عصر ایران؛ روز هفتم جشنواره فجر در سینمای رسانه با نمایش 3فیلم بلند داستانی همراه بود. فیلمهای "سرو زیر آب" محمد علی باشه آهنگر و "تنگه ابوقریب" بهرام توکلی و "اتاق تاریک" به کارگردانی روح الله حجازی.
سرو زیر آب
جدیدترین ساخته سینمایی محمدعلی باشه آهنگر پس از فیلم های “فرزند خاک”، “ملکه” و ... است. مراحل ساخت و فنی فیلم بیش از یک‌سال طول کشیده است. “سرو زیر آب” با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری و شهرداری تهران ساخته شده و به موضوع دفاع مقدس می‌پردازد. فیلمبرداری فیلم در شهرهای تهران، میبد، روستای مزرعه کلانتر در یزد، لرستان، روستای سپید دشت در لرستان و دزفول انجام شده است.
فیلم سعی دارد نگاهی شاعرانه بر اتفاقی در دوران دفاع مقدس داشته باشد، اما مهمترین مشکل فیلم این است که انگار این فیلم در دهه هفتاد ساخته شده است، اگر چه قصه تازه ای از دفاع مقدس است اما هیچ جان تازه ای پشت این قصه شکل نمی گیرد. با ترکیبی از مفاهیم شهیدان گمنام، شهیدان اقلیتی(زرتشتی)، و دو سه داستان قدیمی فیلمهای سابق باشه آهنگر مانند برگرداندن جنازه شهدا، ازدواج همسر شهید با برادر شهید و ... روبرو هستیم. بازی بازیگران فیلم خوب نیست، در تمام صحنه‌ها تصنع در آنها دیده می شود، طراحی صحنه فیلم هم از پایگاه معراج زمان جنگ دور است، شیک تر و امروزی تر است. فیلم چند پلان زیبا از مناظر طبیعت و جغرافیای لرستان و یزد دارد ولی هیچ فیلمی با چند پلان نجات پیدا نمی‌کند.
امتیاز : 1 از 5
تنگه ابوقریب
بهرام توکلی بعد از ساخت فیلم های روان شناختی مثل "آسمان زرد کم عمق" و کمدی "من دیه گو مارادونا هستم"، حالا با "تنگه ابوقریب" سراغ سینمای جنگ رفته است. فیلم محصول سازمان اوج است و تهیه کنندگی اش را سعید ملکان بر عهده دارد که پیش از این فیلم های “ابد و یک روز”، "برادرم خسرو" و ... را تهیه کرده است. “تنگه ابوقریب” با نظر مثبت هیئت انتخاب به جشنواره راه پیدا کرد.
به لحاظ فرم، اجرا، تکنیک و فضا سازی فیلم از تمام محصولات دفاع مقدس سالهای اخیر یک سر و گردن بالاتر است، با وام گرفتن از تصاویر مستند "روایت فتح" همه اتفاقات بسیار باورپذیر است، بازی بازیگران عالی و باورپذیر است و به جواد عزتی و امیر جدیدی باید تبریک گفت، فیلمبرداری، گریم، صدا، طراحی صحنه و لباس و جلوهای ویژه(میدانی و دیجیتالی) همگی در سطح استانداردهای جهانی است.
مشکل فیلم دوپاره بودن آنست می توان گفت یک نیمه کشدار و یک نیمه نفس گیر، در نیمه اول که قرار است بستر اتفاقات و شخصیتها را بسازد از نیم ساعت به بعد کشدار و طولانی می شود، به اندازه کافی اطلاعاتش را به تماشاگر می دهد و باز ادامه پیدا می کند تا جایی که به محل درگیری می رسند، از اینجا به بعد چنان یک نفس و تخت گاز پیش می رود که تماشاچی فرصت ندارد نفسی تازه کند، در سینمای جنگی این فرصت تنفس برای تماشاچی لازم است چون تماشاچی هم به نوعی بمباران صوتی(ناشی از صدای انفجارها، شلیک ها، داد و فریادها و ...) و بمباران تصویری( ناشی از دیدن شهید شدن، فوران خون، قطع شدن دست و پا و ...) می شود، این اتفاقی است که در تمامی فیلمهای جنگی موفق سینما شاهد آن هستیم.
