در شانزدهمین مطلب آموزشی الفبای بازار سهام ( کار مشترک عصر ایران و بورس 24) با کلیات بازار سرمایه و بازارهای بورس و فرابورس آشنا خواهید شد.
بازار سرمایه ابعاد مختلفی دارد ولی آن بخش که برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است بازار اوراق بهادار شامل بورس و فرابورس است. در این بازارها ابزار مختلف بازار سرمایه معامله می شوند مانند سهام، صندوق های گوناگون، اوراق بدهی و مشارکت، اوراق تسهیلات مسکن و غیره که هر کدام جذابیت های خاص خود را دارند.
پیش از این که سراغ اوراق برویم نگاهی به بازارهای معاملاتی می اندازیم و با محوریت سهام آن ها را بررسی می کنیم. سهام ممکن است در بازار بورس یا فرابورس معامله شوند که هر کدام از آن ها دسته بندی هایی دارند. این دسته بندی عموما در بالای هر نماد در صفحه www.tsetmc.com به وضوح مشخص است.
سهام شرکت های بورسی عموما از شفافیت بالاتری برخوردارند، وضعیت سودآوری بهتر و سوابق طولانی تری در بازار سرمایه دارند و از لحاظ ابعاد در رده شرکت های متوسط و بزرگ قرار می گیرند.
سهام شرکت های فرابورسی بسته به این که در بازار اول، دوم، پایه یا ابزارها و نهادها قرار می گیرند متفاوت خواهند بود. عموما شرکت های متوسط و کوچک در بازار فرابورس معامله می شوند و سهام شرکت های فرابورسی در بازار اول و دوم اگرچه شفافیت کمتر یا سوابق معاملاتی کمتری دارند اما همچنان از شفافیت اطلاعاتی قابل قبولی برخوردارند. بازار پایه فرابورس که از شفافیت پایین تری برخوردار است به دو دسته تقسیم می شود که یکی عادی و دیگری توافقی است.
بازار توافقی پایه فرابورس نوعی از دسته بندی بازار پایه فرابورس است که شرکت ها شفافیت اطلاعاتی قابل قبولی ندارند و سازمان بورس رسما معاملات این گروه را تضمین نکرده و ریسک های آن را بالا می شمرد.
سهام بازار توافقی دامنه نوسان ندارند و نظارت سازمان هم روی این سهام به تبع شرایط موجود کم است. فلسفه وجودی این بازار صرفا کمک به توسعه و رشد شرکت های ضعیف یا آسیب دیده است که از طریق این بازار سرمایه سهامداران در آن ها قفل نشود لیکن فعالیت سرمایه گذاران روی این گروه می تواند با ریسک های بالایی همراه باشد.