در ایران توجه به حوزه معلولان با تاخیر آغاز شد اما انصافاً اقدامات خوبی در دو دهه گذشته در این زمینه (البته با کمبودها و تقصیرها) صورت گرفته است.
• کنوانسیون بین‌المللی حقوق افراد دارای معلولیت در ایران پذیرفته، تصویب و برای اجرا ابلاغ شد.
• قانون بازنشستگی معلولان تصویب و آیین‌نامه آن نوشته و ابلاغ‌شده است.
• قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در تاریخ 16 اردیبهشت 1383 به تصویب رسید و به‌صورت ناقص و با اختیارات و ضمنات اجرایی کمتر، اجرا شد.
• لایحه جدید برای حمایت از حقوق معلولان تدوین و در سال 1394 به مجلس شورای اسلامی ارائه شد که پس از دو سال و طی فرایند و مراحل مختلف در سال 1396 به تصویب رسید.
معضل بزرگی که ابر تیره اندوه و نگرانی بر زندگی معلولان سایه می اندازد، عدم اجرای قانون است.
بسیاری از مفاد قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب 1383 به دلیل نداشتن ضمانت اجرایی و عدم تامین مالی اجرانشد اما یک ماده مهم از آن قانون که سهم یک شانزدهم قانون را بطور مستقل به خود اختصاص می دهد، به مرحله اجرا در نیامد و موضوع مهمی را 10 سال به تاخیر انداخت.
مرکز آمار ایران در یک بی توجهی آشکار ماده 11 آن قانون را نادیده گرفت و در آمارگیری عمومی نفوس و مسکن 1395 به آن وقعی ننهاد در حالی که مکلف به اجرای آن می باشد.
ماده 11- مرکز آمار ایران مکلف است در سرشماریهای عمومی جمعیت کشور به نحوی برنامه ریزی نماید که جمعیت افراد معلول به تفکیک نوع معلولیت آنها مشخص گردد.
در اینجاست که با توجه به مطالب مذکور ضرب المثل « شاه می بخشد، شاه قلی نمی بخشد» مصداق پیدا می کند. سازمان ملل، مجلس شورای اسلامی، دولت جمهوری اسلامی و ... دست به دست هم می دهند. قوانین و مقررات و آئین نامه ها تصویب و ابلاغ میشود ولی سازمانی (نمی دانیم به کدام دلیل) آن را اجرا نمی کند.
آمار و اطلاعات آماری پایه و اساس پیش بینی و تصمیم گیری و برنامه ریزی است. چگونه است که مرکز متولی که مکلف به احصاء آن است قانون را نا دیده می گیرد. آیا مرکز آمار ایران در مقابل درخواست آخرین آمار معلولان برای برنامه ریزی و تصمیم گیری چه پاسخی خواهد داشت؟ و نمیدانیم وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی به عنوان متولیان اصلی حوزه معلولان چگونه از این مهم غافل ماندند؟
به نظر می رسد تمامی سمن های معلولان، و سازمان های متولی و آحاد معلولان و کمپین بزرگشان پیگیر جدی اجرای قوانین و مقررات مربوطه بوده و در همه زمینه ها به فرهنگ سازی و یادآوری به پردازند.
بیگ محمدلو