امتیاز : 3.5 از 5
اتاق تاريك
پنجمين ساخته سینمایی روح الله حجازى پس از فيلم هاى "درميان ابرها"، "زندگى خصوصى آقا و خانم ميم"، "زندگى مشترك آقاى محمودى و بانو" و "مرگ ماهى" است. “اتاق تاریک” درباره یک خانواده سه نفره است که ساره بیات و ساعد سهیلی (در نقش زن و شوهر که باهم اختلاف سنی دارند) و علیرضا میرسالاري (در نقش فرزند خردسال آنها) این خانواده را شکل می‌دهند.
با مفهایم عمیق روانشناسی مطرح شده برخوردی به شدت سطحی دارد، از کودک آزاری، قضاوت، مشکلات دوران کودکی، ترسها و فوبیاها، رابطه سنتی و مدرن زن و شوهر فیلم و ... فیلم بسیار کشدار و طولانی است و در بسط و گسترش قصه اش ناتوان، به همین دلیل هر نکته مثبتی هم که در آن قرار است به مخاطب برسد، کاملا از دست می رود.
ساره بیات همان بازی تکراری و همیشگی زن تلخ، مغموم، عصبی، مدرن و ... را دارد، ساعد سهیلی در نقشی کاملا متفاوت ظاهر شده و دیگر جوان مجرد نیست، هم شوهر است و هم پدر یک بچه چهار، پنج ساله، اما اشکال بزرگ اینست که باور اینکه اینها یک خانواده هستند خیلی مشکل است، بازیگر کودک فیلم تنها نکته مثبت و جذاب فیلم است. راجع به فرم و یا موارد تکنیکی و فنی فیلم هم هیچ چیز خاصی برای هیچ بخشی نمی توان گفت، همه چیز تکراری است.
هیئت انتخاب امسال با انتخاب فیلم "اتاق تاریک" برای چندمین بار سوال برانگیز شده اند، واقعا فیلم‌هایی بهتر از این نبود؟ مثلا فیلم "درساژ" که الان در جشنواره برلین پذیرفته شده از این فیلم بهتر نیست؟
امتیاز: 0.5 از 5
حاشیه‌های روز هفتم سینما رسانه(پردیس ملت)
باشه آهنگر درباره طولانی شدن این فیلم که در حوزه دفاع مقدس است، گفت: از سال ۹۰ تا ۹۵ ما را خیلی اذیت کردند و حتی نتیجهاش این شد که ۱۶ بار فیلمنامه را بازنویسی کردیم.
کارگردان فیلم "سرو زیر آب" افزود: حتی بحث زرتشتی بودن یکی از شهدا هم از مسائل مان بود درحالی که ما شهدای مسیحی و کلیمی و زرتشتی زیادی داشتیم و حتی دو شهید بهایی داریم که می‌شود درباره آن ها فیلم ساخت و نباید از این ها بترسیم.بنابراین گرفتاری هایی که داشتیم خیلی از این دست بود و برای رفع آن مثلا می‌گفتند زرتشتیها را اهل سنت کنید.
باشه آهنگر با اشاره به حرف و حدیثهایی که از همکاری اش با ارگانها شنیده بیان کرد: این چه رانتی است که من پنج سال معطل شدم و بعد روی پیشانی‌ام بخورد که سه ارگان آمدهاند وسط؟ ما شاید نوادر تهیه کننده خصوصی داشته باشیم که از ابتدا خودشان پول گذاشته باشند و باید دعا کرد بخش خصوصی آنقدر پولدار شود که من مجبور نشوم برای ساخت فیلم سراغ جاهایی بروم که ۵ سال هم معطل شوم.
