عصر ایران - در فرهنگ‌های باستانی، حیوانات از جایگاه خاصی نزد انسان ها برخوردار بودند و هر کدام نماد اسطوره‌ای بودند. بسيارى از دانشمندان و پژوهشگران دين زرتشت را نخستين دينى مى‌دانند كه به پاسداری از محيط زيست توجه كرده است. باور و کردار ايرانيان در پاك نگهداشتن آب، خاك و آتش همواره زبانزد يونانيان و ديگر مردم جهان بوده است.
ايرانيان باستان همه ساله به مناسبت جشن «بهمنگان» يا «بهمنجه»، بيش از هر جشن و آیين ديگرى به رعايت حقوق حيوانات و پرهيز از خوردن گوشت آنها، توجه می‌کردند. در ایران باستان نیکی به حیوانات سودمند از وظایف اصلی انسان بوده است. در تاریخ نقل شده بهرام گور از پادشاهان ساسانی کوشش‌های فراوانی در جهت توسعه پرورش اسب و اسب‌دوانی می‌کرد و انوشیروان به دامپروری علا‌قه فراوانی داشت.
نیکی و ترحم به حیوانات در آئین مزدیسنا که در زمان ساسانیان رواج داشت اهمیت زیادی داشته همچنین در آیین مانی و مزدک نیز برای حیوانات اهمیت خاصی قائل بودند. مانی مردی ایرانی و دین او دین آمیخته از آیین زرتشت، مسیح و احتمالا سایر ادیان زمان بود. برگزیدگان یا روحانیون این آیین از خوردن گوشت و هرگونه آزار رسانیدن به حیوانات و گیاهان به شدت امتناع می‌کردند.
در رساله شایست ناشایست که از کتب پهلوی پیش از اسلام است که تاکنون باقی مانده، از کشتار بیهوده حیوانات به شدت نهی شده است. در این کتاب می‌خوانیم هر کس بیهوده حیوانات را بکشد، در آن جهان عذابی دردناک خواهد داشت و هر که به حیوانات نکویی کند و امکان زاد و ولد آنها را فراهم آورد، مورد لطف ایزدی قرار خواهد گرفت.
در قرآن کریم نیز آیات متعددی در مورد حیوانات دیده میشود که بارها به این موضوع اشاره شده که حیوانات نشانه قدرت الهی و مایه عبرت بشر هستند و در آنها منافع بی‌شماری برای انسانها قرار داده شده است.
در اسلام مهربانی با حیوانات از اهمیت بالائی برخوردار است تا جائی که حیوانات یکی از چند واجب النفقه ای است که بر عهده انسان نهاده شده است. داستان حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) که مانع شکار آهویی شدند سرآمد باورهای اسلامی ماست و ضامن آهو بود حضرت را همه شنیده اند؛ دسیره معصومین این گونه است که اگر حیوانی تشنه در معرض مرگ است و آب به اندازه ای نیست که انسان هم حیوان را سیراب را کند و هم وضو بگیرد باید حیوان را سیراب کند، و به جای وضو تیمم کند..
امام باقر (ع) می فرماید: «خدای متعال سیراب کردن تشنگان را دوست دارد، و کسی که حیوان تشنه کام یا جز آن را سیراب کند خدا او را در روزی که جز سایه او نیست در سایه عرش خود جای می دهد. »
اگر گشتی در آرامستان های قدیمی شهر بزنید در بالای هر سنگ قبری بازماندگان کاسه ای قرار داده اند که در آن آب و دانه بریزند تا پرندگان از آنها بخورند، آنها متعقدند این کار خیرات اموات است و دعای حیوانات گرسنه و تشنه برای رفتگان شان مستجاب خواهد شد.
وجود کبوتر در حرم امامان و امامزادگان نیز موید یک این نکته است که حیوانات هم از نذری و خیرات سهمی دارند.
