فنلاند به دلیل اصلاحات متعدد در نظام آموزشی، شناخته شده است. این کشور با بهره گیری از رویه های معقول و محیط های آموزشی جامع که هدف برابری آموزشی را جایگزین شناسایی برترین ها می کنند، نظامی آموزشی برقرار کرده که به عنوان یکی از کارآمدترین ها تلقی می شود.
به گزارش ایرنا، عوامل مختلفی در دستاوردهای نظام آموزشی فنلاند نقش دارند که حاصل تجربه، آموزش و اصلاحات متعدد است. بررسی ها نشان می دهد که 10 عامل مهم موجب پیشی گرفتن نظام آموزشی این کشور از سایر کشورها و موفقیت آن در دستیابی به اهداف شده است.
1- استفاده نکردن از آزمون های استاندارد
فنلاند از آزمون های استاندارد استفاده نمی کند. تنها استثنای این رویه آزمونی موسوم به National Matriculation Exam است که یک آزمون داوطلبانه در دوره دبیرستان محسوب می شود. آزمون های استاندارد که گاهی به صورت آزمون های چهار گزینه ای نیز برگزار می شوند، امتحاناتی هستند که در آنها تمام داوطلبان در شرایط یکسان برای پاسخگویی به سوالات قرار می گیرند و تقریبا همه چیز از قبل مهیا است. تمام دانش آموزان فنلاندی بر اساس یک سیستم نمره دهی اختصاصی سنجیده می شوند که توسط معلم آن ها تدوین شده است.
2- عدم پاسخگویی معلم ها
در فنلاند تمام معلم ها باید مدرک کارشناسی ارشد در رشته مربوطه داشته باشند تا بتوانند به عنوان معلم مشغول به کار شوند. دوره های تربیت معلم یکی از سخت ترین و دقیق ترین دوره های آموزشی در کشور محسوب می شوند. همچنین هیچ سیستمی در فنلاند برای ارزیابی عملکرد معلم ها وجود ندارد. در واقع به زعم مسئولین بلندپایه آموزش در این کشور، پاسخگویی زمانی لازم است که احساس مسئولیت کمرنگ می شوند و نظام آموزشی فنلاند مانع این امر است.
3- تاکید بر همکاری به جای رقابت
در فنلاند فهرست برترین مدارس وجود ندارد و محیط آموزشی این کشور جای رقابت نیست، بلکه در آن همکاری رواج دارد.
4- اولویت داشتن اصول
سال ها قبل نظام آموزشی فنلاند نیازمند اصلاحات ساختاری بود. برنامه ای که برای این منظور تدوین شد، شامل بازگشت به اصول بود. هدف این اصلاحات دستیابی به نمرات عالی یا بالابردن سطح نمرات نبود، بلکه ایجاد محیط و امکانات آموزشی برابر برای همه بود. از دهه 1980 میلادی اصول زیر در نظام آموزشی فنلاند جایگاه ویژه ای یافت:
- آموزش، ابزاری برای تعدیل نابرابری اجتماعی است
- تهیه غذای رایگان برای تمام دانش آموزان
- تسهیل دسترسی دانش آموزان به خدمات پزشکی
- ارائه مشاوره فیزیولوژیکی
- راهنمایی اختصاصی فردی
کار فردی در یک محیط عمومی عادلانه، روش آموزش فنلاندی ها است.
5- شروع مدرسه در سن بالاتر
فنلاندی ها در مقایسه با بسیاری از کشورهای صنعتی دیرتر به مدرسه می روند. سن شروع مدرسه در این کشور 7 سالگی است. دوره آموزش اجباری در این کشور 9 سال است و پس از کلاس نهم یا 16 سالگی، ادامه تحصیل به تصمیم شخصی نوجوانان بستگی دارد.
6- ارائه پیشنهادات شغلی به جای رفتن به دانشگاه
در فنلاند پس از دوره دبیرستان یک دوره آموزشی سه ساله وجود دارد که دانش آموزان را برای رفتن به دانشگاه آماده می کند. اما دانش آموزانی که مایل به ادامه تحصیل در دانشگاه نیستند، می توانند وارد یک دوره سه ساله حرفه ای شوند که آن ها را برای مشاغل مختلف آماده می کند.
7- خواب بیشتر
بر اساس تحقیقات اخیر، زود بیدار شدن برای سلامت دانش آموزان مضر است. به همین علت دانش آموزان فنلاندی اولین کلاس درس را حدود ساعت 9 تا 9:45 صبح آغاز می کنند و بین ساعت 2 تا 2:45 بعد از ظهر مدارس این کشور تعطیل می شوند. ساعات تدریس مدارس طولانی تر و مدت زمان استراحت بین کلاس ها نیز بیشتر است.
8- تدریس توسط یک معلم
تعداد معلم ها و دانش آموزان در فنلاند کمتر از سایر کشورها است. معمولا دانش آموزان فنلاندی حدود شش سال تحصیلی را با یک معلم سپری می کنند. در این دوران معلم جایگاه یک مربی همراه یا یکی از اعضای خانواده را به دست می آورد. بدین ترتیب اعتماد دوجانبه و پیوندی برقرار می شود که بر اساس آن هردو طرف یکدیگر را به خوبی می شناسند و به هم احترام می گذارند.
9- فضای آرام تر
در مدارس فنلاند استرس کمتری وجود دارد، گروه بندی های غیرضروری حذف شده است و دانش آموزان توجه بیشتری از مسئولین مدرسه دریافت می کنند. دانش آموزان زمان های مختلفی را برای خوردن، فعالیت های خلاقانه و آرامش در اختیار دارند. در طول روز بازه های زمانی 15 تا 20 دقیقه ای برای بلند شدن، نرمش و هواخوری دانش آموزان پیش بینی شده است. برای معلم ها نیز اتاق هایی در نظر گرفته شده است تا در آن استراحت کنند و با سایرین روابط اجتماعی داشته باشند.
10- کاهش تکالیف و فعالیت های خارج از مدرسه
میزان تکالیف و فعالیت های خارج از مدرسه در فنلاند از هر جای دیگر جهان کمتر است. دانش آموزان این کشور هرشب تنها نیم ساعت را صرف انجام امور مربوط به مدرسه می کنند. این دانش آموزان تمام دانش لازم را بدون نیاز به تحمل استرس ناشی از تلاش برای بهترین بودن، در محیط مدرسه می آموزند و بدون نگرانی درباره نمرات می توانند به عنوان یک انسان آموزش ببینند و رشد کنند.