«یک بالکن 35 متری دارم حوالی تپه‌های شمس‌آباد. با این پول، در این محله بهتر از این هم گیر نمی‌آورید.»این‌ها را یک مشاور املاک در پاسداران می‌گوید وقتی با اصرار ما برای اجاره آپارتمان به هر قیمتی در این محله یا حوالی آن با بودجه 30 میلیون تومان مواجه می‌شود. برای بازدید می‌رویم. بالکن متعلق به یکی از واحدهای یک خانه قدیمی ساز، حوالی تپه‌های شمس‌آباد است. راه پله‌ها مشاع است اما در ورودی بالکن یک در آهنی مجزا وجود دارد. بالکن را مسقف کرده‌اند و حالا آن را حدود متری یک میلیون تومان اجاره می‌دهند. در بررسی‌های ما، این نخستین شاهد مثال اپیدمی شمال شهر دوستی در تهران است که تنها دو روز در فایل این دفتر مشاوره املاک باقی ماند.
اگرچه تمایل عجیب مردم، به اجاره کردن خانه در مناطق شمالی تهران اتفاق تازه‌ای نیست اما رکود این سال‌های اخیر بازار مسکن، هم مزید بر علت شده و این میل شرقی را تشدید کرده است. این در حالی است که مشتریان می‌توانند با بودجه‌هایی که در نواحی شمالی تهران، برای خرید یا اجاره کردن شبه آپارتمان‌ها و سوئیت‌ها کنار می‌گذارند، واحدهای آپارتمانی قابل قبولی در محله‌های دیگر پایتخت برای خود دست و پا کنند. اما آیا واقعا می‌توان این میل دسته‌جمعی مردم را مورد انتقاد قرار داد؟
محمود زعفرانلو فعال و تحلیل‌گر بازار مسکن می‌گوید: استقبال مردم از سوئیت‌های شمال تهران بی‌نظیر است. بارها پیش آمده که در شرایطی که واحدهای خوب و خوش‌نقشه ماه‌ها روی دست صاحبانشان مانده‌اند یک سوئیت با کمترین امکانات رفاهی در شمال تهران، در کمتر از چند ساعت اجاره رفته است.
رکود مسکن عطش شمال شهر نشینی را تشدید کرده است
مردم مدت‌هاست دچار عطش شمال شهر نشینی شده‌اند. فارغ از شهروندانی که به علت قرارگیری محل کار یا دلایلی مشابه اصرار به اجاره یا خرید یک واحد در شمال پایتخت را دارند، درصد قابل توجهی از مراجعه‌کنندگان با اینکه بودجه کافی ندارند، صرفا برای «با کلاس بودن» به هر قیمتی خواستار زندگی در این محله‌ها هستند.
زعفرانلو می‌گوید: معضل چشم و هم چشمی بیشتر از هر حوزه‌ای در حوزه مسکن، نمود دارد. نه تنها مشتریان مجرد بلکه تعداد قابل توجهی از زوج‌های متاهل هم وقتی به شعب مختلف دفاتر ما سر می‌زنند، صرفا دنبال یک جای خواب در محدوده‌های شمالی شهرند. خیلی وقت‌ها این عزیزان بودجه کافی هم نداشته و سطح توقعات خود را از یک واحد مسکونی به حداقل رسانده‌اند.
این فعال بازار مسکن می‌گوید: بعد از فراگیری رکود در بازار مسکن، تعداد متقاضی برای این خانه‌ها نه تنها کمتر نشده، بلکه افزایش هم یافته است. به گفته او این واحدهای مسکونی معمولا قیمت‌های بالایی هم دارند.
