یکی از اقدامات اساسی بانک مرکزی در چهار سال اخیر ساماندهی موسسات غیر مجاز و همچنین جلوگیری از توسعه نهادهای پولی غیر مجاز بوده است. در طی سالهای گذشته موسسات مالی غیر مجاز بسیاری ایجاد شدند که این موسسات باعث به هم ریختگی بازارهای پولی و بانکی شدند.
بانک مرکزی با همکاری دولت و دستگاه های اجرایی تلاش کردند تا این موسسات و تعاونی ها را سامان دهی کنند به طوریکه در حال حاضر سهم این موسسات از بازار پولی از 20 به 10 درصد کاهش پیدا کرده است. بر این اساس سال گذشته بانک مرکزی موسسه کاسپین را تاسیس کرد و هشت موسسه مالی را در زیر مجموعه این موسسه آورد تا با این کار به سامان دهی این موسسات بپردازد. در همین راستا روز گذشته بانک مرکزی اعلام کرد که تعیین و تکلیف سپرده گذاران تعاونی های این مجموعه آغاز شده است.
در دولت گذشته به دلیل مدیریت ناکارآمد وعدم توجه کافی به موسسات مالی غیر مجاز در طی مدت کوتاهی شاهد افزایش رشد قارچ گونه این موسسات بوده ایم و هیچگونه تلاشی برای جلوگیری از فعالیت های این موسسات انجام نگرفت و دولت یازدهم میراث دار این موسسات نابسامان شد که پایه گذاری آن در دولت نهم و دهم بنا شد. یکی از اولویت های دولت یازدهم و بانک مرکزی از ابتدا ساماندهی این موسساتی بود که به دور از ضوابط و استانداردهای بازار پولی و مالی شکل گرفته بودند و باعث برهم زدن نظم این موسسات شده بودند. تاسیس و گسترش موسسات غیر مجازی که تحت عنوان صندوق های قرض الحسنه و تعاونی هایی که عمده آنها در فاصله زمانی بین 1388 تا 1390 شکل گرفتند و این موسسات با ایجاد شعب متعدد فعالیت خودشان را آغاز کردند.
آخرین وضعیت موسسات غیر مجاز
بر اساس گزارش های بانک مرکزی، تا پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم، 11 موسسه اعتباری غیرمجاز با بیش از 2987 شعبه فعالیت می کردند که در دولت یازدهم بیش از یک هزار شعبه از موسسات بدون مجوز ساماندهی و از فعالیت تعاونی های غیرمجاز از جمله تعاونی های اعتبار ثامن الحجج و میزان با بیش از یک هزار و 100 شعبه غیرمجاز جلوگیری و گسترش شعب موسسات اعتباری غیرمجاز به طور کامل متوقف شده است. به گفته رئیس کل بانک مرکزی تمامی فعالیت های موسسات مالی غیر مجاز در دولت یازدهم متوقف شده به طوریکه سهم آنها از بازار پولی از 20 به 10درصد کاهش یافته است.
سپرده گذاران کاسپین تعیین و تکلیف شدند
سال گذشته بانک مرکزی موسسه کاسپین را تاسیس کرد و هشت موسسه را در زیر مجموعه این موسسه آورد تا با این کار آنها را تعیین و تکلیف کند. حالا بعد از گذشت چند ماه سرانجام نقل و انتقال اموال و دارایی عمده تعاونی‌های زیرمجموعه موسسه کاسپین آن پایان یافته و مرحله جدیدی از تعیین تکلیف سپرده‌گذاران تعاونی‌های این موسسه آغاز شده است. گفتنی است موسساتی همچون فرشتگان، الزهراء، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، عام کشاورزان مازندران، حسنات، پیوند، بدر توس و امید جلین هشت تعاونی بودند که در پایان سال ۱۳۹۴ تحت مجموعه کاسپین قرار گرفتند.
با تصمیمات جدیدی که بانک مرکزی در خصوص این موسسه گرفت مشتریان و همچنین سپرده‌گذاران تعاونی‌های زیرمجموعه آن برای تعیین تکلیف شرایط خود فقط باید به این شعب مراجعه کنند.
همچنین بانک مرکزی در اطلاعیه ای اعلام کرده است که به زودی سپرده‌گذاران تعاونی فرشتگان که عمده سپرده‌گذاران را تشکیل می‌دهند می‌توانند با مراجعه به شعب کاسپین وضعیت خود را مشخص کنند. بر این اساس با اولویت بندی های انجام شده تعیین تکلیف سپرده‌گذاران تا سقف ۱۰ میلیون تومان فرشتگان در دستور کار قرار گرفته است که با این کار وضعیت ۸۷ درصد آنها مشخص خواهد شد.
در حال حاضر تنها ۲۰ شعبه کاسپین با نظارت بانک مرکزی در حال فعالیت هستند یعنی مجوز شش شعبه برای تهران و ۱۴ شعبه در شهرستان‌ها صادر شده است. بر اساس اعلام بانک مرکزی مشتریان جدید این موسسه و سپرده‌گذاران تعاونی‌های زیرمجموعه نباید به سایر شعب مراجعه‌ای داشته باشند و در غیر این صورت هیچگونه تعهدی در برابر آنها وجود ندارد چرا که اینها مربوط به تعاونی‌های منحله هستند.