احمد شهباز بیگی*
اهمیت بیمه های دریایی بر کسی پوشیده نیست. منشا اصلی تجارت جهانی ، تجارت دریایی است و تجارت دریایی بدون بیمه امکان پذیر نیست.
بازار بیمه های دریایی تحت تاثیر تجارت بین المللی قرار دارد. رشد حق بیمه کشتیرانی در دهه گذشته دو برابر شده و این در شرایطی است که کل صنعت بیمه رشد سالانه کمتر از 2% داشته است. بدین ترتیب ، اهمیت و نقش بیمه های کشتیرانی بیش از پیش مشخص می شود. همچنین این رشد تداوم خواهد داشت و برآوردهای جهانی افزایش سالانه 4 تا 5 درصدی حق بیمه ها طی یک دهه آتی است که حکایت از رشد قوی و مناسب در مقایسه با رشد اقتصادی جهانی دارد.
این بازار علاوه بر گسترش حجم ، شاهد ظهور هاب های جدید است. در حالی که برای قرن ها لندن پایگاه این بیمه نامه ها است و لویدز سهم بازار بیش از 20% دارد ، اما شاهد گسترش این بازار در سنگاپور و امارات متحده عربی هستیم. موضوعی که می تواند به عنوان یک فرصت برای توسعه همکاری ها و حتی جذب حق بیمه محسوب شود. از سوی دیگر ، به دلیل افزایش ایمنی حمل و نقل و موارد HSE شاهد کاهش خسارات بزرگ هستیم که جذابیت این صنعت را دو چندان می سازد. با این حال ، پیچیدگی سیستم ها و اتکا به سیستم های نرم افزاری ، ریسک های جدیدی را ایجاد می نماید.
بازار بیمه های دریایی پیچیدگی های قابل توجهی دارند ، از جمله می توان به بازیگران بازار اشاره کرد. برخلاف عمده بیمه نامه ها که فروش های عادی و شخصی دارد ، در بیمه های کشتیرانی ، فروش به صورت عمده و قراردادهای بلندمدت است. با این حال ، با توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و تقویت سرمایه و قدرت مالی شرکت های بیمه محلی ، شاهد تغییر روند هستیم . اکنون ریسک های حمل و نقل دریایی توسط بیمه گران کشورهای دیگر نیز پذیرفته می شود و توان پذیرش ریسک در این حوزه بالا رفته است. از سوی دیگر ، به دلایل تحولات تکنولوژیکی ، شاهد افزایش ایمنی و کاهش خسارات و به تبع آن کاهش نرخ حق بیمه بوده ایم.
با این حال ، بیمه گری در این حوزه نیازمند زنجیره متنوعی از کشتی است که بتواند ریسک متوازنی را پوشش داده و محاسبات اکچوئری ایجاد گردد. همچنین شرکت های کشتیرانی ایران از جمله کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفت کش در میان بزرگترین شرکت های حمل و نقل دریایی جهان جای دارند. در این راستا ، تمرکز عملیات در یک شرکت بیمه ایرانی و همچنین حضور در زنجیره اتکایی با بهره گیری از اتکائی دولتی ضروری است. به نظر می رسد به منظور تضمین عملیات اتکائی بایستی توافقات دو جانبه با کشورهای مقصد حمل و نقل ایجاد شود و تضامین پایه از سوی دولت ایجاد شود.
* کارشناس اقتصاد حمل و نقل دریایی