اصطلاح سرطان سر و گردن به انواع مختلفی از سرطان که چندین بخش کلیدی در این ناحیه از بدن انسان را تحت تاثیر قرار می دهند، ارجاع می شود. از جمله این قسمت ها می توان به دهان، بینی و گلو اشاره کرد. سرطان هایی که در این ناحیه شکل می گیرند، به طور معمول رشد و توسعه خود را از سلول هایی که بخش خارجی و مرطوب درون سر و گردن را پوشش می دهند، آغاز کرده که از آن جمله می توان به غدد بزاق در گلو و دهان اشاره کرد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اکتیو بیت"، استفاده طولانی مدت از الکل و تنباکو دو عامل کلیدی در شکل گیری بسیاری از سرطان هایی هستند که در قسمت سر و گردن پدیدار می شوند و به گفته برخی کارشناسان از هر چهار مورد سرطان، سه مورد به واسطه این دو ماده ایجاد می شوند. با این وجود، سر و گردن قسمت های بسیار پیچیده ای از بدن هستند و سرطان می تواند به واسطه دلایل مختلفی شکل بگیرد. در ادامه با برخی از شایع‌ترین دلایل بیشتر آشنا می شویم.
هنگامی که درباره مشکلات ناشی از مصرف الکل فکر می کنیم، اغلب کبد، اندامی که مسئول پالایش نوشیدنی های الکلی است، در ذهن ما نقش می بندد. اما مصرف الکل بر سر و گردن، به ویژه دهان، گلو و حلق نیز تاثیرگذار است.
در حقیقت، افرادی که نوشیدنی الکلی مصرف می کنند می توانند تا دو برابر یا حتی سه برابر احتمال ابتلا به سرطان را در بخش های سر و گردن افزایش دهند. این نکته را به خاطر بسپارید که در صورت استفاده منظم از تنباکو احتمال ابتلا به سرطان در این بخش ها هرچه بیشتر افزایش می یابد.
بسیاری از کاربران تنباکو با گذشت زمان با مشکلات تنفسی مواجه می شوند، اما این تنها ریه ها نیستند که در نتیجه استفاده منظم از این ماده آسیب می بینند. استفاده از تنباکو در قالب سیگار یا پیپ آسیب جدی به بخش های مختلف سر و گردن و به طور ویژه گلو و دهان وارد می کند.
اما آسیب تنباکو تنها به واسطه دود کردن شکل نمی گیرد و جویدن آن نیز می تواند مشکل آفرین بوده و به انواع مختلف از سرطان دهان منجر شود. اطراف بینی، از جمله سینوس ها، یکی دیگر از بخش هایی هستند که ممکن است دچار سرطان شوند. به طور خلاصه، استفاده از تنباکو یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان های سر و گردن محسوب می شود.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، به ویژه HPV نوع 16، زمانی که عفونت شکل می گیرد می تواند به انواع مختلف سرطان سر و گردن منجر شود. لوزه ها و پایه زبان بخش هایی هستند که بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.
برای محافظت از خود در برابر ویروس پاپیلومای انسانی دریافت واکسن HPV را مد نظر قرار دهید، که می تواند در برابر خطراتی که بخش های تناسلی را نیز تحت تاثیر قرار می دهند، از شما محافظت کند.
پان در آسیا و به ویژه هند بسیار محبوب است. این ماده ای است که از ترکیب برگ تنبول، مغز آرکا، و در برخی موارد، تنباکو تهیه می شود. این مواد هنگامی که در کنار یکدیگر جویده می شوند اثرات روانگردان به همراه دارند.
متاسفانه، پان بسیار اعتیادآور است و پیامدهای سلامت مختلف را موجب می شود، که کمترین آنها لک شدن دندان ها و لثه ها و تولید بیش از اندازه بزاق است. مشکلات سلامت جدی‌تر مرتبط با پان افزایش چشمگیر خطر ابتلا به سرطان در دهان و گلو را شامل می شود.
هنگامی که درباره خطرات مرتبط با خوردن غذاهای شور و دارای مواد نگهدارنده فکر می کنیم، مانند غذاهای کنسروی یا گوشت های بسته بندی شده، بیشتر بر تحت تاثیر قرار گرفتن قلب و سیستم گردش خون متمرکز می شویم. مصرف بیش از حد سدیم، یا نمک، می تواند به گرفتگی شریان ها منجر شود که فشار بیشتری را بر قلب وارد می کند و می تواند به طور قابل توجهی موجب تضعیف این اندام در گذر زمان شود.
با این وجود، غذاهای شور و دارای مواد نگهدارنده خطر ابتلا به سرطان در سر و گردن را نیز افزایش می دهند. در حقیقت، شواهد نشان می دهند که مصرف مقدار بسیار زیاد از این نوع غذاها طی مراحل اولیه زندگی می تواند احتمال ابتلا به سرطان نازوفارنکس را به طور چشمگیری افزایش دهد.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند به طور جدی مشکلات سلامت مختلفی را موجب شود، که از آن جمله می توان به لک شدن، ترک خوردگی و ظاهر نازیبایی دندان ها و خونریزی لثه ها اشاره کرد. این شرایط می توانند درد و ناراحتی بسیاری را در کوتاه مدت موجب شده و در بلند مدت زمینه ساز مشکلات سلامت جدی‌تر از جمله سرطان های دهان و دندان شوند.
برای محدود کردن احتمال ابتلا به این بیماری ها، هر روز دندان های خود را حداقل دو بار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. بررسی منظم شرایط دهان به دندانپزشک اجازه می دهد سرطان های دهان را طی مراحل اولیه تشخیص داده و روند درمان هرچه زودتر آغاز شود و بر همین اساس احتمال بهبودی افزایش می یابد.
قرار گرفتن در معرض مواد خطرناکی که از طریق هوا منتقل می شوند، مانند آزبست و الیاف مصنوعی، می تواند به میزان قابل توجهی احتمال ابتلا به سرطان های سر و گردن، از جمله سرطان نازوفارنکس، را افزایش دهد، که به طور معمول در گلو شکل گرفته و سپس به بخش های دیگر گسترش می یابد.
به همین دلیل، افراد مشغول به کار در صنایعی که آنها را در معرض مواد هوایی خطرناک قرار می دهند باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و نشانه های سرطان نازوفارنکس را بررسی کنند. از جمله این افراد می توان به شاغلین در صنایع ساخت و ساز، فلزات، نساجی، سرامیک، چوب و غذایی اشاره کرد.
همانند بسیاری دیگر از تهدیدات سلامت، خطر ابتلا به سرطان های سر و گردن تا حدی با تاریخچه خانوادگی شما ارتباط دارد. به بیان دیگر، اگر اعضای خانواده شما به سرطان های سر و گردن مبتلا بوده اند، احتمال ابتلای شما به آنها نیز افزایش می یابد.