در نشست فیلم "تنگه ابوقریب" خبرنگاری پرسید: برخی منتقدان معتقدند شما نگاه پوچ‌گرایانه‌ای دارید. مواجه شما با جنگ با این نگاه چگونه بود؟ که توکلی گفت: فیلمی که دیدید مواجه من با جنگ است و به نظرم توضیح دیگری لازم نیست. درباره‌ی نگاه پوچگرایانه هم باید بگویم این حرف نگاه منتقدان نیست بلکه عده‌ای هستند که هر کسی شبیه خودشان نباشد آن را نهیلیست می‌دانند که کاملا بی‌پایه و اساس است.
بهرام توکلی در ادامه درباره روند جلو رفتن فیلمنامه و ساخت این فیلم گفت: حضور تهیه‌کننده در سینمای ایران گاهی دکوراتیو است. تهیه‌کننده سرمایه جذب می‌کند و حتی اگر لوکیشن فیلم دور باشد سر فیلمبرداری حضور پیدا نمی‌کند یا نکاتی می‌گوید که غالباً آرتیستی هم نیست اما در این فیلم سعید ملکان که خودش یک آرتیست است ابتدا اطلاعاتی از این روز خاص به من داد. در ادامه تمام مراحل تحقیقات فیلم با او جلو رفت و تمام جزئیات جلوه‌های ویژه بصری توسط او چک می‌شد. فکر می‌کنم سینمای ایران به تهیه‌کننده آرتیست نیاز دارد و آنها باید با عشق جلو بیایند و نه صرفاً تامین‌کننده سرمایه باشند.
توکلی همچنین درباره سینمای مستقل و حمایت‌های دولتی نیز گفت: سینمای مستقل در ایران وجود ندارد. این مساله دلایل پنهانی دارد که مشخص نیست. چرایی دارد که مفصل است اما در ایران سینمای مستقل نداریم.
همچنین سعید ملکان(تهیه کننده تنگه ابوقریب) در پاسخ به سوالی درباره میزان بودجه این فیلم گفت: برآورد اولیه ما برای این فیلم پنج میلیارد تومان بود ولی احتمالا کمی بیشتر می‌شود. رقم 20 میلیاردی که گفته‌اند برای این فیلم صرف شده است شایعه و شوخی است.
در نشست خبری فیلم "اتاق تاریک" خبرنگاری درباره طولانی بودن فیلم و اینکه به نظر او باید 30 دقیقه از فیلم کوتاه شود از کارگردان سوال پرسید که حجازی به خاطر اینکه خبرنگار سوال‌کننده از رسانه‌های اصولگرا بود اینگونه پاسخ داد: خوشحالم از اینکه برخی از رسانه‌ها قبلا مضمون فیلم را می‌زدند اما بعد از مدتی یاد گرفتند که از تکنیک ایراد بگیرند. مشکل این رسانه‌ها این است که بین مردم نیستند در صورتی که من با مردم این فیلم را دیده‌ام و همه آنها تا انتها فیلم را دیده‌اند و با آن ارتباط برقرار کرده‌اند. مشکل دوستان فاصله داشتن با مردم است. این رسانه‌ها همین حرف‌ها را درباره فیلم «آقا و خانم میم» هم می‌گفتند اما همین فیلم در زمان اکران ششمین فیلم پرفروش سال شد.
حجازی افزود: چند روز قبل یکی از خبرگزاری‌های اصولگرا متنی منتشر کرده بود که چند رسانه اصولگرای دیگر آن را بازنشر کرده بودند. متن در واقع نقد خجالت‌آوری به فیلم بود که من وقتی پیگیر شدم متوجه شدم این متن با اسم مستعار نوشته شده است. در اینجا می‌خواهم به این رسانه‌ها بگویم حرمت قلم را پاس بدارید.
در واکنش به گفته‌های این کارگردان، یکی از خبرنگاران به نام بردن رسانه‌ها و متهم کردن همه این رسانه‌های اصولگرا اعتراض کرد.