داستان یک آگهی صوری
با درج یک آگهی صوری، می‌توانید اشتیاق مشتریان به زندگی در شمال تهران را به وضوح ببینید. یکی از مشاوران املاک که دفترش در دزاشیب است داستان یکی از آگهی‌های منتشر شده توسط خودشان را تعریف می‌کند:
«چند ماه پیش یک سوییت 28 متری را به طور سهوی، با قیمت اشتباه در سایت دیوار آگهی کردیم. این واحد مسکونی واقع شده در ظفر، اتاق خواب نداشت و حمام و دستشویی‌اش با واحد کناری مشترک بود. قیمت پیشنهادی توسط صاحب ملک، 30 میلیون تومان رهن کامل بود که در سایت، به اشتباه، 30 میلیون تومان رهن، با 500 هزار تومان اجاره درج شده بود. در فاصله دو ساعت، این ملک با این شرایط رفاهی و قیمت اشتباه و بالا، حدود 12-10 تا مشتری پر و پا قرص پیدا کرده بود که دو تا از مشتری‌ها هم زوج‌های تازه ازدواج کرده بودند»
با پول یک سوییت در نیاوران چه می‌شود کرد؟
مورد بعدی یک سوئیت با 5 پله زیر همکف است که در فایل‌های یک دفتر مشاوره املاک واقع شده است. این سوئیت 32 متری در محدوده سه راه یاسر نیاوران را با قیمت، 20 میلیون تومان رهن، 700 هزار تومان برای اجاره گذاشته‌اند. به عبارتی شما برای اجاره این واحد باید، 43 میلیون تومان پول داشته باشید. اما با این 43 میلیون در کجاهای تهران می‌توانید صاحب خانه شوید؟
فایل‌های موجود در سایت‌های دیوار، آی‌هوم و ایران‌فایل را که بررسی می‌کنیم، حدود قیمت‌ها در نیمه شرقی، غربی و مرکزی تهران برابر است. یک واحد مسکونی 40 متری نوساز، تک واحد با پارکینگ در مجیدیه جنوبی در پایگاه دیوار با قیمت 45 میلیون تومان رهن کامل قرار داده شده است.
فایل دیگری که توجه‌مان را جلب می‌کند مربوط به محدوده اسکندری در غرب تهران است. این واحد 40 متری دو خوابه نوساز که دو روز از انتشار آن می‌گذرد، با قیمت 40 میلیون تومان برای رهن کامل گذاشته شده است. محله تهرانسر در محدوده‌ی غربی شهر نیز قیمت‌های قابل توجهی دارد. در سایت آی‌هوم، یک خانه 49 متری، با امکانات کامل به قیمت 20 میلیون تومان رهن و 600 هزار تومان اجاره گذاشته است.
یک زیرزمین 50 میلیونی!
علیرضا در یک املاک بزرگ در تجریش کار می‌کند. می‌گوید: بجز کسانی که محل کار یا تحصیل‌شان در شمال تهران است، به خاطر ماهیت این محله ما در طی یک روز بارها و بارها با افرادی مواجه می‌شویم که بودجه کافی برای خرید روزمره خود ندارند اما اصراری مثال نزدنی به کرایه کردن خانه در این محدوده دارند. تقریبا از هر 100 نفر، 5 الی 10 نفر چنین شرایطی دارند. او ادامه می‌دهد: هفته گذشته یکی از این مراجعه کنندگان، یک زیر زمین 50 متری را اجاره کرد. زیر زمینی که با قیمت 40 تومان رهن و یک میلیون تومان اجاره فایل شده و 16 پله زیر زمین بود!
چرا شمال تهران نباشم؟!
«مجید» یک کارمند شهرداری است که به تازگی در پاسداران یک واحد نیمه مستقل 50 متری اجاره کرده است. وقتی از او می‌پرسم چرا به پاسداران نقل مکان کرده، می‌گوید: قبلا در محدوده فلسطین یک واحد آپارتمان با همین متراژ را با 52 میلیون تومان رهن کامل کرده بوده و این در حالی است که در حال حاضر 65 میلیون تومان برای رهن و ماهانه یک میلیون تومان برای اجاره می‌پردازد. معتقد است که حتی اگر نیمی از حقوقش به کرایه خانه برود می‌ارزد. چون هم همسایه‌ها کمتر مزاحمت ایجاد می‌کنند هم آرامش محله بیشتر است هم کیفیت مواد غذایی مایحتاجش بالاتر. «کمتر خرج می‌کنم اما جایی که با پرستیژتر است می‌نشینم.»