در تختخواب دراز کشیده اید و تلاش می کنید به خواب بروید، اما خارش پا این اجازه را به شما نمی دهد. شما به شدت نیازمند درمانی معجزه آسا برای از بین بردن سریع خارش هستید و شاید به این فکر می کنید که دلیل این خارش چه چیزی می تواند باشد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث"، خارش پا به طور معمول مشکلی آزاردهنده است که دلیلی نگران کننده در پس آن قرار ندارد. اما در برخی موارد خارش پوست پاها می تواند با مشکلات سلامت جدی پیوند خورده باشد. در کنار خارش، شما ممکن است متوجه قرمزی یا راش پوستی، تاول، خشکی یا پوسته پوسته شدن پوست، جوش های خارش‌دار و حتی تورم شوید.
در ادامه با برخی دلایل خارش پا و چگونگی توقف آن بیشتر آشنا می شویم.
بیماری پای ورزشکار یک عفونت قارچی و دلیلی کلاسیک برای خارش پا محسوب می شود. قارچ ها می توانند در مکان های تاریک و مرطوب رشد و گسترش یابند و بر همین اساس پای انسان مکانی ایده آل برای رشد آنها محسوب می شود. این شرایط خود را اغلب با یک راش قرمز فلس مانند نشان می دهد، به طور معمول بین انگشتان پا آغاز می شود و خارش پس از درآوردن جوراب تشدید می شود.
بیماری پای ورزشکار می تواند به شکل گیری تاول های خارش‌دار روی پا و پوست ترک خورده و لایه لایه نیز منجر شود. عفونت های باکتریایی ثانویه نیز می توانند به واسطه خاراندن و ایجاد خراش در قسمت تحت تاثیر قرار گرفته شکل بگیرند.
اگر مستعد ابتلا به بیماری پای ورزشکار هستید، کرم ها و اسپری های ضد قارچ بدون نسخه معمولا می توانند به بهبود شرایط و پیشگیری از عفونت کمک کنند. اگر درمان بدون نسخه موثر واقع نشد، به متخصص پوست مراجعه کنید.
اگزما یک اصلاح کلی برای گروهی از شرایط پزشکی است که می توانند موجب خارش و التهاب پوست شوند و اغلب در سال های اولیه زندگی انسان رخ می دهد. درماتیت آتوپیک، شایع‌ترین نوع اگزما، به طور معمول در قالب راش خارش‌دار و قرمز روی گونه ها، دست ها، و پاها ظاهر می شود.
خاراندن محل تحت تاثیر قرار گرفته می تواند به انتشار مولکول های التهابی منجر شود که توسعه بیشتر اگزما و خشکی پوست بیشتر را به همراه دارد.
بهترین روش درمان پرهیز از خاراندن، پیشگیری از تعریق در اطراف منطقه تحت تاثیر قرار گرفته و استفاده از کرم ها و لوسیون ها مرطوب کننده است. پزشک شما ممکن است داروهای استروئیدی موضعی یا خوراکی را برای تسکین خارش تجویز کند.
سوریازیس بیماری خودایمنی موجب رشد فوق سریع سلول های پوست و تجمع آنها روی سطح پوست می شود. آنها به شکل سلول های پوست معمولی ظاهر نمی شوند و تجمع آنها شکل گیری وصله های پوسته پوسته نقره ای یا سفید رنگ را در پی دارد.
این بخش های فلس مانند و خشک می توانند موجب خارش پوست از جمله در پاها شوند. این ضایعات فلس مانند اغلب روی مفاصل در انگشتان پا ظاهر می شوند و می توانند با تورم و درد مفصل نیز همراه باشند.
کرم ها و پمادهای موضعی و همچنین نور درمانی می توانند اغلب به تسکین علائم سوریازیس کمک کنند. برخی افراد مبتلا به سوریازیس ممکن است نیازمند داروهای خوراکی یا شکل جدیدتری از درمان های تزریقی باشند.
با توجه به فصل، نیش حشرات مانند پشه می تواند موجب خارش پا شود. نیش حشرات موجب یک واکنش التهابی در بدن انسان می شود که ترشح ماده شیمیایی هیستامین را به همراه دارد. از این رو، محل نیش خوردگی دچار خارش می شود.
همچنین، نیش حشرات می تواند موجب تورم، قرمزی، و تحریک پوست شود.
آنتی هیستامین موضعی می تواند به تسکین نیش حشرات کمک کند، زیرا معمولا هیستامین دلیل اصلی مشکل محسوب می شود. همچنین، شما می توانید از کمپرس سرد یا یخ برای کمک به تسکین التهاب استفاده کنید.
حمام رفتن بیش از حد و دوش گرفتن با آب داغ بدون استفاده مناسب از مرطوب کننده های پوست می تواند موجب خشکی پوست شود. همچنین، خشکی پوست پاها را ممکن است از والدین خود به ارث برده باشید، یا به واسطه برخی شرایط پزشکی و داروها نیز می تواند شکل بگیرد.
افزون بر این، خشکی پوست می تواند از مصرف آب ناکافی، مصرف ادرارآورها، یا قرار گرفتن در معرض گرما یا نور، اگر شدت آنها زیاد باشد یا شما پوست حساسی داشته باشید، سرچشمه بگیرد.
اگر خارش پا به واسطه خشکی پوست شکل گرفته است، با بخش هایی پوسته پوسته و فلس مانند و همچنین ترک در پوست خود مواجه خواهید شد. برای افرادی که پوست تیره دارند خشکی پوست می تواند خود را با رنگ سفید یا خاکستری پوست نشان دهد.
