کولیت زخمی یا اولسراتیو یک بیماری بلند مدت است که روده ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان، علائم این شرایط می تواند تشدید شده و التهاب ممکن است در سراسر روده بزرگ پخش شود که بروز عوارض را در پی دارد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، کولیت رخمی نوعی بیماری التهابی روده است. در افراد مبتلا به این شرایط، سیستم ایمنی بیش از حد فعال به دیواره داخلی روده بزرگ حمله می کند و موجب بروز زخم و التهاب می شود. علائم به طور معمول شامل موارد زیر می شوند:
- اسهال مکرر
- شکم درد
- مدفوع خون آلود
- کرامپ های معده
شدت این علائم می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و معمولا طی چرخه هایی شکل گرفته و از بین می روند.
زمانی که فردی با علائم محدود یا هیچ نشانه ای مواجه نیست، از آن به عنوان دوره خاموشی و زمانی که علائم به ناگاه تشدید می شوند به عنوان دوره شعله‌ور شدن بیماری شناخته می شود.
در این مطلب درباره پیامدهای بالقوه عدم درمان کولیت زخمی و این که آیا احتمال مرگ ناشی از این شرایط وجود دارد، بحث می کنیم.
کولیت زخمی معمولا یک بیماری پیشرونده است که به خودی خود درمان نمی شود.
بدون درمان، علائم ممکن است پایدار بوده و تشدید شوند و التهاب ممکن است در سراسر روده بزرگ پخش شود. همچنین، خطر آسیب بیشتر به دیواره داخلی روده بزرگ با هر بار شعله‌ور شدن بیماری وجود دارد.
در کودکان، عدم درمان کولیت زخمی می تواند اثر منفی بر رشد کودک داشته باشد.
در صورت عدم درمان کولیت زخمی، احتمال مواجهه با موارد زیر وجود دارد:
- کمبودهای تغذیه ای
- تورم شکم
- خستگی
- کاهش وزن ناخواسته
- کم خونی (آنمی)
- تب
- ضربان قلب سریع
- خونریزی از رکتوم
- پارگی روده
- خطر بیشتر سرطان روده بزرگ
کولیت زخمی ممکن است خطر عوارض سلامت روانی و جسمانی از جمله موارد زیر را افزایش دهد:
- آرتریت
- مشکلات پوست
- التهاب چشم
- مشکلات کبد و کلیه
- استرس
- از دست دادن استخوان
- افسردگی
تنها روش درمان برای کولیت زخمی شامل برداشت روده بزرگ از طریق عمل جراحی می شود. با این وجود، داروها و رژیم غذایی می توانند علائم را تسکین دهند، پیشرفت بیماری را کند سازند، و به طولانی‌تر کردن دوره خاموشی کمک کنند.
هرچه درمان سریع‌تر آغاز شود، احتمالا کارایی بیشتر و نتایج بهتری خواهد داشت.
برای افرادی با کولیت زخمی شدید، درمان سریع می تواند به پیشگیری از عوارض کمک کند. پژوهش ها نشان داده اند که التهاب بلند مدت در روده بزرگ می تواند به دیسپلازی روده بزرگ و حتی سرطان کولورکتال منجر شود.
خطر ابتلا به سرطان در افراد مبتلا به کولیت زخمی شدید و آنهایی که در بلند مدت به این شرایط مبتلا بوده اند، افزایش می یابد.
بنابر نتایج مطالعه ای که در سال 2016 انجام شد، پیشرفت در درمان موجب شده تا نرخ مرگ و میر برای افراد مبتلا به کولیت زخمی بالاتر از افرادی نباشد که به این بیماری مبتلا نیستند.
کولیت شدید حاد یک عارضه جدی کولیت زخمی است که می تواند زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد. پژوهش نشان داد که این شرایط 25 درصد از افراد مبتلا به کولیت زخمی را تحت تاثیر قرار می دهد. با این وجود، استفاده از داروهای استروئیدی نرخ مرگ و میر ناشی از این عارضه را از 30 تا 60 درصد به 1 تا 2.9 درصد کاهش داده است.
هر فردی که با علائم کولیت زخمی مواجه است باید برای ارزیابی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کند.
افرادی که کولیت زخمی در آنها تشخیص داده شده است، در صورت تشدید علائم باید به پزشک مراجعه کنند. این شرایط می تواند نشانه ای از شعله‌ور شدن بیماری باشد و درمان مناسب می تواند به کنترل التهاب کمک کند.
در صورت مواجهه با علائمی که به ناگاه و شدید شکل گرفته اند باید دریافت کمک پزشکی مد نظر قرار بگیرد.
پزشکان می توانند داروهای مختلفی را برای درمان افراد مبتلا به کولیت زخمی تجویز کنند. درمان بر تسکین علائم و طولانی‌تر کردن دوره خاموشی متمرکز است.
از جمله گزینه های درمان برای کولیت زخمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
داروهای ضد اسهال: این داروها می توانند به کاهش یا توقف اسهال کمک کنند، اما معمولا در کوتاه مدت استفاده می شوند.
آمینوسالیسیلات ها: این کلاس دارویی می تواند به کنترل التهاب در افرادی که با علائم خفیف تا متوسط مواجه هستند کمک کند.
کورتیکواستروئیدها: پزشکان اغلب این داروها را برای تسکین کوتاه مدت علائم شدید و القای دوره خاموشی تجویز می کنند.
تنظیم کننده های سیستم ایمنی: این داروها برای کمک به کاهش التهاب در روده بزرگ سیستم ایمنی را سرکوب می کنند. در صورت شکست درمان با یک آمینوسالیسیلات ممکن است به استفاده از یک تنظیم کننده سیستم ایمنی نیاز باشد.
بیولوژیک ها: این پادتن ها بخش های خاصی از سیستم ایمنی را هدف قرار می دهند. از این روش برای افرادی که علائم بیماری به درمان های دیگر واکنش نشان نمی دهند، استفاده می شود.
مکمل های غذایی: مکمل ها می توانند به بهبود کم خونی و دیگر کمبودهای تغذیه ای کمک کنند.
آنتی بیوتیک ها: آبسه ها و زخم های عفونی اگر کولیت زخمی دلیل شکل گیری آنها باشد، ممکن است نیازمند یک دوره درمان با آنتی بیوتیک باشند.
عمل جراحی: انجام عمل جراحی ممکن است برای افرادی با کولیت زخمی شدید یا دشوار برای درمان تجویز شود. این می تواند شامل برداشتن قسمتی یا کل روده بزرگ باشد.
تغییرات سبک زندگی نیز ممکن است به فرد در مدیریت بهتر کولیت زخمی کمک کنند. به عنوان مثال، پژوهش ها نشان داده اند که یک رژیم غذایی کم چرب به همراه سبزی های فراوان ممکن است خطر ابتلا به کولیت زخمی را کاهش دهد.
از تغییرات سبک زندگی که ممکن است به مدیریت بهتر علائم کمک کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف مایعات بیشتر، اما پرهیز از نوشابه ها و دیگر نوشیدنی های گازدار
- جایگزینی وعده های غذایی بزرگ با وعده های غذایی کوچک‌تر با تکرر بیشتر
- ردیابی و شناسایی مواد غذایی محرک شعله‌ور شدن بیماری
- محدود کردن مصرف غذاهایی با محتوای فیبر و چربی بالا طی دوره شعله‌ور شدن بیماری