افسردگی فصلی یک نوع افسردگی است که هر سال طی یک فصل اتفاق می افتد. ممکن است در طول زمستان دچار افسردگی فصلی شوید و در بهار و تابستان خیلی حالتان بهتر باشد. برخی افراد هم ممکن است در طول تابستان دچار افسردگی فصلی شوند.
هرکسی ممکن است دچار افسردگی فصلی شود اما این اتفاق بیشتر در این افراد شایع است:
خانم ها
افرادی که دور از خط استوا و جایی که زمان روشنایی در فصل زمستان بسیار اندک است.
افراد در سنین 15 تا 55 سال. خطر ابتلا به افسردگی فصلی برای اولین بار با بالا رفتن سن کاهش می یابد.
افرادی که یکی از بستگان نزدیکشان دچار افسردگی فصلی است.
چه چیزی باعث افسردگی فصلی می شود؟
متخصصان مطمئن نیستند که چه چیزی عامل افسردگی فصلی است. اما فکر می کنند که دلیلش کمبود نور خورشید است. کمبود نور خورشید ممکن است:
ساعت بیولوژیک بدن که الگوی خواب و بیداری را کنترل می کند و دیگر ریتم های شبانه روزی را تحت کنترل دارد دچار مشکل کند.
سروتونین را دچار مشکل کند، ماده شیمیایی در مغز که روی خلق و خو تاثیر می گذارد.
علائم چیست؟
اگر دچار افسردگی فصلی شده باشید ممکن است:
احساس ناراحتی، بد خلقی، دم دمی مزاج شدن یا اضطراب کنید.
علاقه تان به فعالیت های معمول را از دست بدهید.
بیشتر غذا بخورید و میل به کربوهیدرات داشته باشید، مانند نان و پاستا.
وزن اضافه کنید.
بیشتر بخوابید اما همچنان احساس خستگی کنید.
برای تمرکز با مشکل مواجه شوید.
علائم هر سال در زمانی معین می آیند و می روند. بیشتر افرادی که دچار افسردگی فصلی می شوند اواخر پاییز شاهد علائم خواهند بود و اواخر زمستان نیز کم کم احساس بهبودی می کنند.
چگونه افسردگی فصلی را تشخیص دهیم؟
گاهی تشخیص بین اصفردگی فصلی و دیگر انواع افسردگی دشوار است چون بسیاری از نشانه ها با هم یکی است. برای تشخیص پزشکتان این سوالات را خواهد پرسید:
دو سال است که در طول یک فصل خاص دچار افسردگی می شوید و بعد از به پایان رسیدن آن فصل احساس می کنید بهتر شده اید؟
علائمی دارید که مخصوص افسردگی فصلی است مانند احساس گرسنگی شدید، افزایش وزن و خوابیدن بیش از حد معمول.
یکی از اقوام نزدیک مانند پدر، مادر، خواهر یا برادرتان دچار چنین افسردگی بوده.
همچنین باید آزمایش خون دهید تا مشخص شود دیگر مشکلات که آنها نیز چنین علائمی دارند باعث این اختلال نشده باشند، مانند کم کاری تیروئید.
مکن است پزشک روی شما ارزیابی روانی نیز انجام دهد تا متوجه شود دقیقا چه احساسی دارید و چقدر خوب قابل به فکر کردن دلیل آوردن و یه یاد آوردن هستید.
چگونه درمان می شود؟نور درمانی از ابزار اصلی درمان افسردگی فصلی است. دارو و مشاوره نیز ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد.
نور درمانی
متخصصان بر این عقیده هستند که نور درمانی با تنظیم مجدد ساعت بیولوزیک بدن می تواند به فرد کمک کند. این ابزار به بسیاری از افرادی که مشکل افسردگی فصلی دارند کمک می کند و استفاده اش نیز ساده است.
دو نوع نور درمانی وجود دارد:
درمان با نور درخشان. در این روش شم یک منبع نور را در فاصله ای مشخص از میز یا صندلی خود قرار می دهید. سپس در حالی که مطالعه می کنید، صبحانه می خورید یا کار می کنید مقابلش می نشینید.
