عصرایران؛ عبدالنبی قیم - از آنجايي كه در هفته ها و روزهاى اخير در نتيجه محنت ها، رنج ها و خسارت هاى ناشى از سيل، ويدئوهايي از هوسه هاى مردم عرب شهرها و روستاهاى مختلف در شبكه هاى اجتماعى پخش شده و مورد توجه بسيارى از دوستان غير عرب قرار گرفته و در اين خصوص سؤال هاى متعددى را مطرح كرده اند، نوشته زير جهت آشنايي هر چه بيشتر با "هوسه" ارائه مى گردد.
هوسه عالى ترين تجلى احساسات و عواطف انسان عرب اهوازى است.
قدمت و منشأ هوسه، ريشه در اعماق تاريخ دارد و عمرى به درازى عمر شعر دارد. هوسه به هنگام مواجه و رويارويي با شدائد و سختى هاى روزگار ، به منظور ارتقاء عزم و اراده ، و به هنگام رويارويي با دشمن در ميان نبرد به منظور بالا بردن اعتماد بنفس و تضعيف روحيه دشمن، و همچنين به هنگام پيروزى بر شدائد و سختي هاى روزكار و يا پيروزى بر دشمن خوانده مى شود.
از اين رو در بسيارى از مواقع هوسه پيام آور پيروزى و مبشر غلبه بر خصم است.گاهى وقت ها نيز به هنگام فقدان انسان والامقام و ارزشمندى كه وجود او منشأ خير و بركت بوده، عرب ، هوسه سر مى دهد. در چنين حالتى انسان عرب ، اوج ناراحتى خود را با هوسه بيان مى كند.
از برجسته ترين ويژگى هاى هوسه، شكل جمعى آن است كه به آن زيبايي و جلوه خاصى مى بخشد. هر چه تعداد شركت كنندگان در هوسه بيشتر باشد، شكوه و جلال هوسه و عظمت آن بيشتر مى شود. هوسه بر خلاف بسيارى از انواع هنر و نمايش هاى هنرى ، يك كار انفرادى نيست، بلكه يك كار جمعى است.
هوسه سرا كه يا شاعر است يا استعداد شعر سرايي دارد، در حالى كه با ندايي تك كلمه اى و يا " نخوة" افراد گرداگرد خود را به سكوت و توجه دعوت مى كند، رباعي خود را با صداى بلند و با ريتم خاص بيان مى كند. هوسه سرايي كار هر كس نيست ، هم بايد شاعر و يا داراي قريحه شاعرى باشد و هم بايد بيان او بهترين باشد. در چنين حالتى ،حضار همه سراپا گوش هستند تا اين كه هوسه سرا به مصرع آخر برسد.
جان كلام و چكيده سخن ، در همين مصرع آخرنهفته است .با خواندن مصرع آخر، حضار آن مصرع را نه يك بار بلكه چندين بار بر زبان مى رانند، و در حالى كه پاى بر زمين مى كوبند و اوج احساسات و عواطف خود را به نمايش مى گذارند، در حلقه اى گرداگرد، هوسه سرا ، مصرع مزبور را تكرار مى كنند. تكرار مصرع آخر و پاي كوبي را اصطلاحاً" يزله" مى گويند.
گاهى نيز هوسه سرا به منظور ايجاز و يا عدم ايجاد وقفه در شور و هيجان يزله كنندگان ، و يا در حالتى كه آن ها قصد طى مسافتى را دارند، فقط مصرع آخر را هوسه سرا ، سر مى دهد و يزله كنندگان آن را تكرار مى كنند.
آنچه به هوسه زيبايي و عظمت مى بخشد، هلهله و غريو شادى زنان است كه از يك طرف عزم و اراده يزله كنندگان را دو چندان مى كند و از طرف ديگر، ديگران را به وجد و شوق مى آورد.
هوسه به مصداق اين سخن كه هر چه از دل بر آيد بر دل نشيند، آن چنان حماسى،قهرمانانه و شورانگيز است كه به قول بزرگ تر هاى ما، هر انسان آزاده و شريفى را غيرتى كرده او را از جا مى كند.
برخى هوسه ها آن چنان شيوا، حماسى ، پر معنى و قوى هستند و يزله كنندگان آن چنان موزون و با شور و شوق يزله مى كنند ،كه موى بدن انسان از عظمت آن ها راست مى شود، و اشك شوق در چشمان حلقه مى زند.