چرا نوک بال‌های هواپیما خمیده است؟ چرا پنجره‌های هواپیما گوشه‌های گردی دارند؟ چرا مسافران همیشه از سمت چپ هواپیما سوار آن می‌شوند؟ این‌ها سؤالاتی هستند که شاید بار‌ها هنگام مسافرت با هواپیما یا دیدن این وسیله‌ی نقلیه‌ی غول پیکر به ذهن تان خطور کرده باشد.
در ادامه به حقایقی جالب درباره‌ی هواپیماها و خلبانی می‌پردازیم که حتماً جواب سؤال هایتان را در میان آن‌ها پیدا خواهید کرد.
۱- چرا گوشه‌های پنجره‌های هواپیما گرد است؟
در اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰، شرکت هواپیما سازی De Havilland، اولین هواپیمای جت مسافربری تجاری دنیا به نام Comet را تولید کرد. اختراع این هواپیما به معنای واقعی یک معجزه محسوب می‌شد. اما یک سال بعد، یک هواپیمای Comet میان آسمان و زمین، متلاشی شد. ظرف چند ماه، دو هواپیمای دیگر هم دچار سانحه شدند.
مهندسان با بررسی تک تک ملخ‌های هواپیما، به علت این مشکل پی بردند: پنجره‌های هواپیما گوشه‌های نوک تیزی داشتند. نکته این است که در اطراف پنجره‌هایی که گوشه‌های نوک تیز دارند فشار بیشتری به وجود می‌آید و این فشار در طول پرواز افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین تصمیم بر این شد که پنجره‌ها را با گوشه‌های گرد بسازند. به لطف این تصمیم، هواپیماها حالا بسیار ایمن‌تر هستند.
۲- چرا نوک بال‌های هواپیما خمیده است؟
در طول پرواز، فشاری که از بالا به بال‌ها وارد می‌شود کمتر از فشار وارده به آن‌ها از سمت پایین است. فشار زیاد زیر بال ها، جریان هوایی که در اطراف نوک بال‌ها وجود دارد را به سمت بالای بال‌ها یعنی جایی که فشار کمتر است، منتقل می‌کند. در گذشته، نوک بال‌ها صاف بود و این جریان هوا، هواپیما را دستخوش تلاطم‌های هوایی شدیدی می‌کرد؛ بنابراین دانشمندان تصمیم گرفتند با خم کردن نوک بال‌ها به سمت بالا، از شدت تلاطم‌ها بکاهند، طول عمر بال‌ها را بیشتر کنند و در مصرف مقدار زیادی سوخت هنگام پرواز صرفه جویی کنند. به لطف این ویژگی است که حالا در هنگام سفر با هواپیما، احساس راحتی بیشتری می‌کنیم.
۳- چرا شکل دماغه‌ی هواپیماها با هم متفاوت است؟
هواپیما‌های نظامی دماغه‌ی نوک تیزی دارند. هر چه دماغه تیزتر باشد، سرعت هواپیما بیشتر می‌شود. اما هر چه طول دماغه بیشتر باشد، این مسأله باعث می‌شود خلبان‌ها نتوانند باند فرود را به درستی ببینند. به همین دلیل است که هواپیما‌های مسافربری دماغه‌ی گردی دارند. اما مهندسان روسی در دهه‌ی ۶۰ میلادی این مشکل را برطرف کردند. آن‌ها سریع‌ترین هواپیمای مسافربری را اختراع کردند که دماغه‌ی آن قابلیت خم شدن داشت. دماغه‌ی این هواپیما هنگام بلند شدن از زمین و فرود، به سمت پایین خم می‌شد و در طول پرواز به حالت اولش یعنی رو به جلو برمی گشت.
۴- چرا هواپیماها سفید رنگ هستند؟
تقریباً همه‌ی هواپیماها به رنگ سفید هستند. این مسأله چند دلیل دارد:
منعکس کردن گرما: اگر هواپیما سفید رنگ باشد، گرمای کمتری را ذخیره می‌کند. این ویژگی شرایط بهتری را برای مسافران فراهم می‌کند و از نظر اقتصادی هم برای خطوط هواپیمایی منفعت بیشتری دارد.