از قدیم لانه سازی برای پرندگانی همچون یاکریم در ایران مرسوم بوده و حالا نیز در خانه ها در محله های قدیمی مشاهده میشود.در یزد وقف نامه ای موجود است که شخصی بخش ازاموال خود را برای تهیه غذای سگ های محل وقف کرده است. لانه سازی این روزه به شکل های جدیدی مرسوم شده است به این شکل که افراد مختلف برای خیرات اموات خود چندین لانه چوبی سفارش داده و روی درختان پارک ها نصب می کنند.
نذر طبیعت چیست؟
حامیان حقوق حیوانات نیز در این بین از اثرگذاری بیشتری برخوردارند آنها با دیدن ظلم در حق حیوانات از جمله سگها کمپین هایی تشکیل می دهند و با اعتراضات هماهنگ در فضای مجازی و حقیقی صدای حیوانات مظلوم هستند.
آنها با ساخت پناهگاه هایی اقدام به جمع آوری سگهای بدون صاحب میکنند که به انحای مختلف صدمه دیده اند و با هزینه خود و دوستداران حیوانات به تیمار و نگهداری آنها میپردازند.
همه این موارد شامل حیوانات اهلی و شهری می شود، حیواناتی که شاید برای تهیه آب و غذای خود مشکلی نداشته باشند و اساسا حضور آنها در محیط زندگی برای معضلاتی همراه است مثل سگ و گربه که ممکن است حامل بیماری های مشترک نیز باشد ولی چندی است پویشی ملی در سطح کشور شکل گرفته است و علاقمندان برای حمایت و نجات حیوانات وحشی کوه و صحرا اقدام به تأمین آب و غذا می کنند؛ حیواناتی که کمتر دیده می شوند اما در این دوره با خطرات جدی مواجه هستند.
این پویش که با الهام از باورهای ملی و مذهبی شکل گرفته یک محیط بان به نام احمد بحری مطرح کرده و از سوی طرفداران محیط زیست با اقبال مواجه شده است.ا و این پویش همگانی را نذرطبیعت نامگذاری کرده است.
نذرطبیعت حالا دیگر در حال فراگیر شدن است و در مناطق مختلف کشور دلسوزان طبیعت دست به کار شده و برای تآمین آب و غذا و درمان حیات وحش اقدامات بزرگی انجام داده اند.
در نذرطبیعت کارهایی مثل ساخت مخزن ذخیره آب در طبیعت می شود که از راههای مختلفی مثل چشمه های کم آب و چاه های اطراف توسط محیط بانان آبگیری شده و در فصل گرم سال که همه منابع طبیعی آب خشک می شوند می تواند مورد استفاده حیوانات وحشی قرار گیرند.
در فقدان این مخازن ، حیواناتی همچون آهو ، بزکوهی ، یوزپلنگ و ... برای پیدا کردن آب مجبورند مسافت های زیادی را طی کنند و در این راه با خطرات مختلفی همچون تصادفات جاده ای ، نزدیک شده به مراکز مسکونی و امکان شکار و... روبرو خواهند بود.
از دیگر کارهای نذرطبیعت تأمین علوفه برای جانوران گیاهخواری همچون آهو ، جبیر ، قوچ و میش وحشی و... است به این نحو که در مناطقی که خشکسالی پی در پی باعث فقر مراتع شده ، در ایام خاص علوفه شامل یونجه خشک پرس شده به صورت دستی در زیستگاه توزیع می شود و نجات بخش آنها خواهد بود و یا در برف شدید و یخبندان علوفه و دانه برای آنها توزیع می شود.
نذر طبیعت رسما از مردادماه سال 95 با اعلام رسمی این محیط بان در صفحه شخصی خود آغاز شد و حالا با گذشت یک سال و نیم از آن پروژه های مختلفی اجرا شده است و برنامه های مختلفی نیز در دست اجراست.
نذرطبیعت در ابتدای کار بر تآمین آب و علوفه تمرکز داشت ولی رفته رفته اشکال مختلف نذر از سوی حامیان پیشنهاد و پیگیری شده که در نوع خود جالب توجه بودند.