شبیه سازی سپیده دم. در این درمان، یک نور کم وقتی هنوز خواب هستید شروع به کار می کند و با گذشت زمان مانند طلوع خورشید روشن و روشنتر می شود.
با پزشک خود درباره نور درمانی صحبت کنید و گام به گام بر اساس دستوراتی که ارائه می دهد پیش بروید.
در جعبه های نور از چراغ های فلورسنت استفاده می شود که نورشان از چراغ های معمول بیشتر است اما از نور خورشید بیشتر درخشان تر نیستند.
معمولا توصیه می شود روزانه 30 دقیقه الی دو ساعت از نور درمانی استفاده کنید. مدت زمان نور درمانی به قدرت چراغی که استفاده می شود و دستور پزشک بستگی دارد.
پس از یک هفته و یا رست بعد از اینکه نور درمانی را شروع می کنید متوجه بهبود خواهید شد. اما نباید نور درمانی را کنار بگذارید و تا پایان فصل بهتر است ادامه اش دهید. اگر درمان را کنار بگذارید ممکن است افسردگی تان بازگردد.
ضد افسردگی ها
ضد افسردگی ها می توانند به افادی که مشکل افسردگی فصلی دارند کمک کنند. این داروها را ممکن است به تنهایی و یا در کنار نور درمانی مورد استفاده قرار دهند. شایع ترین داروهای ضد افسردگی که برای افسردگی فصلی تجویز می شود عبارتند از:
بازدارنده‌های بازجذب سروتونین ( SSRI ) مانند پاروکستین (Paxil ) و سرترالین (Zoloft ). معمولا ابتدا از SSRI ها استفاده می کنند.
دیگر داروهای ضد افسردگی، مانند بوپروپیون (Wellbutrin ) و ونلافاکسین (Effexor ).
اگر پزشکتان ضد افسردگی تجویز کرد، حتما آن را مطابق با روشی که پزشک توصیه کرده مصرف کنید. هرگز آن را به صورت ناگهانی استفاده نکنید. این کار می تواند عوارض جانبی داشته باشد و یا حتی افسردگی تان را بدتر هم بکند. وقتی آماده بودید که دریافت دارو را متوقف کنید پزشک کمکتان می کند به آرامی دوز دریافتی را کاهش دهید تا از بروز مشکلات پیشگیری شود.
مشاوره
مشاوره نیز می تواند کمک کند، مانند درمان شناختی رفتاری و درمان میان فردی. این درمان ها کمکتان می کنند بیشتر در مورد افسردگی فصلی بدانید و اینکه چگونه علائم را مدیریت نمایید.
خودتان برای اینکه احساس بهتری داشته باشید چه کاری می توانید انجام دهید؟
ورزش مرتب یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای خودتان انجام دهید. دریافت نور بیشتر نیز می تواند کمکتان کند، بنابراین سعی کنید به بیرون بروید و در حالی که خورشید هنوز در آسمان است ورزش کنید. فعال بودن در طول روز مخصوصا ابتدای صبح، کمکتان می کند انرژی بیشتری داشته باشید و کمتر احساس افسردگی کنید.
ورزش هایی با شدت معمولی مانند پیاده روی، دوچرخه ثابت و یا شنا کردن از بهترین روش های شروع فعالیت هستند. اما هر فعالیتی که ضربان قلبتان را افزایش دهد از جمله کارهای روزمره می توانند کمک کنند، مخصوصا اینکه این کارها را بیرون یا نزدیک به پنجره ای نور گیر انجام دهید.
حداقل هفته ای دوبار ورزش هایی برای عضله سازی انجام دهید، مانند ورزش های قدرتی با وزنه و بالا رفتن از پله.
ورزش با شدت معمولی برای بیشتر افراد خطری ندارد. اما همیشه قبل از شروع یک برنامه ورزشی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
برخی افراد از درمان های تمکمیلی برای درمان افسردگی استفاده می کنند. یک نمونه آن ملاتونین است، هورمونی که کمکتان می کند ساعت بیولوژیک خود را تنظیم کنید. اگر می خواهید از ملاتونین یا دیگر درمان های تکمیلی استفاده کنید، حتما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
این داروها ممکن است با دیگر داروها تداخل داشته باشند.
منبع: سلامت نیوز