مجری طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌های زیر زمینی کشور گفت: در کشور 320 هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که امسال تاکنون 10 هزار حلقه از آنان پلمب شده و برای پلمب مابقی آنان برنامه‌هایی در نظر گرفته شده اما باید اعتبارات به حد کافی باشد.
به گزارش ایسنا، «عبدالله فاضلی»، اظهار کرد: ایجاد فروچاله در زمین حاصل پیامدهای طبیعی یا دخالت‌های انسان است.
وی با بیان این‌که بیشتر فروچاله‌ها در سطح دشت‌ها اتفاق افتاده است، افزود: فرو نشست زمین بر اثر بهره‌برداری بیش از حد از منابع آب زیر زمینی، پائین رفتن سطح آب و افت سطح آب‌های زیر زمینی در داخل آبخوان‌ها اتفاق می‌افتد و در واقع خالی شدن فضای تشکیل‌دهنده میان ذرات آبرفت از آب است که موجب می‌شود فشار بین منفذی برداشته شود و ذرات متراکم شده و فرو نشست رخ دهد.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌های زیر زمینی کشور تصریح کرد: اگر آبرفت‌ها روی سفره‌های کاستی (سفره‌های متشکل از سنگ آهک) قرار گرفته باشند و اُپرات آهکی زیر سفره‌های آهکی خالی شوند فروچاله ایجاد می‌شود.
فاضلی خاطرنشان کرد: در حالت عادی اگر سفره‌ها آبرفتی با افت سطح آب زیرزمینی ممتد و بیش از حد مواجه شوند سطح زمین فرونشست پیدا می‌کند که پیامد آن فشرده شدن آبخوان و تراکم آن است که اجازه نمیدهد آب‌های نفوذی ناشی از بارندگی داخل سفره نفوذ کنند و بیشتر به روان آب‌های سطحی تبدیل شده و از دسترس خارج می‌شوند.
وی ظهور شکاف در سطح دشت و زمین‌های کشاورزی که بسته به میزان فرونشست ممکن است شکاف عمیق تا ده‌ها متر عمق و چند کیلومتر طول داشته باشد، مختل شدن سیستم‌های آبیاری و خسارت به خطوط انتقال آب و لوله را برخی از پیامدهای فرونشست زمین دانست.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌های زیر زمینی کشور خاطرنشان کرد: ایجاد فرونشست به زیرساخت خسارت وارد می‌کند و ممکن است شکاف‌هایی زیر اتوبان‌ها، جاده‌ها و ساختمان‌های بزرگ رخ دهد همانند شهر دامنه در اصفهان که اکثر منازل ترک‌های بزرگ در دیواره آنان صورت گرفته است و منازل تخریب شدند.
فاضلی افزود: در برخی دشت‌های استان همانند دشت خانمیرزا از شهرستان لردگان فرو نشست رخ داده و لوله‌زایی نیز صورت گرفته است به نحوی که لوله چاه‌های به دلیل فرو نشست زمین، از زمین بیرون آمده است.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی کشور تخریب چاه‌ها و کاهش آبدهی آنان را نیز از پیامدهای فرو نشست زمین برشمرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر در چهارمحال و بختیاری فروچاله وجود ندارد اما اکثر دشت‌ها اعم از دشت‌های خانمیرزا لردگان، شهرکرد، بروجن با فرونشست مواجه هستند.
عضو هیئت مدیره شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: در بسیاری از نقاط کشور نیز پدیده فرونشست رخ داده و سازمان زمین شناسی در حال سنجش است که چه تعداد از دشت‌های کشور با این پدیده روبرو شدند.
وی خاطرنشان کرد: با خشکسالی بهره‌برداری از سفره‌های آب زیرزمینی بیشتر می‌شود و سطح آب پایین می‌رود و همین امر پدیده فرونشست را تشدید می‌کند.
فاضلی اظهار کرد: هرچه بیشتر از سفره‌های آب زیر زمینی برداشت شود، حجم مخزن آن‌ها کاهش می‌یابد و املاح آن بیشتر و کیفیت آب آن بدتر خواهد شد.
وی گفت: هر زمان تالاب و آب‌های سطحی کاهش پیدا کرد، رطوبت از ذرات تشکیل دهنده سطح زمین گرفته می‌شود و در نهایت ریزگرد ایجاد می‌شود که این اتفاق در مرغ شهر شهرکرد و دشت‌های جمال و جوانمردی لردگان رخ داده است و تبدیل به یک کانون ریز گرد شدند.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی کشور تصریح کرد: تمام دشت‌های در حال بهره‌برداری در چهارمحال و بختیاری دارای افت سطح آب زیر زمینی هستند و به طور قطع با فرونشست‌هایی که در حال رخ دادن است، دشت شهرکرد با تهدید روبرو است.
فاضلی با بیان این‌که فروچاله در جایی رخ می‌دهد که آبرفت زیر سفره‌های آهکی همانند دشت کبودر آهنگ همدان قرار گرفته باشد، ادامه داد: در چهارمحال و بختیاری تهدید فروچاله وجود ندارد اما سطح دشت‌ها در حال پائین رفتن است.
وی افزود: بهره‌برداری از آب‌های زیر زمینی عامل ایجاد فرو چاله و فرو نشست است که بخشی از این بهره‌برداری غیرمجاز است که موجب تشدید افت آب‌های زیر زمینی می‌شود و این در حالی است که به اندازه توان سفره‌های آب زیر زمینی اجازه برداشت داده شده که برخی از افراد بیش از مجوز خود برداشت می‌کنند و با حفر چاه غیرمجاز سطح آب پایین می‌رود.
فاضلی یادآور شد: در کشور 320 هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که امسال تاکنون 10 هزار حلقه از آنان پلمب شده و برای پلمب مابقی آنان برنامه‌هایی در نظر گرفته شده اما باید اعتبارات به حد کافی باشد.