افراد مختلفی اعلام آمادگی کردند که حاضرند حرفه خود را برای طبیعت به کار گیرند مثلا وکلایی دادگستری گفتند حاضریم پرونده های محیط زیستی را داوطلبانه وکالت کنیم ، پزشکانی که حاضر شدند محیط بانان و طبیعت یاران را به رایگان درمان کنند ، گرافیست ها و برنامه نویسانی که برای راه اندازی سایت اعلام آمادگی کرده اند و افرادی که گفتند برای فرهنگسازی می خواهند در شهر و روستای خود شعارهای محیط زیستی را روی دیوار ها بنویسند و همه را به آشتی با طبیعت دعوت کنند.
در نذرطبیعت پدران و مادران به پاقدم نوزاد خود برای حیات وحش مخزن آب اهدا می کنند، افرادی به یادبود پدر و مادران مرحومشان آبشخور می سازند ، زوج جوانی که به پاس خرید خانه به جای قربانی کردن برای ساخت آبشخور حیات وحش هزینه می کنند و مردی که به خیرات دختر مرحومه اش چندین مخزن آب اهدا کرده است.
گروهی اقدام به ساخت لانه برای پرندگان کرده اند و می خواهند با کمک شرکت برق بر روی تیرهای برق نصب کنند تا اثرات تخریبی خطوط انتقال برق را با این کار کاهش دهند.
گروهی دیگر برای مشارکت در حفاظت از حیات وحش اقدام به ساخت پاسگاه محیط بانی کرده اند ، یک هنرمند خواسته آثار هنری خود شامل سفال و سرامیک را به نفع طبیعت به فروش برساند ، هنرمند دیگری نمایشگاهی از آثار نقاشی خود راه انداخته و عواید آن را در راه طبیعت صرف می کند ، چند هموطن ساکن خارج اقدام به خرید دوربین های حرفه ای کرده و آنها را به کشور فرستاده اند ، کارخانجات مختلفی تشویق شده اند تا محصولات خود شامل مخزن پلاستیکی آب ، لوله و... را در این راه اهدا کنند ، صنایع مختلفی همچون معدن که مدتی است در مقابل نا امن کردن زیستگاه حیات وحش بی تفاوت نمانده اند به ازای آن برای آنها آب و علوفه تآمین می کنند.
از سوی دیگر برخی نیز قابلیت های خود را در فضای مجازی نذرطبیعت می کنند به این شکل که مطالب محیط زیستی را در صفحات و کانال های خود برای مخاطبین به صورت داوطبانه منتشر میکنند و در واقع خود را محیط بان مجازی می دانند .
شاید برایتان جالب باشد که تا کنون چندین نفر از کسانی که برای حفظ جان حیات وحش تلاشی کرده باشند مثل آن پیرزنی که مانع حمله سگهای گله به یوزپلنگ شد یا آن چوپانی که بارها یوزپلنگ را رصد کرده یا آن یکی چوپان که محیط بانان را از حضور متخلفان در طبیعت آگاه می کنند توسط حامیان نذرطبیعت تشویق شده اند و برایشان هدایایی همچون کارت هدیه ، دوربین عکاسی ، پوتین و لباس ، گوشی موبایل و... ارسال شده است.
نذرطبیعت تا به امروز بالغ بر دویست میلیون تومان در پروژه های مختلف سرمایه جذب و هزینه کرده و حالا با پشتوانه اعتماد عمومی قصد دارد به صورت یک انجمن خیریه به فعالیت خود ادامه دهد تا اولین خیریه محیط زیستی کشور باشد .
شما هم میتوانید برای اطلاع از فعالیت های این پویش مردمی از طرق زیر ارتباط برقرار کنید:
کانال تلگرامی : WWW.T.ME/NAZRETABIAT
سایت اینترنتی: www.nazretabiat.ir
کد USSD جهت حمایت مالی:#777*3*741*
شماره تماس: 09354457446
دولت ملت مایوس شدن