از جمله اقدام های پیشگیرانه برای پاهای خشک و خارش‌دار می توان به استفاده روزانه از یک مرطوب کننده مناسب اشاره کرد. برای پوست های بسیار خشک، استفاده از مرطوب کننده در شرایطی که پوست همچنان مرطوب است توصیه می شود زیرا به حفظ هرچه بیشتر رطوبت کمک می کند.
گال یا جرب یک بیماری پوستی است که به واسطه ورود انگل هایی ریز به بخش بالایی پوست شکل می گیرد. به طور معمول، گال موجب خارش روی دست ها و همچنین بخش هایی از پوست که در تماس با جواهرات هستند می شود. اما در کودکان، گال می تواند گسترش یافته و کف دست ها و کف پاها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
برخی افراد مبتلا به گال با راش، زخم، یا افزایش ضخامت پوست نیز مواجه می شوند. خارش ناشی از گال معمولا بسیار شدید است و هنگام شب تشدید می شود.
از آنجایی که گال از طریق تماس پوست با پوست منتقل می شود، این بیماری می تواند هر فردی را بدون در نظر گرفتن سن، وضعیت اقتصادی یا نژاد تحت تاثیر قرار دهد.
بیشتر افراد مبتلا به گال با کرم ها و لوسیون های تجویزی درمان می شوند. برخی بیماران ممکن است به داروهای خوراکی نیز نیاز داشته باشند. مصرف آنتی هیستامین ها و کرم های استروئیدی می توانند در تسکین خارش و واکنش التهابی موثر باشند.
اگر به گال مبتلا هستید باید بدن خود را به خوبی تمیز نگه دارید زیرا این بیماری بسیار مسری است. تا زمانی که بیماری به طور کامل بهبود یابد لباس ها، ملافه و روبالشی های خود را بشویید.
یک راش خارش‌دار روی پای شما می تواند درماتیت تماسی آلرژیک باشد. تماس با مواد تحریک کننده مانند مواد شیمیایی یا حتی آلرژن ها در صابون ها، مواد آرایشی، و گیاهان می تواند موجب درماتیت تماسی آلرژیک شود. رنگ موجود در جوراب های تیره یکی از نمونه هایی است که پاها را تحت تاثیر قرار می دهد. درماتیت ناشی از این عامل می تواند موجب خارش پاها در هر جایی شود که جوراب با پاها در تماس بوده است.
کنار گذاشتن این جوراب ها و استفاده از کرم های ضد خارش بدون نسخه می تواند شرایط را تسکین دهد.
برخی شرایط پزشکی، مانند بیماری کبد یا کلیه، می توانند به خارش دست ها و پاها منجر شوند. زمانی که کلیه ها عملکرد درست خود را ارائه نمی کنند، مایع و مواد زائد در خون جمع می شوند. این تجمع مواد زائد و افزایش مایع می تواند موجب خارش شدید در اندام های انتهایی شود که به طور معمول در پاها محسوس‌تر است.
برای بهبود این نوع خارش باید بیماری زمینه ای و عوارض آن، چه با استفاده از داروهای تجویزی یا دیالیز، درمان شوند.
از جمله علائم کم کاری تیروئید، احساس خارش در تمام بدن از جمله پاها منجر شود. کم کاری تیروئید کاهش تغییر و تبدیل سلولی، و خشکی و خارش پوست را به همراه دارد. این نوع از خشکی پوست را می توان با افزایش رطوبت موضع با استفاده از کرم های بدون نسخه پاشنه پا یا سرم های پا درمان کرد.
همچنین آغاز روند درمان کم کاری تیروئید و مصرف داروهای آن باید به بهبود خارش پاها منجر شود.
اگر بادرار هستید و نمی توانید از خاراندن پاهای خود دست بردارید، ممکن است به خارش بارداری مبتلا شده باشید. این شرایط به واسطه ایجاد مانع در مسیر صفرا از کبد رخ می دهد.
خارش بارداری بیشتر شکم، دست ها، و پاها را تحت تاثیر قرار داده و به ایجاد خارش در کف دست ها و پاها منجر می شود.
برای درمان این شرایط باید به پزشک مراجعه کنید و روند درمان می تواند شامل تجویز داروهای خوراکی باشد. پمادها یا کرم های آنتی هیستامین نیز می توانند به تسکین خارش کمک کنند.
قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت می تواند موجب خشکی و خارش پوست، از جمله در پاها شود.
این شرایط می تواند به بروز مشکلات گردش خون نیز منجر شود که افراد مبتلا به دیابت را در معرض خطر بیشتری برای شکل گیری زخم های باز و عفونت ها، از جمله نمونه ای که موجب خارش پاها می شود، قرار دهد. پاهای خشک و خارش‌دار می تواند از طریق مرطوب کننده ها و عفونت های قارچی می توانند به روشی مشابه با بیماری پای ورزشکار درمان شوند. همچنین در مورد درمان دیابت باید با پزشک خود صحبت کنید.
در شرایطی که نادر است، اما خارش پاها می تواند نشانه ای از ابتلا به سرطان باشد. سرطان کبد یا لوزالمعده یا سرطانی که به کبد گسترش یافته است می تواند موجب زردی پوست شود که با تجمع ترکیبی به نام بیلی‌روبین در بدن مرتبط است. بیلی روبین می تواند با پوست واکنش نشان داده و موجب خارش به ویژه در دست ها و پاها شود.
برای درمان این تغییرات پوستی، باید به پزشک مراجعه کنید تا ابتدا دلیل زمینه ای درمان شود.
لوسمی، لنفوم و سرطان پوست نیز ممکن است موجب خارش شوند. روش های درمان سرطان مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز خود می توانند موجب بروز خارش شوند.
زمانی که دلیل خارش شناسایی شد، ممکن است درمان علائم با آنتی هیستامین ها و کرم های مرطوب کننده صورت بگیرد.