عصر ایران؛ مصطفی داننده- دهه اول محرم به پایان رسید. مراسم تاسوعا و عاشوار هم زمان در تمام شهرها و روستاهای ایران برگزار شد. نکته مهم در این مراسم این بود که همه سعی کردند مراسم عزای حسین بن علی (ع) را با سنت‌های خود برگزار کنند. شاید بتوان گفت مراسم تاسوعا و عاشورا از معدود آیین‌هایی است که بر اساس سنت‌ها در حال اجراست.
بسیاری از شهرهای ایران سال‌هاست شبیه هم شده‌اند. بسیاری از مراسم سنتی فرهنگ‌های مختلف تحت تاثیر، تهران قرار گرفته‌اند و به اصطلاح تهرانی شده‌اند.
عروسی‌ها، ختم‌ها، مراسم ملی و ... دچار تهرانیزه شدن، شده‌اند. تلویزیون در این میان نقش بسزایی در همسان سازی فرهنگی در ایران داشته است. پخش سریال‌ها و برنامه‌هایی که محور آن تهران و فرهنگ پایتخت بود باعث شد تا مردم بسیاری از شهرهای ایران تحت تاثیر این فرهنگ قرار بگیرند و سعی کنند از آن پیروی کنند.
این که بسیاری از جوانان شهرهای مختلف ایران تلاش میکنند فارسی تهرانی صحبت کنند به خوبی خود بیانگر این معناست.
در این میان اما مراسم محرم دچار سبک تهران نشده است. با اینکه بسیاری از مداحان معروف در تهران هستند و شیوه خاص عزاداری خاص خود را دارند اما مردم استان‌های مختلف ایران سعی کردند فرهنگ خود را در محرم حفظ کنند.
امروز ما شاهد سبک‌های مختلف عزاداری از یزد، خوزستان تا رشت و زنجان هستیم. سبک‌هایی که اتفاقا از سوی جوانان نیز مورد استقبال واقع شده و با جان و دل آن را انجام می‌دهند.
جامعه شناسان باید این سوال را پاسخ بدهند که چرا مراسم تاسوعا و عاشورا در ایران دچار فرهنگ تهران نشده است و مردم استان‌های مختلف ایران سعی میکنند بر اساس آیین سنتی خود مراسم عزاداری پسر پیامبر اسلام را برگزار کنند.
نباید اجازه داد خرده فرهنگ‌های مختلفی که در گوشه کنار ایران قرار دارند به همین راحتی به فراموشی سپرده شوند. ایران از معدود کشورهایی در جهان است که فرهنگ‌های مختلف دارد. از کرد، بلوچ، عرب بگیر تا ترک، شمالی و خراسانی.
استفاده از زبان‌های محلی در مدارس یا پوشیدن لباس‌های محلی در سطح شهر و حمایت مسؤولان از این کار می‌تواند کمک فراوانی به حفظ سنت‌های مختلف ایران کند.
یادمان نرود مراسم سنتی تاسوعا و عاشورا در نقاط مختلف ایران به صورت گسترده توسط تلویزیون پوشش داده می‌شود شاید همین معنا باعث شده است مردم تلاش کنند تا این فرهنگ مذهبی را حفظ کنند. چه خوب می‌شود که دیگر سنت‌های مردم ایران توسط تلویزیون و دیگر رسانه‌ها پوشش داده شود و مردم ایران با آنها آشنا شوند.
امروز بسیاری از مردم می‌دانند که در روز قبل از تاسوعا، مردم زنجان به خیابان‌ها می‌آیند تا روز عباس را برگزار کنند یا می‌دانند لرهای خرم آباد در روز عاشورا تمام بدن خود را گل می‌مالند. این یعنی این فرهنگ به خوبی معرفی شده است؛ پس باید تلاش کنیم فرهنگ‌های مختلف ایران از ملی و مذهبی معرفی و حفظ شود.
لرها واسه قهرمانانشون و حماسه سازانشون اینگونه عزاداری میکنن. خاک پاک رو الک میکنن و گل درست میکنن و به سر و سینه خودشون میمالن و تا ظهر پاک نمیکنن.
واسه حسین هم اینگونه عزاداری میکنن چون حسین رو قهرمان و حماسه ساز خودشون میدونن.
ترک ها یه کلمه دارن به اسم خاک بر سر نمیدونم شاید بقیه هم داشته باشن. بعید میدونم که ریشه این حرکت لر ها از فرهنگ ها دیگه گرفته نشده باشه. اینکه کدومشون قدیمی تره نمیدونم.
توی سریال شهرزاد هم اگه دقت کرده باشی وقتی پدر شهرزاد فوت میکنه و میخواد پیام مرگ پدر رو به خانوادش بده میره خونه و کنار باغچه میشینه و خاک میریزه سر خودش.
یعنی پدرمون فوت کرد. خاک برسر شدیم.
خاک بر سر شدن به معنی بی پدر شدن. بی سرپرست شدن بی صاحب شدنه.
هر کدوم از این فرهنگ ها یه دنیا حرف داره حالا شاید واسه ما خوشایند نباشه یا کثیف به نظر برسه ولی خوب اینگونه هست مراسمشون.
به عنوان یک تهرانی از تهران دفاع میکنم