ارزان‌تر بودن رنگ سفید: رنگ سفید از رنگ‌های دیگر بسیار ارزان‌تر است.
جلوگیری از برخورد با پرندگان: پرندگان بازتاب نور از سطوح سفید رنگ را بهتر تشخیص می‌دهند و به همین دلیل است که معمولاً با هواپیماها برخورد نمی‌کنند.
رنگ سفید حتی کوچک‌ترین ترک‌ها و فرورفتگی را آشکار می‌کند: در صورت بروز حادثه، جزئیات در رنگ سفید به راحتی قابل تشخیص هستند و راحت‌تر می‌توان متوجه صدمات هواپیما شد.
۵- چرا در خروجی همیشه سمت چپ هواپیما است؟
نه همه‌ی هواپیماها، اما در بیشتر آن ها، ورودی اصلی مسافران در سمت چپ هواپیما قرار دارد. سه تئوری در توضیح این مسأله مطرح شده:
تئوری اول: ورودی سمت راست برای انتقال بار‌ها و چمدان‌ها است (اتاق‌های بار هم در سمت راست هواپیما قرار دارند)؛ بنابراین ورودی سمت راست برای مسافران ایمن نیست.
تئوری دوم: بعضی می‌گویند این یک سنت قدیمی است: پلکان متحرک کشتی‌ها همیشه در سمت چپ قرار می‌گرفت.
تئوری سوم: در گذشته کاپیتان‌های هواپیماها در سمت چپ می‌نشستند. محل قرارگیری ورودی مسافران به آن‌ها اجازه می‌داد که هواپیما را با توجه به قسمت مسافران بهتر پارک کنند.
۶- چرا بعضی از هواپیماها شکل عجیب و غریبی دارند؟
شاید تا به حال در مورد هواپیمای پنهان کار شنیده باشید. شکل عجیب و غریب این هواپیما به این خاطر است که فرم آن باعث می‌شود در رادارها، سونار‌ها (ردیاب‌های آوایی)، ابزار‌های مجهز به مادون قرمز و دیگر شیوه‌های ردیابی، کمتر قابل رؤیت باشد. به علاوه، شکل خاص این هواپیما باعث می‌شود فضای بیشتری برای حمل بار وجود داشته باشد و سوخت کمتری مصرف شود.
فرم هواپیمای پنهان کار از پرندگان الهام گرفته شده. پرندگان شکارچی از این حالت برای بیشتر کردن برد پروازی خود استفاده می‌کنند تا کمتر قابل رؤیت باشند. این هواپیماها بسیار گران قیمت هستند و به همین دلیل در هوانوردی غیر نظامی از آن‌ها استفاده نمی‌شود.
۷- چه چیزی باعث می‌شود فضای داخلی هواپیماها بزرگ به نظر برسد؟
طراحان از ترفند‌های متعددی استفاده می‌کنند تا فضای داخلی هواپیماها بزرگ‌تر از آنچه که در واقعیت هست به نظر برسد. مثلاً دیواره‌ی هواپیماها فرم خاصی دارد که نور را به درستی بازتاب می‌دهد. نورپردازی‌های میان سقف هواپیما و قفسه‌های بالای صندلی‌ها باعث می‌شود سقف بلندتر دیده شود. به لطف این ترفندها، سفر با هواپیما برای کسانی که ترس از فضای بسته دارند راحت‌تر می‌شود.
۸- چرا خلبان‌ها ریش نمی‌گذارند؟
بعضی از خطوط هوایی به خلبان‌ها اجازه‌ی ریش گذاشتن نمی‌دهند. نکته این است که موی صورت باعث می‌شود ماسک اکسیژن به طور کامل و صحیح روی صورت خلبان قرار نگیرد و به همین دلیل به درستی عمل نکند. در مواقع اضطراری، خلبان‌ها برای آنکه بتوانند جان مسافران را نجات دهند باید هوشیار بمانند، امری که بدون ماسک اکسیژن ممکن نیست.