صالح نيکبخت - روزنامه شرق
ارتش ترکيه از ٣٤ روز پيش همراه با نيروهاي مورد حمايت خود از زمين و هوا با ده‌ها هواپيماي بمب‌افکن اف-١٦ و تانک‌هاي ام-٦٠ آمريکايي و لئوپارد آلماني به کانتون (منطقه) عفرين سوريه حمله کرده است. اين حمله توسط دومين ارتش ناتو با بيش از ١٥ هزار نفر از شبه‌نظاميان گروه‌هاي نزديک به القاعده مانند جبهه الشام، جبهه النصره و گردان ترکمن‌هاي سوريه انجام شده است. افزون بر اين ترکيه با آزادي بيش از هزار نفر از تروريست‌هاي داعش و القاعده که در شهرهاي مختلف ترکيه بازداشت بودند و تعهد آنان به جنگ با کردها، نيروهاي خود را تقويت کرده است.
گزارش‌هاي رسانه‌هاي مستقل حکايت از آن دارد كه ارتش ترکيه و شبه‌نظاميان حامي آن حقوق مخاصمات مسلحانه را نقض کردهاند. مقامات اداري عفرين و گريلاهاي عضو شوراي دموکراتيک شمال سوريه مرکب از مبارزان زن و مرد کرد، عرب و مسيحي که از سرزمين خود دفاع مي‌کنند، با انتشار اسناد، فيلم و عکس، ارتش ترکیه و حاميانش را به ارتکاب اعمال غيرانساني متهم مي‌کنند. مثله‌کردن جسد دختر جنگجوي کرد، «بارين کوباني» که پس از اسارت توسط ارتش ترکيه و حاميان آن، در فضاي مجازي به صورت گسترده تصاويرش منتشر شده، تنها جنايتي نيست که گزارش شده است.
حمله يک کشور به خاک کشوري ديگر و اشغال آن، نقض منشور ملل متحد و مخالف اصل تعرض‌نكردن کشورها به خاک کشوري ديگر است. ترکيه با حمله هوايي و زميني به سوريه و کشتار غيرنظاميان، اين واقعيت را عيان كرد که به موازين حقوقي و تعهدات بين‌المللي که قبلا آن را پذيرفته و بايد ملتزم به اجراي آن باشد، پايبند نيست. اردوغان با بهانه حفظ امنيت کشورش، وعده تصرف عفرين در مدت سه ساعت و حرکت ارتش به سوي غرب عراق و شمال آن کشور و تصرف کوه قنديل به عنوان مقر اصلي «پ‌ك‌ك» را در مدت سه روز داده بود.
ناکامي ارتش و شبه‌نظاميان حامي آن در اجراي وعده اردوغان نه‌تنها اعتبار ترکیه را در جهان مورد ترديد قرار داد، بلکه عملا ثابت کرد اقدام ارتش صرفا براي تثبيت وضعيت سياسي اردوغان و حزب حاکم ترکيه (عدالت و توسعه) بوده است. ارتش ترکيه که سپر شرقي کشورهاي عضو ناتو به شمار مي‌رود، در باتلاقي افتاده که اعلام شده بود عبور از آن فقط سه ساعت طول مي‌کشد! در ٣٤ روز گذشته، نه‌تنها ارتش ترکيه به شمال و غرب عراق نرسيده، بلکه حتي نتوانسته روستاهاي عفرين هم‌مرز با ترکيه را اشغال کند. بيانيه‌هاي نظامي ارتش که مدعي هدف‌قراردادن مواضع نظامي «ي‌پ‌گ» است با تمسخر رسانه‌هاي جهان روبه‌رو شده است زيرا نيروهاي «ي‌پ‌گ» به جنگ چريکي روي آورده‌‌اند و پايگاه ثابتی ندارند. اردوغان دولت خود را ادامه حکومت خلافت عثماني اعلام کرده است.
تاريخ خاورميانه، شمال آفريقا، شرق اروپا و جنگ‌هاي ايران و عثماني، ميراث شومي از خلافت عثماني و رفتار نظاميان آن با مردم مناطق اشغال‌شده به ثبت رسانده و جهانيان از تكرار تاريخ مي‌ترسند. مردم عفرين ارتش تركيه و شبه‌نظاميان مورد حمايت آن را که با تصرف هر روستا در روز، اموال روستاييان، لوازم خانه، احشام، مرغ و طيور و روغن‌زيتون‌هاي انبارشده را غارت مي‌كنند، «مرغ دزدان» روز مي‌نامند.
زيرا حملات ارتش و شبه‌نظاميان در روز با حمايت بمب‌افکن‌هاي ترکيه انجام مي‌شود و گريلاها با حملات شبانه، بیشتر روستاهاي اشغال‌شده را آزاد کرده و مهاجمان با دادن تلفات فراوان انساني و سلاح و مهمات عقب‌نشيني مي‌کنند. براي اردوغان که در ١٠ سال اخير با سرکوب مخالفان خود و محدودکردن آزادي‌هاي دموكراتيک و بازداشت و اخراج هزاران نفر از نيروهاي نظامي، پليس، قضات و کارمندان، خود را حاکم بي‌رقيب ترکيه معرفي کرده است، سخت بود که شرمسارانه در برابر ملت ترکيه عنوان کند: «جنگ ممکن است ماه‌ها به طول انجامد». شکست‌هاي نظامي و سياسي نه‌تنها ديکتاتورها را به تأمل و تدبير براي پيداکردن رهيافتي جديد رهنمون نمي‌کند، بلکه چون بر توهم خود پافشاري مي‌کنند، هميشه به پيروزي با زور و قدرت نظامي چشم دوخته‌اند. اردوغان هم‌زمان با ناکامي در جنگ تجاوزکارانه و حمله به سوريه، در داخل کشور نيز اقدام به سرکوب و بازداشت گسترده روزنامه‌نگاران، استادان دانشگاه و روشنفکران به اتهام مخالفان جنگ کرده و برخي از روزنامه‌نگاران سرشناس هم به اتهام حمايت از کردها به حبس ابد محکوم شدهاند. در اين ميان با وجود سکوت دولت‌هاي شرقي و غربي در مورد حمله تجاوزکارانه به خاک سوريه و کشتار مردم بي‌گناه، افکار عمومي جهان روزبه‌روز از مردم عفرين و مدافعان آن حمايت مي‌كنند.
