به فشار خون در افراد مصرف نمک زیاد شناسایی شده که متأسفانه مصرف نمک در کشور ایران ۳ برابر میزان مطلوب و ۲ برابر میانگین جهانی شناخته می‌شود. در همین راستا اگر بتوانیم فقط نمکدان را از سفره‌های غذا حذف کنیم می‌توان تا یک-سوم مصرف نمک را کاهش داد. از طرف دیگر یکی از برنامه‌های جدی وزارت بهداشت کاهش نمک فرآورده‌های غذایی کشور بویژه نان مصرفی خانوار است.
۵۰ درصد ایرانیان بی‌تحرکند
استوار افزود: عامل دیگر را می‌توان کم تحرکی دانست که بیش از ۵۰ درصد مردم در کشور تحرک کافی ندارند و در رتبه سوم عوامل ابتلاء به فشار خون بالا می‌توان به مصرف سیگار و مشروبات الکلی اشاره کرد که خوشبختانه این عامل در ایران کمتر از میانگین جهانی بوده اما باید دانست که در حال پیشرفت است.
چاقی در زنان و مردان
وی چاقی را عامل اثر بخش دیگر ابتلاء به فشار خون بالا معرفی کرد و افزود: حدود دو-سوم مردم از چاقی رنج می‌برند و بیش از یک-سوم خانم‌های ایرانی چاق هستند
استوار در ادامه افزود: این بسیج همگانی کار آگاهی سازی خود را از ۲۷ اردیبهشت به مدت حدود یک ماه ادامه می‌دهد و از عید سعید فطر جمعیت حدود ۲۰ ملیون نفر از افراد بالای ۳۰ سال را در کشور مورد بررسی قرار می‌دهد تا در صورت مشاهده فشار خون بالا آنها را به پزشک متخصص برا ی درمان معرفی می‌کنیم.
راه‌اندازی ایستگاه‌های سلامت در محل‌های پر رفت‌وآمد
وی در پایان گفت: این بررسی فشارخون در ایستگاه‌های سلامت همگانی در محل‌های پر رفت‌وآمد، مدارس، مساجد و اماکن مذهبی، بیمارستان‌های خصوصی و دولتی به صورت رایگان انجام می‌شود. برای اندازه‌گیری فشارخون از نیروهای داوطلب مردمی استفاده می‌کنیم. طبق دستور رئیس جمهور همه سازمان‌ها و ارگان‌ها باید در این امر به وزارت بهداشت کمک کنند. تاکنون نیز این طرح با استقبال خوبی از طرف جامعه پزشکی کشور و نیز سایر نهادها روبرو شده است.