قلب اندامی ماهیچه ای و توانمند است که در طول زندگی انسان وظیفه ارسال خون به بخش های مختلف بدن را بر عهده دارد. خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز بدن است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ریدرز دایجست"، سبک زندگی انسان تاثیر چشمگیری بر سلامت قلب دارد، اما در نهایت زمانی فرا می رسد که ضربان این اندام کلیدی متوقف می شود.
ایست قلبی ناگهانی اصطلاحی پزشکی است که در زمان توقف فعالیت قلب به کار برده می شود. همان گونه از نام آن مشخص است، این شرایط بدون هیچ هشداری و به صورت ناگهانی رخ می دهد. دلایل مختلفی، از جمله ریتم های قلبی نامنظم و/یا ناهنجاری های ژنتیکی، برای ایست قلبی ناگهانی وجود دارند. این شرایط می تواند به مرگ ناگهانی منجر شود، اما همواره این گونه نیست.
یک حمله قلبی ممکن است پیش یا پیرو ایست قلبی ناگهانی رخ دهد، اما این دو، شرایطی مشابه نیستند. به گفته انجمن قلب آمریکا، یک حمله قلبی به واسطه مشکلی در گردش خون - یک انسداد در جریان خون به سمت قلب - شکل می گیرد و در شرایطی که بخش محروم از خون در قلب می میرد، اما قلب همچنان می تواند به تپش خود ادامه دهد. در ایست قلبی ناگهانی، مشکل یک اختلال الکتریکی است که ضربان قلب نرمال را مختل و متوقف می کند.
گره ای سینوسی که در حفره بالا سمت راست قلب قرار دارد، گروهی تخصصی از سلول هاست که تکانه های الکتریکی در قلب تولید می کنند. این مجموعه از سلول ها به عنوان ضربان‌ساز طبیعی قلب عمل می کنند. زمانی که این سلول ها عملکرد درست خود را ارائه نمی دهند، با آریتمی (ریتم غیرطبیعی) قلب مواجه می شوید. در این شرایط، اختلالی در ریتم قلب وجود دارد که وظیفه پمپاژ خون و حفظ گردش خون را مختل می کند.
فیبریلاسیون بطنی، شایع‌ترین و بالقوه مرگبارترین نوع آریتمی است که شامل ریتمی سریع و آشفته است و طی آن حفره های پایینی قلب دچار لرزش شده و گردش خون متوقف می شود.
جدا از فیبریلاسیون بطنی، از ریتم های غیرطبیعی دیگر که می توانند موجب توقف پمپاژ خون توسط قلب شوند می توان به تندتپشی بطنی اشاره کرد که به واسطه ضربان قلب سریع (بیش از 100 تپش در دقیقه) تعریف می شود و با فعالیت حفره های بالایی قلب هماهنگی ندارد. کندتپشی قلب نیز به ضربان کمتر از 60 تپش در دقیقه گفته می شود.
گاهی اوقات قلب پمپاژ خون را متوقف می کند و هیچ علامتی وجود ندارد. اما برخی دیگر پیش از غش کردن ممکن است سرگیجه، خستگی، سرما یا ضعف را تجربه کنند. اطرافیان فرد ممکن است شاهد چرخش چشم های وی به سمت بالا و/یا یک تشنج باشند. قلب وظیفه پمپاژ خون به تمام بخش های بدن از جمله مغز را بر عهده دارد و زمانی که مغز خون کافی دریافت نمی کند، فرد می تواند تشنج و از حال رفتن را تجربه کند. نخستین سلول هایی که طی ایست قلبی می میرند، سلول های مغز هستند.
حداقل اگر به سرعت به شرایط فرد رسیدگی شود، ایست قلبی ممکن است با مرگ فرد همراه نباشد. اگر شاهد از حال رفتن فردی دیگر هستید، تلاش کنید وی را به هوش آورید. اگر به هوش نمی اید، نبض وی را کنترل کنید. اگر فرد نبض ندارد، بلافاصله احیای قلبی ریوی را در صورت آشنایی با این روند آغاز کرده و با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. احیای قلبی ریوی خون را در بدن به گردش در می آورد و بهترین شانس فرد برای زنده ماندن است. نود و پنج درصد افرادی که خارج از بیمارستان ایست قلبی را تجربه می کنند، جان خود را از دست می دهند، اما در صورت انجام احیای قلبی ریوی طی چند دقیقه نخست ایست قلبی می تواند شانس فرد برای زنده ماندن را سه برابر افزایش دهد. ایست قلبی می تواند برای بیماران بستری در بیمارستان نیز رخ دهد. نرخ بقا برای این افراد بیشتر است، اما احتمال مرگ هنگام وقوع این شرایط در شب یا آخر هفته ها بیشتر می شود.
دستگاه های الکتروشوک امروزه در امکان مختلف مانند مدرسه ها، فرودگاه ها، هتل ها، رستوران ها، و باشگاه های ورزشی در دسترس هستند و می توانند جان افراد را نجات دهند. دستگاه های الکتروشوک را باید تا حد امکان بلافاصله پس از احیای قلبی ریوی استفاده کرد. زمانی که ریتمی غیرعادی به حالت عادی باز می گردد برای پیشگیری از وقوع مجدد آن به درمان بیشتر نیاز باشد. اگر این اقدامات کارایی نداشتند، ممکن است بیمار به یک دستگاه احیای قلبی ریوی خودکار متصل شده تا به بیمارستان انتقال داده شود و در آنجا نیز بلافاصله از یک دستگاه بای‌پس قلبی ریوی برای نجات وی استفاده می شود. این به نام احیا قلبی ریوی برون بدنی (ECPR) شناخته می شود و به متخصص قلب فرصت یافتن دلایل برگشت پذیر ایست قلبی را می دهد.
آسیستول یک ریتم موجب ایست قلبی است که در آن فعالیت الکتریکی مشهود روی نمایشگر الکتروکاردیوگرام وجود ندارد. فعالیت الکتریکی بدون نبض زمانی رخ می دهد که الکتروکاردیوگرام ریتمی که باید به تولید نبض منجر شود را نشان می دهد، اما نبضی وجود ندارد. اساسا، مرگ قلبی ناگهانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم از آریتمی ناشی می شود. بیماری قلبی می تواند موجب یک حمله قلبی شده که می تواند آریتمی را در پی داشته باشد.