در مورد سياست دولت‌ها نسبت به جنگ عفرين، گرچه مواضع آنان در هاله‌اي از ابهام و سکوت مانده و اين سکوت به مجوزي براي ادامه کشتار غيرنظاميان در عفرين تبديل شده ولي اعضاي ناتو هم به اين نتيجه رسيده‌‌اند كه برخلاف ادعاي اردوغان، جنگ عفرين براي تثبيت موقعيت متزلزل وي در داخل کشور و پيروزي اين حزب در انتخابات سال آينده است.
چون نيروهاي شوراي دموكراتيک سوريه پيش از جنگ هرگز به خاک ترکيه حمله نکرده بودند. روشن است که توهم اردوغان در مورد به‌خطرافتادن امنيت کشور توسط کردها از پايه بي‌اساس است. دولت AKP با مطرح‌کردن مسئله امنيت کشور و خطري که از جانب کردها تهديدش مي‌کند با هر کردي صرفا به «گناه کردبودن» در هر کجاي جهان مبارزه مي‌کند. يکي از نمايندگان ترکيه در صحن پارلمان با طنزي گزنده گفت: «با کردي که در مريخ باشد چه کار کنيم؟!». پيامد شکست‌هاي نظامى ترکيه در جنگ عفرين، تشديد حملات هوايي و زميني‌ای است كه غير از مناطق مسکوني شهرها و روستاهاي منطقه، اماکن عمومي نيز با شدت هرچه بيشتر بمباران مي‌شوند. به گفته سخنگويان ارتش، تاکنون ٦٧٤ حمله هوايي به کانتون عفرين صورت گرفته است.
ادامه جنگ نابرابر بزرگ‌ترين ارتش اروپا با گروهي که به دفاع از ميهن خويش برخاسته‌اند، موجب شده بيش از ٢٠٠ غيرنظامي کشته و صدها نفر زخمي و هزاران نفر نيز آواره شوند. کودکان و زنان بيش از دوسوم قربانيان اين جنگ هستند. پس از تشديد حملات هوايي و زميني به اماکن عمومي، ٢٨ دبستان و دبيرستان و مرکز آموزشي و هشت بيمارستان و مرکز درماني و بهداشتي و دو تلمبه‌خانه آب شهر عفرين و چند مسجد و کليسا و آثار تاريخي عفرين مانند معبد روميان تخريب کامل شده که طبق کنوانسيون‌هاي چهارگانه ژنو و ساير اسناد بين‌المللي، حمله به اين مناطق در زمان جنگ ممنوع است.
اين يورش يادآور گفته سيدرضا درسيمي، رهبر کُردهاي علوي ترکيه، خطاب به آتاتورک (بعد از کشتار علويان و دستگيري او در ١٩٢٤) است که گفت: «کربلاي جديدي آغاز شده است». ترکيه در جنگ کنوني ابتدا از بمب‌هاي خوشه‌اي و ناپالم در مناطقي که به زعم آنان محل تمرکز گريلاها بود استفاده کرد و در اواخر هفته قبل استفاده از بمب‌هاي شيميايي با گاز کلر را در برخي مناطق مسکوني آغاز کرده است. البته مسئولان ترکيه هم مانند صدام حسين، استفاده از سلاح شيميايي را تکذيب مي‌کنند، ولي سازمان ديده‌بان حقوق بشر سوريه و بيمارستان‌هاي عفرين و شوراي پزشكان، مصدوميت گروهي از غيرنظاميان را بر اثر انتشار گاز کلر تأييد کردهاند.
با وجود سکوت دولت‌ها و سازمان ملل متحد، حمله ترکيه به عفرين و کشتار مردم غيرنظامي با عکس‌العمل مردم در جهان مواجه شده است. احزاب دموكراتيک و عدالت‌خواه جهان و استادان دانشگاه، نويسندگان و هنرمندان، آزادي‌خواهان و نيروهاي ترقي‌خواه در سراسر جهان، ترکيه را به‌خاطر تجاوز و کشتار مردم سرزنش و محکوم مي‌کنند. مانند جنگ‌هاي داخلي اسپانيا عليه فاشيست‌ها، صدها نفر از آزادي‌خواهان به ياري نيروهاي مدافع عفرين رفته‌‌اند که تاکنون حداقل سه نفر از آنان (تبعه اسپانيا، فرانسه و هلند) کشته شدهاند. دفاع جنگجويان شوراي دموكراتيک سوريه منحصر به دفاع و حمله نظامي نيست، بلکه گروه سايبري آنان تاکنون به چند سايت ارتش و دانشگاه استانبول و مراکز دولتي و نظامي حمله کرده و در حمله به سايت دانشگاه استانبول با برافراشتن پرچم امپراتوري ماد در بيانيه‌اي خطاب به اشغالگران آسياي صغير و آناتولي درخواست کردهاند به وطن اصلي خود، مغولستان بازگردند.