حسین مرمضی رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی دشت آزادگان در رابطه با آتش‌سوزی پیش‌آمده در تالاب هورالعظیم و خسارات آن، گفت: طبق اعلام محیط زیست، از یک هفته پیش بیش از ۱۸۰۰ هکتار از آن بخش تالاب هورالعظیم که در داخل خاک ایران واقع شده، دچار آتش‌سوزی شد. ولی به اعتقاد ما، این میزان بیش از ۳۰۰۰ هکتار است.
به گزارش ایلنا وی با اشاره به میزان تلفات و خسارات وارده به اقتصاد منطقه گفت: در این آتش‌سوزی، حداقل ۲۰ گاومیش سوختند و تلف شدند. با توجه به اینکه آتش‌سوزی کنترل نشده، آمار تلفات و خسارات روز به روز در حال افزایش است.
صنعت پرورش گاومیش؛ اصلی‌ترین مسیر درآمدزایی مردم دشت آزادگان
مرمضی با یادآوری تاثیرات سدسازی‌ها و پروژه‌های انتقال آب به استان‌های دیگر که طی سال‌های اخیر اجرا شده، اظهار داشت: در دشت آزادگان در فقدان صنایع مختلف، کشاورزی و دامپروری عمده‌ترین مسیر درآمدزایی ساکنان است. صنعت پرورش گاومیش رونق خوبی داشته و دارد. اما انتقال غیرکارشناسی آب، موجب شده که صنعت دامپروری به‌شدت تحت‌الشعاع قرار گیرد.
وی ادامه داد: گاومیش ذاتا به آب بسیار زیادی نیاز دارد. در گرمای طاقت‌فرسای بیش از ۵۰ درجه خوزستان، مردم گاومیش‌ها را به‌سمت تالاب می‌فرستند چراکه علاوه بر آب، به‌خاطر وجود نیزارها، وضعیت آبی مناسب‌تری در آنجا حاکم است. البته این مساله در سابق بوده است. اکنون با توجه به کم‌آبی شدید و محصور شدن آب در محدوده کوچک تالاب هورالعظیم، فضای آبی در دسترس گاومیش‌ها بسیار کم شده است و اکنون تمام گاومیش‌ها به آنجا می‌روند. کاهش آب هورالعظیم موجب به هم ریختن اکوسیستم منطقه هم شده و بسیاری از پرندگان بومی این منطقه نیز اکنون در معرض خطر انقراض قرار دارند.
محدودیت‌های مرزبانی، موجب غیرقابل کنترل‌شدن رفت‌و‌آمد گاومیش‌ها به تالاب شده است
مرمضی گفت: سابقا آب هورالعظیم به‌قدری بود که تا پای روستاها می‌رسید. اما اکنون آب بسیار عقب‌نشینی کرده و فاصله چندین کیلومتری بین روستاها و تالاب ایجاد شده است. متاسفانه، نقاط فی‌مابین روستاها و تالاب، به‌بهانه مبارزه با قاچاق، از سوی مرزبانی به‌عنوان منطقه ممنوعه اعلام شده‌اند. این ممنوعیت برای دامداران مشکل‌زا شده است. آنها حق رفت‌و‌آمد و گذار از آن محدوده را ندارند در حالی که، دامهایشان می‌توانند بروند. به‌دلیل وجود نی‌های بلند در محدوده تالاب، وقتی گاومیش‌ها به پشت نیزارها می‌روند، در تیررس دید دامداران قرار ندارند و معمولا بین چند روز تا یک‌ماه در آنجا می‌مانند. این مساله موجب شده رفت‌و‌آمد گاومیش‌ها غیرقابل کنترل شود.
وی در ادامه گفت: زمانی که آتش‌سوزی شد، کسی از مردم کنار گاومیش‌ها نبود که بتواند آنها را به موقع از آب و آتش رهایی دهد. این شد که بیست راس گاومیش در آتش سوختند و تلف شدند و تعدادی دیگر نیز دچار سوختگی‌های شدید شدند.
