بخش داخلی بینی، گلو و دستگاه گوارش با مخاط پوشش داده شده است که از خشک شدن بافت زیرین خود پیشگیری می کند. همچنین، مخاط یکی از ابزارهای دفاعی انسان در برابر عوامل بیماری‌زا و آلاینده هاست.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ریدرز دایجست"، مخاط با به دام انداختن باکتری ها و ذرات ناخواسته دیگر، به ویژه در مسیرهای هوایی حساس، از سلامت ما محافظت می کند. در همین راستا، رنگ و بافت مخاط می تواند سرنخ هایی درباره سلامت کلی ما ارائه کند.
رنگ سیاه یا خاکستری مخاط احتمالا به واسطه فرو بردن ذراتی با رنگ تیره مانند دود ناشی از آتش یا خروجی اگزوز شکل گرفته است. افراد سیگاری نیز می توانند به واسطه استنشاق قیر و دیگر محصولات جانبی سمی سیگار با مخاط تیره مواجه شوند. اگر سیگار نمی کشید، مخاط سیاه می تواند به معنای یک عفونت قارچی جدی، به ویژه در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف باشد.
این شرایط می تواند به واسطه کم آبی بدن شکل گرفته باشد. کم آبی بدن می تواند موجب غلیظ شدن مخاط و پوشش گلو با آن شود که احساس چسبندگی و خشکی را در این بخش از بدن ایجاد می کند. با مصرف آب به میزان کافی مخاط باید بار دیگر رقیق شود.
این شرایط می تواند به سینه پهلو، عفونت سینوس یا گلو، یا دیگر عفونت های دستگاه تنفسی و تلاش سخت سیستم ایمنی برای مقابله با آنها اشاره داشته باشد. رنگ سبز مخاط از فعالیت چشمگیر گلبول های سفید در مبارزه با عفونت سرچشمه می گیرد. احتمالا علائم دیگری مانند سرفه یا گرفتگی بینی را نیز در این شرایط تجربه خواهید کرد.
این شرایط به خونریزی اشاره دارد. بافت بینی می تواند به واسطه خشکی، ضربه، یا برخی محرک های دیگر پاره شود. رنگ صورتی به طور معمول به خون قدیمی‌تر اشاره دارد، در شرایطی که رنگ قرمز روشن نشانه ای از خونریزی فعال است. اگر به صورت مداوم خون در مخاط مشاهده می کنید یا با سرفه های خونی مواجه هستید، باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.
غلظت و قوام متوسط مخاط (نه بیش از حد رقیق و نه بیش از حد غلیظ) شرایطی عادی در نظر گرفته می شود. ورود مخاط به پشت گلو یا ریزش از بینی می تواند نشانه ای از آلرژی ها باشد، به عنوان مثال، در نتیجه استنشاق گرد و غبار، یا اگر با سردرد یا صورت درد همراه است می تواند نشانه ای از سینوزیت باشد.
این شرایط می تواند نشانه ابتلا به بیماری باشد. در این حالت احتمالا با احساس گرفتگی بینی مواجه هستید و بیشتر از حالت عادی فین می کنید. سیستم ایمنی بدن ما برای مبارزه با عفونت گلبول های سفید بیشتری تولید می کند که سفید و غلیظ شدن مخاط را به همراه دارد. زمانی که بیمار هستید بافت بینی متورم و ملتهب می شود که جریان مخاط را کند کرده و موجب احساس گرفتگی می شود.
شرایطی بسیار نادر به نام نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) می تواند در پس بروز این حالت قرار داشته باشد. این شرایط به واسطه نشت مایع نخاعی از حفره ای در استخوان جمجمه و ورود به بینی یا گوش رخ می دهد. اگر مخاط مزه ای شور دارد و همانند آب جاری است، اغلب با یک واکنش آلرژیک یا آلرژی های فصلی اشتباه گرفته می شود، اما در حقیقت با نشت مایع اطراف مغز مواجه هستید. نیازی نیست دچار هراس شوید. در شرایطی که نشت مایع مغزی نخاعی می تواند خود به خود رخ دهد، اما به طور معمول در نتیجه یک آسیب یا عمل جراحی شکل می گیرد.
این شرایط می تواند نشانه ای از ابتلا به عفونت باشد. بوی نامطبوع مخاط به احتمال زیاد نشانه ای از یک عفونت سینوسی یا یک عفونت قسمت بالایی دستگاه تنفسی است. همچنین، اگر مخاط بد بو با درد در ناحیه گونه همراه است، این می تواند نشانه ای از عفونت دندان باشد که به سینوس گونه گسترش یافته است.