پژوهشگران دانشگاه ایلام موفق به طراحی و ساخت نانوحسگری شدند که قادر است ویروس هپاتیت C را در بدن با سرعت و گزینش پذیری بالا شناسایی کند. تشخیص زودهنگام این ویروس خطرناک می‌تواند شانس درمان آن را افزایش دهد.
به گزارش روز چهارشنبه گروه علمی ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، ویروس هپاتیت C از عوامل اصلی هپاتیت مزمن عفونی است که حدود 200 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند.
هپاتیت C خطرناک‌ترین نوع هپاتیت محسوب می‌شود که از طریق خون آلوده (معمولاً از طریق استفاده از سرنگ آلوده برای تزریق مواد مخدر) منتقل می‌شود. هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد التهاب در کبد بیمار می‌شود. اغلب افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C علائمی ندارند و تا مدت‌ها از بیماری خود بی اطلاع هستند. این بیماران زمانی از بیماری خود اطلاع می‌یابند که آسیب کبدی از طریق آزمایش‌های پزشکی مشخص گردد. بنابراین تشخیص و شناسایی این ویروس توسط مراکز بهداشتی درمانی و کلینیک‌های تشخیصی طبی بسیار حائز اهمیت است.
دکتر محمود روشنی پژوهشگر دانشگاه ایلام، اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش را این‌گونه تبیین کرد: با توجه به اهمیت تشخیص هپاتیت C، نیاز به یک روش ساده و بسیار حساس که بتواند مقدار این ویروس را در نمونه‌های سرم خون به‌راحتی اندازه‌گیری کند، احساس می شود.
ازآنجا که روش‌های مرسوم معایبی از قبیل دقت و حساسیت کم دارند، این موضوع دانشمندان را به سمت طراحی حسگرهای الکتروشیمیایی نسبتاً ارزان‌قیمت سوق داده است. در این طرح سعی بر آن بوده یک نانوحسگر با حساسیت، گزینش پذیری و دقت بالا برای تشخیص بیماری هپاتیت C در سرم خون طراحی شود.
به گفته وی،استفاده از این نانوحسگر به کاهش هزینه‌های مربوط به فرایند تشخیص این بیماری منجر می‌شود. از سوی دیگر سرعت این نانوحسگر نسبت به روش‌های معمول تشخیص این بیماری بسیار بالاست.
روشنی در ادامه افزود: در این پژوهش از نقاط کوانتومی گرافن به‌منظور اصلاح سطح نانوحسگر استفاده شده است. زیرلایه نانوساختار منجر به تثبیت مقدار بیشتری از آنتی‌بادی شده و حساسیت و گزینش پذیری این حسگر را افزایش می‌دهد.
برای ساخت این نانوحسگر ابتدا سطح الکترود کربن شیشه‌ای توسط پودر آلومینا تمیز شده و مقداری از نقاط کوانتومی گرافنی تیول‌دار روی سطح قرار داده شده است. در ادامه نانوذرات نقره بر روی سطح آن قرار داده می‌شود و پس از برهمکنش کافی، مقداری از آنتی‌بادی را بر روی سطح قرار داده و نانوحسگر به‌منظور تشخیص آنتی‌ژن هپاتیت C آماده می‌شود.
نانوحسگر ساخته شده در این طرح از دامنه خطی وسیع 0/05 pg/mL تا 60 ng/mL برخوردار بوده و حد تشخیص آن 3 fg/mL است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های اکرم ولی پور- دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه ایلام- و دکتر محمود روشنی- عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام- به انجام رسیده است. نتایج این کار در مجله Biosensors and Bioelectronics با ضریب تأثیر 7/746 (جلد 89، سال 2017، صفحات 946 تا 951) چاپ شده است.