مسئولان اقدامی برای پیشگیری از خسارات آتش‌سوزی نکردند
وی افزود: آتش‌سوزی گرچه ناگهانی رخ داد اما تا سه-چهار روز در عراق جریان داشت و مسئولان مربوطه در ایران، می‌توانستند تمهیداتی برای مقابله با آن بیندیشند و حداقل به دامداران اعلان خطر کنند تا آنها هم بروند گاومیش‌هایشان را از آب و آتش نجات دهند. اما اقدامی از سوی آنان صورت نگرفت و منجر به چنین فاجعه‌ای شد. در واقع، ضعف مدیریتی حاکم در سیستم، تاثیرات این اتفاق را مضاعف کرده است.
وضعیت بحرانی معیشتی و شغلی دامداران
رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی دشت آزادگان سپس به مشکلات دامداران پرداخت و گفت: طی سال‌های اخیر، بسیاری از دامداران مجبور شدند دامهایشان را بفروشند. بسیاری گاومیش‌ها را به‌خاطر گوشت‌شان به دامداری‌ها فروختند در حالی که، گاومیش‌ها دام‌های گوشتی نیستند. کمبود علوفه، ممنوعیت تردد در هورالعظیم، بالا بودن ای.سی. و سموم آب به‌خاطر استفاده‌ای که برای نیشکر می‌شود آسیب‌های زیادی را برای پرورش‌دهندگان گاومیش داشته است. دامداران معمولا اجازه نمی‌دهند گاومیش‌ها این آب‌های مسموم را بیاشامند چراکه در صورت مصرف، کیفیت شیرشان پایین می‌آید.
تاکنون خسارتی به دامداران داده نشده است
مرمضی درباره وضعیت کنونی دامداران خسارت دیده گفت: تاکنون هیچ خسارتی به دامداران پرداخت نشده است. ما بارها گفته‌ایم که می‌بایستی ستاد بحران تشکیل شود و تمهیداتی مناسب برای دامداران خسارت‌دیده چیده شود.
رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی دشت آزادگان با بیان اینکه قیمت هر گاومیش در حدود ۲۰ میلیون تومان می‌باشد، متذکر شد: این گاومیش‌ها عموما نسل‌هاست که در تملک این مردم و خانواده‌هایشان هستند. در واقع، آنها از پدر به پسر رسیده‌اند. با توجه به وضعیت درآمدی مردم، اگر آنها از بین بروند، قابل جبران نیستند. حال در نظر بگیرید ۶۰-۷۰ درصد مردم دشت آزادگان، معیشت‌شان در گروی این گاومیش‌هاست. با از بین رفتن تنها ابزار امرار معاش این مردم، مهاجرت گسترده از این منطقه صورت می‌گیرد.
آثار جنگ در هویزه و دشت آزادگان همچنان باقی‌ست
وی اظهار داشت: در طول این سال‌ها عمران و آبادانی‌ای در راستای جبران آسیب‌های دوران جنگ صورت نگرفته است. در هویزه و دشت آزادگان آثار جنگ هنوز باقی‌ست.
مرمضی در ادامه توضیح آثار دوران جنگ گفت: در زمین‌های اینجا، مین‌های خنثی نشده از دوران جنگ بسیار زیاد است. متاسفانه هر ماه بین یک یا دو تلفات انسانی و یا از جانوران داریم.
سوءمدیریت آب؛ اصلی‌ترین چالش خوزستان
رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی دشت آزادگان در پایان، گفت: مساله سوءمدیریت آب در استان خوزستان، جدی‌ترین چالش این روزهای کشور است که اگر کاری برای آن صورت نگیرد، تبعات اجتماعی-سیاسی بسیار خطرناکی دارد. اکنون حیات و معاش مردم در خطر افتاده است. ریشه تمام تنش‌های کنونی در استان به پروژه‌های غیرکارشناسی انتقال آب بازمی‌گردد و این امر موجب شده که دشمنان ایران از شرایط موجود بخواهند سوءاستفاده نمایند.